De webredactie is een nieuw liveblog begonnen.

Gemeenten worstelen nog enorm om alle extra maatregelen voor elkaar te krijgen die nodig zijn om in maart Tweede Kamerverkiezingen te kunnen houden. Maar er is geen weg meer terug, zegt de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) tegen BNR.

Er is al te veel in gang gezet om de verkiezingen nu nog uit te stellen. Grote zorgen zijn er wel over de opmars van de Britse coronavariant, die de verkiezingen alsnog kan dwarsbomen, zo vrezen de VNG en de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken (NVVB).

Het vinden van geschikte locaties is voor gemeenten nu de grootste worsteling. Want om voldoende afstand te kunnen houden zijn meer en grotere stemlocaties nodig. Omdat er nu al naarstig wordt gezocht naar geschikte stemlocaties en vrijwilligers is er eigenlijk geen weg meer terug, vinden de VNG en NVVB. Ook de ervaringen van de gemeenten die vorig jaar november vanwege herindelingen gemeenteraadsverkiezingen hebben gehouden, sterken de gemeenten in het idee dat er in deze pandemie veilig gestemd kan worden.

Hoewel vanwege het coronavirus nog steeds meer mensen overlijden dan gebruikelijk, daalde het aantal sterfgevallen vorige week. Die daling was ook te zien bij kwetsbare groepen, namelijk ouderen en mensen die langdurige zorg ontvingen. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Vorige week overleden naar schatting 3850 mensen, 500 meer dan normaal zou zijn in deze tijd van het jaar. De statistici hebben dat ingeschat op basis van sterftecijfers in voorgaande jaren en demografische trends. Tot nu toe zijn tijdens de tweede golf bijna 9000 meer mensen overleden dan gebruikelijk.

Het sterftecijfer van mensen onder de 65 jaar was vorige week niet hoger dan normaal. Bij mensen vanaf die leeftijd wel, evenals de mensen die zorg ontvingen in het kader van de Wet langdurige zorg. Maar ook in deze groepen ging het aantal sterfgevallen naar beneden.

De Europese Commissie komt maandag met een voorstel om in de EU ‘donkerrode zones’, die ook over de grenzen met buurlanden kunnen gaan, in te stellen waar niet-noodzakelijke verplaatsingen aan banden worden gelegd. Het gaat om gebieden waar het coronavirus heel hard om zich heen grijpt, zegt voorzitter Ursula von der Leyen. Personen die vanuit deze gebieden naar elders willen reizen zouden voor vertrek op een Covid-19-besmetting moeten worden getest en bij aankomst in een anderkleurige zone in quarantaine moeten.

Von der Leyen hamerde erop dat de interne grenzen open moeten blijven om de interne markt niet te verstoren. Maar met de snelle verspreiding van nieuwe varianten moet in kaart worden gebracht waar extra maatregelen noodzakelijk zijn, zei ze.
Volgens EU-voorzitter Charles Michel zijn de EU-leiders het eens met elkaar dat er sneller gevaccineerd moet worden. Daarbij rekenen ze erop dat de farmaceuten hun afspraken over leveringen nakomen. Volgens de Europese Commissie heeft fabrikant Pfizer verzekerd dat de leveringen van de vaccins vanaf volgende week weer op peil zijn en daarna toenemen. Volgens Von der Leyen is er brede steun voor haar oproep om in de zomer 70 procent van alle volwassenen te hebben ingeënt.

Ook zegden leiders toe meer onderzoek te laten doen naar het genetisch materiaal van het virus dat in een positieve test is aangetroffen. Op die manier kunnen nieuwe varianten sneller worden opgespoord.

Nu het kabinet heeft besloten om het zetten van de tweede coronaprik na zes weken toe te staan in plaats van drie, moet de vaccinatiecampagne versnellen. Daarvoor pleit Ernst Kuipers, voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg, bij Jinek.
In de vaccinatiestrategie wordt nu nog rekening gehouden met het achterhouden van vaccins voor de tweede prik die nodig is om zo goed mogelijk beschermd te zijn tegen het coronavirus, legt Kuipers uit. Ook worden de prikken over een periode uitgesmeerd zodat ze aansluiten bij nieuwe leveringen van de vaccins. Maar dat moet wat hem betreft veranderen.

„Het is een beetje de situatie van nood breekt wet”, zegt Kuipers. „Je moet nu prikken.” Volgens hem liggen er momenteel 400.000 vaccins in Nederland klaar om gebruikt te worden en kunnen er per week zo’n 125.000 mensen gevaccineerd worden. Hij laat weten dat de GGD’en, die voor het grootste deel verantwoordelijk zijn voor het vaccineren, daarbij eventueel hulp kunnen krijgen van de ziekenhuizen. Kuipers noemt het risico dat mensen lopen door de tweede prik uit te stellen „allemaal maar relatief”.

Het Outbreak Management Team (OMT) bespreekt vrijdag de mogelijkheden om zorgpersoneel te voorzien van beter beschermende mondmaskers. Zorgvakbonden hebben daartoe een verzoek ingediend. Ze vinden dat medewerkers uit de sector standaard preventief gebruik moeten kunnen maken van zogeheten FFP2-maskers.

De bonden CNV, FNV, NU’91 en V&VN pleiten voor aanscherping van de RIVM-richtlijn over mondmaskers. In de zorg zijn nu chirurgische mondmaskers in de meeste gevallen de standaard. De betere FFP2-maskers worden alleen aangeraden voor ‘hoog-risicohandelingen’ bij coronapatiënten en mensen bij wie het virus wordt vermoed. Bijvoorbeeld wanneer een patiënt aan de kunstmatige beademing wordt gelegd. Daarbij komen veel kleine druppeltjes vrij waar het virus in kan zitten.
Wat de bonden betreft moeten FFP2-maskers standaard worden voor alle zorgmedewerkers die te maken hebben met coronapatiënten, „ongeacht de setting en de handelingen die uitgevoerd worden”.

Beschikbaarheid is volgens de zorgbonden geen probleem. „FFP2-maskers zijn in voldoende mate aanwezig in Nederland om in de komende maanden te voldoen aan de toegenomen vraag die op een wijziging van de richtlijn door het RIVM zal volgen”, stellen zij.

