Met anderen publiceerden de Zwijndrechtse gereformeerde kerkleden zeer recent de brochure ”Om trouw te zijn / de komende generale synode te Zuidhorn: kerken op een kruispunt”. Op de vraag of de beide broers zelf een ontwikkeling hebben meegemaakt in behoudende richting, reageren ze heel laconiek: „Wij zijn nog dezelfde vrijgemaakten van zeg maar 1970. Niet wíj veranderen.”

„We zijn hier in Zwijndrecht eigenlijk pas laat wakker geworden wat betreft de ontwikkelingen in onze kerken. Hier is het lang heel behoudend geweest”, aldus de broers, die net als hun vrouwen weigeren het Liedboek voor de kerken mee te nemen naar de kerk. Het betekent concreet dat zij en hun kinderen niet meezingen als deze bundel door de andere kerkgangers wordt geopend. „Wij hebben onze kinderen dus wel wat uitgelegd.”

De broers zijn echte leesfanaten. Ze plunderen de Koninklijke Bibliotheek en menige kerkelijke boekerij om op de hoogte te raken en te blijven: van acta van de Dordtse synode tot en met de laatste liturgische boeken en kerkrechtpublicaties.

Pas toen in Zwijndrecht ontwikkelingen uit het landelijk verband effect kregen, kwamen de beide Bezemers in het geweer. Na een gemeenteavond waarop de kerkenraad plannen presenteerde om ook het Liedboek te gaan gebruiken, raakten ze zeer teleurgesteld over de manier waarop met bezwaarde geluiden werd omgegaan. Het feit dat bijna niemand de inhoud of de achtergrond van het Liedboek kende maar dat de synode er wel wat in zag, vroeg om reactie. Het gebrek aan inhoudelijke, principiële kennis over het Liedboek vroeg om aanvulling, zo vonden ze. Ze publiceerden hun eerste reactie dan ook onder de titel: ”Aanvulling”.

De brochure was voor lokaal gebruik en bedoeld als aanvulling op de gemeenteavond. Inmiddels is er een serie ”Aanvullingen” beschikbaar, die vanwege de vraag uit heel het land ook te lezen en te downloaden is via website www.aanvulling.nl. Met vrijmoedigheid verwijzen ze in hun analyse en kritiek naar de website van hun kerken: www.gkv.nl.

De papieren editie van ”Aanvulling” heeft een oplage van een krappe duizend exemplaren. „Maar we weten dat ze ruim gekopieerd worden.” Bovendien wordt de site maandelijks ook meer dan duizendmaal geraadpleegd. De eerste Aanvulling was best pittig, vanwege de teleurstelling. „Op de stevige taal uit het eerste blad wordt door sommigen steeds kritisch gereageerd. Maar wij wilden niemand kwetsen. Ook wíj waren geraakt en het werd een stimulans om de dingen te onderzoeken.”

Het tweetal analyseert de commissierapporten voor de synode en legt de vinger bij de methode die volgens hen gehanteerd wordt om, zo ervaren ze, de kritiek uit behoudende kring te elimineren. Als voorbeeld noemen ze de kerkordelijk gewaarborgde inbreng van de gemeenteleden. Het feit dat op de synode van Leusden de ruim 300 bezwaren niet inhoudelijk bezien werden maar slechts integraal in stemming kwamen, zit hun dwars. Het doet hen het ergste vrezen voor de manier waarop met ruim duizend bezwaarschriften zal worden omgegaan tijdens de komende synode.

Met hun publicaties hebben de beide broers inzicht gegeven in de ontwikkelingen. Met name de heldere verwijzingen naar de officiële stukken maakt het voor het gewone gemeentelid goed mogelijk de gang van zaken te volgen en te toetsen.

Omdat de verontrusting breder leeft dan in de kerk van Zwijndrecht, ontstonden er contacten in bredere vrijgemaakte kring. Dat bracht een werkgroep, waar de broers ook deel van uitmaken, tot het uitbrengen van de ruim vijftig pagina’s tellende brochure ”Om trouw te zijn”. Het gaat om de in januari dit jaar opgerichte Landelijke Werkgroep Voorlichting Kerkelijke Ontwikkelingen (LWVKO). Het aanspreekpunt van die werkgroep is mevrouw mr. M. Daverschot uit Zwolle.

„In onze artikelen proberen we als het ware elke zin te onderbouwen. We verwijzen naar de publicaties en laten zien waar we onze gereformeerde argumenten vandaan halen. Bovendien proberen we inzichtelijk te maken hoe de procedures zijn en hoe slordig de synode met de verworvenheden van het gereformeerde kerkrecht omgaat.”

De broers zijn zeer bezorgd dat verschillende besluiten van de synode van Leusden waarvan zij vinden dat die op gespannen voet staan met Gods Woord, ondanks de aangedragen bezwaren niet zullen worden teruggedraaid. Ze denken dan met name aan de besluiten ten aanzien van de zondag. De synode sprak namelijk uit dat de zondag als rustdag „niet gegrond is op een goddelijk gebod.”

Ze denken ook aan de verhouding met bijvoorbeeld de christelijke gereformeerden en het uitspreken van de zegen door een preeklezend gemeentelid die geen ambtsdrager is. „Maar ook dat er een nieuw avondmaalsformulier is aanvaard, waarin de zelfbeproeving niet meer voorkomt”, doet hun gereformeerde hart zeer. Vooral ook de hele liturgische kwestie is voor hen een teken aan de wand. Zij ervaren het ook als een zich afwenden van de gereformeerde eredienst als men uit het Liedboek gaat zingen. De vernieuwing van de liturgie was aanleiding voor een diepgravende beschouwing over de parallellen met ontwikkelingen in met name de Gereformeerde Kerken alsmede in de RK-Kerk. De invloed van het evangelische denken vreet ook aan hun kerken, zo stellen ze. Werelds denken en postmoderne invloeden doen dat evenzeer.

De beide gereformeerd vrijgemaakte broers zien drie opties voor de komende synode: „Misschien keert men terug op de ongereformeerde schreden, mede door inhoudelijke weging na de vele indringende verzoeken daartoe. Maar de synode van Zuidhorn kan ook een pas op de plaats maken door pappen en nat te houden. De derde mogelijkheid is dat men gewoon doorgaat. Dan is de kans op ongelukken het grootst.”

Hoe ver moet het gaan voordat de beide broers, en met hen anderen, niet langer meer kunnen kerken in het kerkverband dat hun lief is? „Wij beramen geen afscheiding. Wij hebben de kerkgeschiedenis niet in de hand. Maar wij zijn bezorgd over de totale sfeer zoals we die in onze kerken aantreffen. De oppervlakkigheid heerst alom. Men wil en hoort nauwelijks meer gedegen preken. De overdracht van de gereformeerde leer stokt. En dat terwijl het Woord en de woordverkondiging het moeten doen.”