Verkiezingen Oekraïne voldoen niet aan normen
De eerste ronde van de presidentsverkiezingen in Oekraïne heeft niet voldaan aan de internationale normen. Dat heeft Bruce George, hoofd van de Organisatie van Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE), maandag gezegd.
De OVSE stuurde waarnemers naar de verkiezingen van zondag waarbij premier Viktor Janoekovitsj en zijn hervormingsgezinde rivaal Viktor Joesjtsjenko de winnaars zijn geworden. Zij moeten nu in een tweede ronde op 21 november uitmaken wie het nieuwe staatshoofd wordt.
Na het tellen van 94 procent van de stemmen had Janoekovitsj met 40,1 procent een voorsprong op Joesjtsjenko, die op dat moment op 39,1 procent stond, aldus de kiescommissie. Janoekovitsj is de favoriet van Rusland en scheidend president Koetsjma. In peilingen kort na het sluiten van de stembussen werd een grotere zege voor Janoekovitsj in het vooruitzicht gesteld.
OVSE–topman George zei op een persconferentie dat in vergelijking met de parlementsverkiezingen van 2002 sprake was van een stap achteruit. George zei dat het staatsapparaat zich in de aanloop naar de verkiezingen volledig voor Janoekovitsj heeft ingezet, terwijl het de oppositie onderdrukte.
Uit onvrede over het verloop van de verkiezingen gingen maandag in de stad Lviv tussen de 10.000 en 15.000 studenten de straat op. Onder hen waren leden van de pacifistische studentenbeweging Pora (Genoeg). De betogers riepen leuzen ten gunste van Joesjtsjenko en repten van het vervalsen van de stembusresultaten.
Zowel de oppositie als buitenlandse waarnemers maakten zondag al melding van problemen. „Een groot aantal onregelmatigheden" verstoorde de verkiezingen, aldus Edil Baisalov van het Europese Netwerk van Verkiezings Waarnemers Organisaties (Enemo). Zo werden tientallen mensen weggestuurd bij stembureaus omdat hun namen niet op de kieslijsten voorkwamen. Later mochten ze alsnog stemmen. Het zou vooral zijn gegaan om aanhangers van Joesjtsjenko.
Enemo vertegenwoordigt waarnemers uit zestien landen van de voormalige Sowjet-Unie en Oost–Europa. Het had waarnemers bij driehonderd van de ongeveer 33.000 stemlokalen. Er waren ook berichten over stemlokalen die te laat open gingen en van andersoortige intimidatie van kiezers.
De gang naar de stembus gold als belangrijk voor de toekomstige koers van de voormalige sovjetrepubliek, die haar weg moet vinden tussen Rusland en de Europese Unie. De aanloop naar de verkiezingen is volgens internationale waarnemers oneerlijk verlopen. De staatsmedia negeerden oppositiekandidaat Joesjtsjenko vrijwel. De oppositie, die de regering zelfs beschuldigde van een poging tot moord op Joesjtsjenko, vreesde bovendien massale verkiezingsfraude.