Er komen bezuinigingen aan op de kinderbijslag, omdat de organisaties UWV en SVB meer geld nodig hebben, schrijft Trouw.
De extra kosten die de uitkeringsorganisaties SVB en UWV de komende jaren maken, wil het demissionair kabinet laten betalen door ouders van minderjarige kinderen. Er ligt een wetsvoorstel klaar van Bas van ’t Wout, demissionair minister van Economische Zaken, om drie jaar te korten op de kinderbijslag.

Het kabinet wil vanaf 2022 elk jaar 100 miljoen euro meer uitgeven aan de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV). Dat is nodig, zo schrijft Van ’t Wout in een toelichting, voor een goede dienstverlening aan burgers, bedrijven en instellingen. „En de kwaliteit van de dienstverlening van deze uitvoeringsorganisaties is medebepalend voor het vertrouwen in de overheid.”

Dat geld moet ergens vandaan komen. Het kabinet stelt voor om de kinderbijslag in 2022 en 2023 niet te indexeren. In 2024 stijgt de hoogte van de kinderbijslag wel, maar ietsje minder hard dan de inflatie.

De eindtoets op basisscholen moet dit jaar hoe dan ook doorgaan - ondanks corona. De Onderwijsinspectie waarschuwt in het AD: gaat de toets voor het tweede achtereenvolgende jaar niet door, dan weten we niet hoe erg de onderwijsachterstand van kinderen is. „Dan verliezen we het zicht.”

Als de eindtoets wordt afgenomen kunnen de scores lager zijn dan in normale, coronavrije jaren. Inspecteur-generaal Alida Oppers van de Onderwijsinspectie verwacht niet anders. „Het onderwijs is dan al een jaar niet optimaal geweest.” Maar dat is geen reden om de toets te schrappen, vindt Oppers. „Dan wéét je in elk geval hoe de leerlingen en het onderwijs ervoor staan.”

Ook ouders willen dat de eindtoets dit jaar wél doorgaat. Ook in deze crisistijd biedt de eindtoets - verplicht voor alle leerlingen van groep 8 - waardevolle en objectieve informatie, vindt Oppers. „Door de resultaten weten we straks waar de lacunes zitten: waar schort het aan en wat kun je er - misschien nog voor de zomervakantie - aan doen?”

Een op de acht Nederlanders heeft inmiddels antistoffen tegen corona. Uit onderzoek van bloedbank Sanquin onder duizenden bloeddonoren blijkt dat vorige week bij 13 procent van hen sporen van een doorgemaakte corona-infectie zijn aangetroffen, schrijft de Volkskrant.

Dat zou betekenen dat nu bijna 2,3 miljoen mensen natuurlijke immuniteit tegen het coronavirus hebben ontwikkeld. Hun antistoffen zorgen voor langdurige bescherming.

Sanquin-onderzoekers volgen sinds de lente van vorig jaar een groep van bijna 600 (voormalige) corona-geïnfecteerden en na acht maanden waren bij praktisch iedereen nog antistoffen in het bloed traceerbaar, zegt arts-microbioloog Hans Zaaijer. Óók het type antistof (IgG) dat zorgt voor bescherming op lange termijn.

Die bevindingen zijn in lijn met internationale studies die uitwijzen dat het immuungeheugen van voormalige coronapatiënten zeker zes tot acht maanden standhoudt.

Het aantal nieuwe coronabesmettingen dat in de laatste 24 uur in Duitsland is vastgesteld is licht gedaald, na drie dagen van stijgingen.

Het Robert Koch Instituut (RKI), de Duitse evenknie van het RIVM, meldt vrijdagochtend 17.862 nieuwe besmettingen, tegen 20.398 een dag eerder. In totaal zijn in Duitsland nu 2.106.262 mensen besmet geraakt met het virus.

Ook het aantal overleden mensen daalde het afgelopen etmaal licht. Er stierven 859 coronapatiënten, tegen 1013 een dag eerder. In totaal zijn in Duitsland tot dusver zeker 50.642 personen overleden aan de gevolgen van Covid-19.

De Duitse autoriteiten maakten eerder deze week bekend dat de harde lockdown in het land wordt verlengd tot 15 februari. Ook scherpt Duitsland de maatregelen aan met onder meer een strengere mondkapjesplicht.

Het bedrijf deelde gevoelige persoonsgegevens van klanten in een WhatsApp-groep met ongeveer driehonderd medewerkers. Daarin wisselden de medewerkers onderling persoonlijke en medische gegevens van patiënten uit. „Er komen ook foto’s van paspoorten, rekeningafschriften en afgenomen tests en testuitslagen voorbij. Al die persoonsgegevens zijn voor alle leden zichtbaar”, aldus Nieuwsuur.

De appgroep wordt ook gebruikt om wachtwoorden op te vragen om in het systeem te komen. Omdat er geen extra beveiliging wordt gehanteerd, zoals een tweestapsverificatie of een persoonlijke sms-code, kon Nieuwsuur ook in de database van U-Diagnostics komen met daarin de gegevens van tienduizenden op corona geteste personen. Het gaat onder meer om werknemers van voedingsmiddelenconcern Ahold, spelers van FC Utrecht, huisartsenpraktijken en zorginstellingen. Ook het ministerie van Defensie liet militairen die uitgezonden worden testen bij U-Diagnostics.

Directeur Maarten Cuppen van U-Diagnostics zegt dat de beveiliging beter had gekund en laat weten maatregelen te hebben genomen.

Het plan van de WHO is bedoeld om ook landen die zelf niet of nauwelijks vaccins kunnen aanschaffen te voorzien van het middel tegen het coronavirus. Het middel van Pfizer/BioNTech zou vooral bedoeld zijn om mensen die in de gezondheidszorg werken te vaccineren.

De WHO heeft al overeenkomsten gesloten met AstraZeneca. COVAX start in februari met het uitdelen van vaccins. Het doel is om dit jaar 1,8 miljard doses te leveren aan 92 landen. Daarmee zou 27 procent van de bevolking van die landen kunnen worden ingeënt.

De president kondigde tijdens de persconferentie zijn uitgebreide plan van aanpak tegen het coronavirus aan. Het plan is volgens Biden gebaseerd op wetenschap en erg gedetailleerd. Wetenschappers en gezondheidsexperts gaan de beslissingen nemen, aldus de president. Biden zei dat alle beslissingen over de aanpak van de pandemie „niet meer worden gebaseerd op politiek” en dat er „geen politieke invloed meer zal zijn”.

Volgens Biden is het einde van de pandemie nog niet in zicht. „Het gaat eerst nog erger worden, voordat het beter wordt. We verwachten dat het dodental volgende maand de 500.000 bereikt.” De president vroeg alle Amerikanen om de komende 99 dagen een mondkapje te dragen, waar ze ook gaan. „Dat is momenteel belangrijker dan vaccineren. Volgens experts kan dit 50.000 levens redden.”

Een belangrijk punt in het 198 pagina’s tellende plan is dat er meer wordt samengewerkt tussen de regionale en lokale overheden en de federale overheid. „Er komt een contactpersoon binnen de overheid voor elke staat, zodat die eenvoudig contact kunnen krijgen. Ook worden de kosten voor de inzet van de Nationale Garde bij het vaccineren volledig vergoed door de landelijke overheid”, aldus de president.

Veran zei tevens dat een nieuwe volledige lockdown ook een optie is als het aantal nieuwe besmettingen niet snel gaat dalen. De afgelopen 24 uur zijn er 22.848 nieuwe besmettingen gemeld, het dodental steeg met 346. In Frankrijk is al een strenge avondklok van 18.00 uur tot 06.00 uur van kracht.

In Frankrijk zijn 823.567 mensen ingeënt tegen het virus.

De verwachtingen van de snelle antigeentests, die binnen een halfuur aantonen of je het coronavirus onder de leden hebt, zijn hoog. Volgens de Europese Commissie kunnen ze een nuttige aanvulling zijn op de PCR-tests. Die zijn nog wel betrouwbaarder, maar ze moeten naar het laboratorium en dat vergt tijd.

De EU-landen gaan een lijst opstellen van erkende sneltests, hebben ze eensgezind afgesproken. Die lijst moet wel bestand blijven tegen de opkomst van nieuwe virusvarianten. Tests die zo’n mutant niet herkennen worden afgevoerd, en nieuwe scherpere tests kunnen worden toegevoegd, is de bedoeling.

De lidstaten leggen verder vast wanneer zo’n test gebruikt zou kunnen worden. Bijvoorbeeld voor mensen die in contact zijn geweest met besmette personen, of bij een uitbraak in een verpleegtehuis of school.

De erkenning van elkaars coronatests is „essentieel om grensverkeer en de opsporing van besmette personen over landsgrenzen heen mogelijk te maken”, aldus de lidstaten. Zo vraagt Nederland bijvoorbeeld een negatieve sneltestuitslag van vlieg- en bootreizigers.

De maximale subsidie voor de zogeheten TVL-regeling (tegemoetkoming vaste lasten) wordt losgelaten. De bovengrens voor deze vergoeding wordt voor mkb’ers 330.000 euro per kwartaal, wat ruim het drievoudige is van het eerdere maximumbedrag. Vanwege Europese regels mogen bedrijven in de land- en tuinbouw niet meer dan 100.000 euro steun ontvangen. Dat vindt het kabinet geen wenselijke situatie en daarom werkt het aan een alternatieve regeling.

Een onderneming moet tenminste 30 procent minder maken door de coronacrisis om in aanmerking te komen voor de TVL. „In verschillende sectoren, zoals bijvoorbeeld de kalverhouderij, liggen de omzetverliezen bij veel ondernemers al bijna een jaar net onder die drempel. De situatie wordt daar steeds nijpender”, aldus LTO. De brancheorganisatie pleitte er daarom voor om de drempel te verlagen naar 20 procent. „Tot onze teleurstelling is dat niet gebeurd.”

De Tweede en Eerste Kamer namen vorig jaar een wet aan die bedrijven moet helpen faillissement af te wenden, met behulp van schuldeisers. Het kabinet hoopt dat bedrijven die in de kern gezond zijn, maar door de coronamaatregelen niet of nauwelijks omzet draaien, van deze wet gebruik kunnen maken om weer te ondernemen als de maatregelen flink versoepeld zijn. Een veelgenoemd voorbeeld zijn de nachtclubs, die voorlopig echt nog dicht moeten blijven, maar na de coronacrisis kunnen rekenen op een behoorlijke omzet.

Die bedrijven kunnen nu ook op zogenoemd TOA-krediet rekenen. Het gaat om leningen tussen de 75.000 en 100.000 euro, die tot ongeveer 10 jaar lopen. De rente zal lager zijn dan over het algemeen door de markt wordt aangeboden. Hoe de precieze regeling eruit komt te zien, moet nog blijken. Belangrijk is wel dat alleen bedrijven zo’n lening krijgen als ze na zo’n akkoord „financieel gezond worden”.

Voor alle bedrijven geldt overigens dat ze hun achterstallige belastingen pas veel later hoeven terug te betalen. Het uitstel is verder verlengd, kondigde het kabinet aan. Het idee is dat ook ondernemers in winterslaap hiervan kunnen profiteren. Bedrijven kunnen tot 1 juli belastinguitstel aanvragen, in plaats van tot 1 april. Ondernemers hoeven hun belastingschuld pas vanaf 1 oktober af te betalen, en krijgen hier drie jaar de tijd voor.

Ondernemers die een time-out nemen, kunnen zelfs vragen of de fiscus hun belastingschuld kwijtscheldt. Het kabinet belooft dat de Belastingdienst zich daarin coulant opstelt. „Dat betekent dat de Belastingdienst bij twijfel een verzoek zal toekennen.” Wel zal worden gekeken of het lange uitstel van betaling niet al genoeg soelaas biedt. Verder geldt ook voor deze regeling dat bedrijven in de kern gezond moeten zijn. „Deskundige derden, zoals banken en accountants” zullen dit moeten beoordelen.

De maatregel geldt voor mensen die huisfeestjes van meer dan vijftien mensen bijwonen. De organisator van een huisfeestje kan nog veel zwaarder worden bestraft. Agenten hebben de afgelopen tijd boetes tot wel 10.000 pond uitgedeeld. Wie niet betaalt kan voor de rechter komen, die nog veel hogere boetes kan opleggen.

In de andere delen van het Verenigd Koninkrijk - Schotland, Wales en Noord-Ierland - liggen de geldstraffen veel lager. Daar is de eerste boete 60 pond (67 euro). In Nederland bedraagt die 95 euro. Tot oktober was het 390 euro, maar dat werd op aandringen van de Tweede Kamer verlaagd zodat de overtreding niet meer tot een strafblad leidt.

Beide partijen pleiten er bovendien voor alsnog coronaverlof voor thuiswerkende ouders in te voeren. Woensdag werd duidelijk dat het kabinet dit wel overwoog, maar niet tot een goede oplossing kon komen met werkgevers en vakbonden. Bovendien vindt het kabinet een brede regeling „te ongericht” en zou maatwerk een betere oplossing zijn.

Steven van Weyenberg van coalitiepartij D66 noemt het „zeer terecht en broodnodig” dat het kabinet dieper in de buidel tast. Hilde Palland (CDA) vindt het „goed dat ook kleinere ondernemingen en zelfstandigen beter toegang krijgen tot steun nu spaarpotten opraken en schulden oplopen”.

Met de uitbreiding van de steunpakketten krijgen ondernemers een groter percentage van de vaste lasten en loonkosten vergoed. Ook komt er een garantiefonds ter waarde van 300 miljoen euro om deze zomer evenementen te kunnen organiseren en komt er steun voor startende ondernemers.

Lees ook

Geld genoeg, lijkt het: nog meer coronasteun

„De benarde positie van winkels die met onverkochte voorraden zitten wordt erkend”, aldus INretail. De brancheorganisatie is ook positief over de extra vergoeding van vaste lasten en de verhoging van de maximale vergoeding voor de loonkosten.

Volgens de winkeliers zijn de banken nu aan zet. „Ze moeten onderdeel zijn van de oplossing die gevonden moet worden qua liquiditeits- en financieringsposities van ondernemingen,” vindt INretail, die merkt dat banken „de hand stevig op de knip houden”. Volgens een woordvoerder worden zo massa’s in de kern gezonde ondernemingen kapot gemaakt. „Het risico van een tsunami aan faillissementen en ontslagen bij vooral mode-, schoenen- en sportwinkels blijft levensgroot.”

Het kabinet zette eerder in op een avondklok die om 20.30 uur begint, maar dat stuitte op verzet in de Tweede Kamer. Een aantal partijen stelde voor de avondklok een half uur later te laten ingaan.

In het OMT-advies staat dat de avondklok een afname van de besmettingen van 8 tot 13 procent kan realiseren. Dat de spertijd nu een half uur later ingaat zal volgens de minister maar „een heel klein stukje effect hebben” op dat percentage. „Het zal nu misschien 7 tot 12 procent zijn. Maar ik denk dat het nog steeds een groot effect heeft. Je dwingt mensen om te zeggen ik blijf toch een avond thuis.”

Ook zorgminister Hugo de Jonge denkt niet dat een half uur latere ingangstijd een groot probleem is. Het belangrijkste is dat mensen hun gedrag aanpassen. „Uiteindelijk zijn het niet maatregelen die het verschil maken maar is het ons gedrag dat het verschil maakt. Al die maatregelen samen helpen daarbij”, aldus De Jonge na afloop van het debat.

De regeling liep eerder tot eind deze maand. Nu heeft ook de groep die tussen februari en augustus dit jaar zijn diploma met vertraging haalt recht op compensatie. Het gaat alleen om laatstejaarsstudenten.

Het bedrag dat studenten die later afstuderen krijgen, verschilt per opleidingstraject. Mbo-studenten die de bbl-leerweg volgen, krijgen eenmalig 150 euro. Voor de bol-leerweg is dat 300 euro. Voor het hbo en de universiteit geldt een bedrag van 535 euro. De tegemoetkomingen zijn eenmalig en niet afhankelijk van hoelang de vertraging is.

Ook alle studenten bij wie tussen oktober 2020 en augustus 2021 de basisbeurs of aanvullende beurs afloopt, krijgen een vergoeding. Mbo’ers zonder aanvullende beurs krijgen eenmalig 800 euro, en met een aanvullende beurs 2000 euro. Studenten in het hoger onderwijs krijgen 1500 euro als ze een aanvullende beurs ontvangen. In het hoger onderwijs krijgt men geen basisbeurs meer, maar kan men alleen geld lenen.

Verder wordt de laatste aanmelddatum voor het mbo met een maand uitgesteld naar 1 mei. Zo krijgen aankomende studenten meer tijd zich te oriënteren.

Het kabinet verwacht voor het totale pakket maximaal 135 miljoen euro nodig te hebben. Dat bedrag komt uit de 200 miljoen euro die het kabinet in mei 2020 al vrijmaakte om studenten met vertraging te compenseren.

Het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) is „blij dat we opnieuw tot een generieke regeling zijn gekomen”, aldus voorzitter Dahran Çoban. Wel vraagt de organisatie zich af of het genoeg is. Çoban vindt het gek dat de bedragen hetzelfde zijn gebleven en niet zijn verhoogd. „Een maand studievertraging kost een uitwonende student al gauw ruim 1000 euro. Als je meer dan drie maanden vertraging hebt, dekt deze compensatie niet eens je collegegeld.”

De vakbond pleitte eerder voor een calamiteitenfonds dat ouders moet helpen die nu in de knel zitten vanwege scholen en kinderdagverblijven die door de lockdown dicht zijn. Het fonds zou ouders tegemoet moeten kunnen komen in extra vrije dagen, die de werkgever dan vanuit de overheid vergoed zou krijgen. Maar volgens het kabinet lukt dit niet op korte termijn.

De vakbond verwacht dat de lockdown ook na 9 februari, waar nu de einddatum op gesteld is, nog maanden kan duren. „Zeker nu de Britse variant van het coronavirus om zich heen grijpt. Ouders zitten aan alle kanten klem. Het is ongehoord dat het kabinet niet snel iets regelt voor al die ouders in de knel”, zegt CNV-voorman Piet Fortuin. Volgens de vakbond geeft één op de zes ouders aan nu al extra verlofdagen op te nemen om voor de kinderen te zorgen.

De vakbond is wel blij met de steun voor werknemers tot het najaar. De bond had om een perspectief voor lange termijn gevraagd aan het kabinet, omdat anders veel ondernemers, zoals kappers, winkeliers en de industrie, werkloos zouden worden.

Niet alleen de regeling voor vaste lasten wordt flink uitgebreid, ook de loonkostensubsidie gaat iets omhoog. Er komt een losse regeling voor starters en de voorraadvergoeding voor winkeliers wordt verhoogd en verlengd.

Ondernemers die door lockdownmaatregelen worden getroffen, kunnen 85 procent van de vaste lasten vergoed krijgen als ze minstens 30 procent omzet verliezen. Eerder was dit afhankelijk van het omzetverlies maximaal 70 procent . Daarnaast kunnen veel meer bedrijven aanspraak maken op deze steun, want het maximum van 250 medewerkers om voor deze zogeheten TVL-regeling wordt losgelaten. Ook de maximale vergoeding voor de loonkosten gaat naar 85 procent, tegenover de eerdere 80 procent.

Nieuw is de bekendmaking dat startende ondernemers ook een reikende hand van de overheid krijgen toegestoken. Daarnaast kondigde het kabinet een garantiefonds aan van minimaal 300 miljoen euro om deze zomer evenementen te kunnen organiseren.

Hulp voor starters was eerder nog moeilijk, omdat de mate van omzetverlies niet kon worden vergeleken met cijfers van voor de coronacrisis. Nu geldt het derde kwartaal van 2020 als vergelijkingsbasis. De precieze vorm van de steun voor jonge ondernemingen is echter nog niet bekend, maar zal lijken op de steun voor vaste lasten. „De steun komt eraan, maar ik vraag begrip en geduld voor onze uitvoerders”, aldus demissionair minister voor Economische Zaken Bas van ’t Wout.

De motie kan ook op de steun van de PvdA rekenen. Ook GroenLinks is niet principieel tegen, maar heeft nog geen definitief oordeel geveld. Beide partijen vinden dat een half uur later voor hen niet het doorslaggevende argument zou zijn.

Volgens D66 maakt een latere aanvangstijd het verschil voor kinderen en jongeren om nog net wél naar de sporttraining te kunnen. Voor volwassenen om na het werken nog net wél boodschappen te kunnen doen. En voor ouders om na een volle dag thuiswerken en thuisonderwijs nog net wél dat ommetje te kunnen maken”, aldus fractieleider Rob Jetten.

Premier Mark Rutte gaf eerder in het debat aan dat een avondklok tussen 20.00 uur en 21.00 uur moet ingaan om effectief te zijn. Volgens Rutte is het onverantwoord om nu de avondklok niet in te voeren. De huidige maatregelen en de vaccinaties helpen volgens hem niet genoeg om de derde golf voor te blijven.

Experts waarschuwen daarvoor nu de besmettelijkere Britse variant binnen korte tijd al goed is voor zeker 10 procent van de besmettingen. „Niemand wil een avondklok, maar nu ingrijpen voorkomt dat we straks een onbeheersbare situatie krijgen”, aldus Rutte.

PVV, SGP, DENK en Forum voor Democratie zijn mordicus tegen de avondklok. PVV-leider Geert Wilders trok fel van leer tegen het „paardenmiddel”, dat volgens hem geen verschil zal maken voor de besmettingscijfers. SGP-voorman Kees van der Staaij sprak van „een botte bijl”.

Het debat is nog bezig. De Kamer zal later stemmen over de moties.

De aangehouden reizigers zijn, zo meldt de Marechaussee, twee vrouwen en zeven mannen in de leeftijd tussen 30 en 75 jaar. Tijdens een controle van de reispapieren ontdekten marechaussees dat de formulieren vals waren.

Met het standpunt willen de burgemeesters vooral duidelijkheid geven aan de organisatoren. „We hebben nog veel te veel besmettingen”, zegt voorzitter van de veiligheidsregio Marco Out. „Daar komt bij dat lang nog niet iedereen voor de zomer is gevaccineerd en het verloop van de Britse variant van het virus onvoorspelbaar is. Dat maakt dat het gewoon niet realistisch is dat er al voor juni evenementen kunnen plaatsvinden.”

Out roept organisatoren op tijdig contact met de veiligheidsregio op te nemen als ze een datum na 1 juni in gedachten hebben om het evenement naartoe te verplaatsen. „We weten niet wat er na de zomer mogelijk is, maar we willen met elkaar goede afspraken maken en ook zorgen voor spreiding van evenementen in onze provincie.”

Wel hebben de burgemeesters hun jawoord gegeven voor de opening van natuurijsbanen bij eventuele vorst. Voorwaarde is dat er maximaal 125 schaatsers per ijsbaan worden toegestaan. Voor de organisatie van toertochten op natuurijs worden geen ontheffingen verleend.

De pas kan mogelijk ook worden gebruikt voor concerten en andere culturele evenementen als de lockdown voorbij is, maar daarover moet nog een besluit vallen. Om discriminatie te voorkomen zouden Israëli’s die een vaccin weigeren de optie krijgen een recente negatieve coronatest te tonen als ze naar een voorstelling willen.

Dagelijks krijgen meer dan 200.000 mensen in het land met 9,3 miljoen inwoners een prik. Het land ligt wereldwijd op kop qua vaccinaties. De derde lockdown in Israël loopt vooralsnog tot eind deze maand.

De EU-landen bekijken of er een soort coronapaspoort moet komen waarmee gevaccineerde mensen zonder obstakels door de EU zouden kunnen reizen.

Huisartsen en andere medewerkers van huisartsenposten die in aanmerking komen, kunnen hun eerste prik halen bij een ziekenhuis in hun regio. In totaal zijn 23 ziekenhuizen aangewezen voor de vaccinatie van zo’n 15.000 mensen uit de beroepsgroep.

Naast de huisartsen is het vaccin beschikbaar voor artsen in opleiding, verpleegkundig specialisten, zogeheten physician assistants en chauffeurs van huisartsenposten die „een vitale functie” vervullen in de zorg voor Covid-19-patiënten. De medici krijgen een uitnodiging voor de inenting, ze hoeven zich niet zelf aan te melden. Ze krijgen het coronavaccin van het Amerikaanse Moderna.

In ongeveer de helft van de betrokken ziekenhuizen gaan de vaccinaties dit weekend van start, de rest volgt later. Het begin wordt gemaakt in de westelijke Randstad (Rotterdam, Den Haag, Leiden, Gouda, Dordrecht), Noord-Nederland, de regio rond Zwolle en Twente.

Over de vaccinatie van huisartsen is veel te doen geweest. Even zag het ernaar uit dat de artsen langer moesten wachten, terwijl ze met minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) hadden afgesproken dat ze voorrang zouden krijgen. Daar was de LHV verontwaardigd over. Begin deze week maakten de huisartsen nieuwe afspraken met het ministerie. De Jonge noemde het mede vanwege de opkomst van de extra besmettelijke Britse variant van het virus „van groot belang dat we de huisartsenspoedzorg overeind kunnen houden”.

Woensdag meldde het kabinet de uitzonderingsregel voor examens ook al, maar later werd deze weer ingetrokken.

Een al gepland examen in het onderwijs, zoals het voortgezet- of hoger onderwijs, dat geheel of gedeeltelijk binnen de tijden van de avondklok valt, geldt als uitzondering om toch de straat op te mogen. De examenkandidaat moet dan wel een eigen verklaring en een verklaring van de onderwijsinstelling kunnen tonen, aldus Grapperhaus.

De Kamer is donderdag in debat over de nieuwe coronamaatregelen die het kabinet woensdag aankondigde. Of er een meerderheid is voor het instellen van de avondklok is nog niet duidelijk. Het kabinet wil een avondklok van 20.30 tot 04.30 uur, maar meerdere partijen, waaronder coalitiepartij D66, pleiten ervoor de klok later op de avond te laten ingaan.

Van de opgenomen patiënten met Covid-19 zijn er 673 dusdanig ziek dat ze op de intensive care liggen, twee minder dan een dag eerder. Op verpleegafdelingen nam het aantal coronapatiënten het afgelopen etmaal met 42 af tot 1667.

Woensdag registreerde het LCPS een afname van in totaal 61 patiënten. De drie dagen daarvoor was sprake van een stijging.

Het LCPS verwacht dat de dalende trend nog langzaam zal doorgaan. Door de verspreiding van de Britse variant van het coronavirus, die besmettelijker is, zou de instroom binnenkort echter weer snel kunnen gaan stijgen, vrezen de ziekenhuizen.

In Duitse ziekenhuizen liggen ook nog steeds 4 Nederlandse coronapatiënten op de intensive care. Het LCPS meldt verder dat slechts twee patiënten zijn verplaatst naar een andere regio.

KLM- baas Pieter Elbers had eerder al gewaarschuwd dat het beeld voor komende zomer er minder rooskleuring uit zou gaan zien dan eerder verwacht. Zo werd eerder rekening gehouden met een scenario waarbij 80 procent van de vluchten volgens schema zou vliegen. Dat percentage zal lager uitkomen. Ook zusterbedrijf Air France schroefde eerder al de verwachtingen voor dit jaar neerwaarts bij.

Vakbonden hielden al wel rekening met extra ingrepen. De eerder aangekondigde reorganisatie werd na de eerste coronagolf overeengekomen. Daarbij werd nog rekening gehouden met herstel dat na de zomer zou doorzetten en niet met de strenge maatregelen die momenteel gelden. Bij de eerste ronde van de reorganisatie is het KLM gelukt om de banenreductie van in totaal 5000 man goeddeels zonder gedwongen ontslagen te regelen. Evengoed lijken in die ronde een paar honderd medewerkers gedwongen te moeten vertrekken.

In de afgelopen zeven dagen zijn iets meer dan 37.500 positieve tests doorgegeven aan het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Dat komt neer op gemiddeld 5359 per etmaal. Het aantal van donderdag ligt daar iets boven.

De grote lijn van het aantal vastgestelde besmettingen gaat nog steeds omlaag. Vorige week donderdag kwamen er ruim 6500 positieve tests bij en de donderdag daarvoor bijna 9700. Afgelopen dinsdag meldde het RIVM iets meer dan 4300 nieuwe gevallen, het laagste aantal sinds 1 december.

Amsterdam telde afgelopen etmaal 252 positieve tests en in Rotterdam werd het coronavirus aangetroffen bij 216 inwoners. Verder werden 136 besmettingen vastgesteld in Den Haag, 102 in Eindhoven en 91 in Tilburg. In de gemeente Utrecht hoorden 82 mensen dat ze het virus hebben opgelopen. Op Schiermonnikoog werd ook iemand positief getest, het tweede geval binnen een week en in totaal de negende op het eiland. Schiermonnikoog heeft de minste coronagevallen van het land.

Het aantal sterfgevallen steeg met 91, tegen 87 op woensdag. Dat wil niet zeggen dat al die mensen in een periode van 24 uur zijn overleden. Wanneer een coronapatiënt overlijdt, wordt dit soms pas na een tijdje doorgegeven en geregistreerd. Onder de 91 sterfgevallen zijn vier mensen in Enschede, drie in Den Haag en drie in Haarlem. Ook in het Brabantse Halderberge, het Groningse Oldambt en de gemeente Midden-
Drenthe kwamen er drie sterfgevallen bij. Ameland, Rozendaal, Vlieland en Schiermonnikoog zijn de enige gemeenten waar voor zover bekend niemand is overleden aan het coronavirus.

Sinds het begin van de uitbraak is het coronavirus vastgesteld bij bijna 933.000 Nederlanders. Van meer dan 13.000 mensen is zeker dat ze aan het virus zijn overleden. De werkelijke aantallen liggen vrijwel zeker hoger. Begin februari kan de miljoenste Nederlander positief testen.

De twee middelen worden nog niet gebruikt in de EU omdat het Europees Geneesmiddelenbureau ze nog moet goedkeuren. Landen hebben de optie om buiten die toezichthouder om via een noodprocedure goedkeuring te verlenen voor het gebruik van vaccins. Hongarije maakt daar nu gebruik van. „Het EMA is helaas erg traag”, verzuchtte stafchef Gergely Gulyás.

Het is nog onduidelijk wanneer de eerste Hongaren worden ingeënt met de coronavaccins. De gezondheidsautoriteiten in het Centraal-Europese land zijn bezig met een eigen evaluatie van het Russische middel. De staatstelevisie meldt dat grootschalige inentingen daardoor nog even op zich kunnen laten wachten.

Toch reist minister van Buitenlandse Zaken Peter Szijjarto deze week alvast naar Moskou en plaatst daar mogelijk al een bestelling. De Hongaarse regering overweegt ook een Chinees vaccin van Sinopharm aan te schaffen. „We willen alleen vaccins kopen die al zijn toegediend aan miljoenen mensen en die volgens de Hongaarse autoriteiten veilig en effectief zijn”, benadrukte Gulyás.

De Russische makers van Spoetnik V hebben al met het EMA overlegd over de beoordelingsprocedure om hun product in de EU te kunnen uitbrengen. De Duitse bondskanselier Angela Merkel zei donderdag dat haar land daar een ondersteunende rol bij zou kunnen spelen. „En als dit vaccin wordt goedgekeurd door het EMA, kunnen we praten over gezamenlijke productie en over het gebruik.”

Hoewel Duitsland en Rusland diplomatiek soms met elkaar overhoop liggen, kunnen de handen volgens Merkel op medisch gebied ineen worden geslagen. „Buiten alle politieke verschillen, die momenteel groot zijn, kunnen we gewoon samenwerken tijdens een pandemie. Op humanitair gebied”, zei de bondskanselier tegen journalisten.

De eerste Nederlanders krijgen deze week het coronavaccin van de Amerikaanse farmaceut Moderna. Dat lijkt veel op het vaccin van de Amerikaans-Duitse concurrent Pfizer/BioNTech, maar er zijn een paar verschillen. Acht vragen.

Lees ook

Nu is Modernavaccin aan de beurt; acht vragen en antwoorden

De brand woedde in het westelijke Pune bij het Indiase Serum Institute, dat bekendstaat als de grootste vaccinmaker ter wereld. Het instituut produceert onder meer het Covishield-vaccin, de lokale variant van het middel van AstraZeneca en Oxford. Topman Adar Poonawalla condoleerde de nabestaanden van de slachtoffers via Twitter.

Het complex wordt volgens Indiase media uitgebreid zodat nog meer vaccins geproduceerd kunnen worden. Het vuur zou hebben gewoed bij een gebouw dat nog in aanbouw was. Het Serum Institute produceert enorme aantallen vaccins die over de hele wereld worden verkocht. Het gaat jaarlijks om ongeveer 1,5 miljard doses van middelen tegen polio, hepatitis B, de mazelen en andere aandoeningen.

Het coronavaccin Covishield wordt ook gebruikt in India zelf. De autoriteiten willen in de periode tot juli 300 miljoen van de 1,3 miljard inwoners inenten tegen het coronavirus.

Als ook vliegend personeel verplicht een sneltest moet ondergaan, loopt de luchtvaartmaatschappij het risico dat werknemers moeten achterblijven. KLM heeft al aangegeven crews niet in het buitenland achter te zullen laten uit het oogpunt van goed werkgeverschap. Het personeel van KLM zelf pleit ook voor een uitzonderingspositie omdat het anders weleens helemaal einde oefening kan zijn voor KLM.

Ondertussen willen ook ondernemers die dagelijks goederen verzenden via luchtvracht snel weten waar ze aan toe zijn. Ondernemersvereniging evofenedex maakt zich grote zorgen. De organisatie wijst erop dat bij de aankondiging van de maatregelen door premier Rutte juist werd aangegeven dat vrachtvluchten een uitzondering hebben op de ingestelde vliegverboden naar het Verenigd Koninkrijk, Zuid-Afrika en Zuid-Amerika.

Vrachtvluchten spelen volgens evofenedex een cruciale rol in de verzending van medische en urgente goederen, zoals ook de Covid-19-vaccins. Bovendien ondersteunen vrachtvluchten de exportkansen van Nederlandse bedrijven en is het een belangrijke aanjager van economisch herstel.

Transport en Logistiek Nederland stelt dat het staken van de vrachtvluchten dramatische gevolgen zal hebben voor de Nederlandse economie maar ook voor de levering van vaccins. De snelle en betrouwbare luchtvrachtketen is voor veel bedrijven met een internationale leveringsketen de laatste maanden onmisbaar gebleken, aldus TLN.

Schiphol-baas Dick Benschop pleitte eerder voor praktische oplossingen zodat vrachtvervoer en noodzakelijke reizen naar toegestane bestemmingen mogelijk blijven. KLM voert nu wekelijks ongeveer 270 vluchten uit, waar ook vrachtvluchten voor medische goederen deel van uitmaken. Die zijn door de strenge maatregelen praktisch niet meer haalbaar, net als repatriëringsvluchten.

Momenteel vindt er overleg plaats tussen partijen over op welke wijze vrachtvluchten kunnen worden uitgevoerd terwijl tegelijkertijd voldaan wordt aan de aanvullende maatregelen.

ECB-president Chistine Lagarde komt later op de middag nog met een toelichting op het nieuwe rentebesluit. De vorige keer, in december, besloten de beleidsmakers bij de ECB nog om de geldpers extra aan te zwengelen. Ze vonden het toen nodig de economie van de eurozone verder te ondersteunen in verband met de nieuwe lockdowns die in veel Europese landen waren afgekondigd.

De rente in de eurozone is al lang erg laag. De effecten daarvan zijn duidelijk voelbaar voor de gemiddelde Nederlander. Zo zijn de spaarrentes bij banken tot dieptepunten gedaald. Ook de situatie op de huizenmarkt, waar de lage rente woningprijzen opdrijft, wordt nijpend. Verder heeft de lage rente effect op de prestaties van pensioenfondsen en verzekeraars.

De politie wil gericht gaan ingrijpen, omdat er niet massaal agenten op straat aanwezig kunnen zijn. „We gaan doen wat we kunnen. Politiemensen zijn zich aan het voorbereiden en het wordt echt een hele klus.”
Niko de Groot van BVJong, de beroepsvereniging van jongerenwerkers, kan nog niet inschatten of jongeren ondanks een avondklok de straat op zullen gaan. Hij kan zich voorstellen dat dit in bepaalde plaatsen zal gebeuren en ziet dat in sommige gemeenten jeugdmedewerkers preventief de straat op mogen in de avond. „Jongerenwerkers delen dan geen boetes uit, maar gaan het gesprek aan.”

Nikki Udo van het Nederlands Jeugd Instituut legt uit dat het voor deze doelgroep extra moeilijk is zich te houden aan de avondklok. „Jongeren hebben sociaal contact nodig voor hun ontwikkeling. De afgelopen maanden zijn zij daar keer op keer in beperkt.”

Udo benadrukt dat het voor jongeren steeds moeilijker wordt om perspectief te zien. „Hun leven staat al een tijd op pauze. Steeds is er de hoop dat het beter wordt, maar er komen telkens nieuwe maatregelen.” Uit onderzoeken blijkt al dat jongeren mentale problemen ervaren door de bestaande regels.

Een belangrijke taak ligt bij de jeugdwerkers, die voornamelijk in de avonduren contact hebben met de jongeren op straat. „Sommige jongeren trekken zich meer terug in deze tijd. Het is belangrijk om in contact te blijven met hen en dat wordt wellicht door de avondklok nog iets moeilijker, ook voor jongerenwerkers.”

Udo probeert te kijken naar wat nog wel kan, zoals sportieve en sociale activiteiten in de middag. „We kunnen namelijk niet onder de avondklok uit, iedereen moet zich eraan houden.” Daarnaast benadrukt zij dat er wellicht een groep jongeren is die zich niet aan de regels houdt, maar dat hetzelfde geldt voor een „groep ouderen”.

Struijs van de Politiebond ziet dat ook. „Niet alleen jongeren, maar ook ‘oudere jongeren’ willen illegale feesten organiseren.” Hij zegt dat de politie natuurlijk gaat ingrijpen, vooral als mensen de avondklok opzettelijk negeren.

Een avondklok moet tussen 20.00 uur en 21.00 uur ingaan om voldoende effectief zijn. Dat zegt premier Mark Rutte donderdag in de Tweede Kamer.

Het kabinet wil een avondklok invoeren van 20.30 uur tot 04.30 uur. Verschillende partijen in de Kamer, waaronder coalitiepartij D66, pleitten er eerder in het debat juist voor een eventuele avondklok later op de avond in te laten gaan.

Volgens de premier is de avondklok „simpelweg noodzakelijk”, omdat er nog steeds veel nieuwe besmettingen plaatsvinden bij bezoekjes thuis en de nieuwe mutaties van het virus nog besmettelijker lijken. Een avondklok die later dan 21.00 uur ingaat, zou volgens Rutte niet genoeg verschil maken in het terugdringen van de besmettingscijfers, wat weer nodig is om de druk op de zorg beheersbaar te houden.

Volgens PVV-leider Geert Wilders klopt Ruttes pleidooi voor een avondklok van geen kant. „Het is een verhaal van niks. Denkt u daarmee Nederland te kunnen overtuigen?” Hij wees op onderzoeken in het buitenland die aantonen dat „zo’n paardenmiddel” geen echt verschil maakt. Wilders wijst erop dat Nederland al op slot zit.

Maar volgens Rutte is het juist onverantwoord om nu de avondklok niet in te voeren. De huidige maatregelen en de vaccinaties helpen volgens Rutte niet genoeg om de derde golf voor te blijven, die volgens experts kan ontstaan door de besmettelijkere Britse variant.

De premier zegt niet uit te sluiten dat ook na 9 februari, vooralsnog de einddatum voor de harde lockdown en de beoogde avondklok, er nog maatregelen nodig zijn. Maar als het de goede kant op gaat dan heeft onderwijs de hoogste prioriteit om weer open te gaan. Ook de avondklok „zal dan als eerste in de vuilnisbak gaan”, zegt Rutte. Maar harde garanties daarvoor zijn volgens hem nu nog niet te geven.

Het kabinet trekt opnieuw miljarden uit om ondernemers bij te staan tijdens de verlengde lockdown. Een aantal bestaande regelingen wordt uitgebreid, bevestigen ingewijden. Ook komt er toch een speciale regeling voor startende ondernemers, terwijl dit eerst nog niet lukte. Het demissionaire kabinet gaat ervan uit dat ruim 4,5 miljard gemoeid is met de uitbreiding van het steunpakket.

De tegemoetkoming van de vaste lasten, waaronder huur en de energierekening, wordt uitgebreid, met extra oog voor bedrijven die het hardst zijn getroffen. Ondernemers die hun omzet volledig zien verdampen, kunnen straks 80 procent van de vaste lasten vergoed krijgen, in plaats van 70 procent, zeggen bronnen na berichtgeving door RTL Nieuws en NOS. Ook bij kleiner omzetverlies kunnen bedrijven meer vergoeding krijgen, en komen meer ondernemingen in aanmerking voor bepaalde vergoedingen.

De speciale regeling voor starters gaat naar verwachting in april open. Die regeling is vergelijkbaar met de TVL (tegemoetkoming vaste lasten). Startende ondernemers en partijen als de VVD hebben vaker aangedrongen op een speciale maatregel voor deze groep, maar eerder bleek het lastig zo’n regeling in elkaar te zetten.

André Rouvoet, voorzitter van de overkoepelende organisatie GGD GHOR Nederland, liet donderdag ook weten dat hij gemengde gevoelens heeft over de avondklok. „Ik zie wat het kan doen voor het reproductiegetal van het virus, dat vind ik betekenisvol, dan moet je het niet nalaten. Maar tegelijk ben ik beducht voor de impact op de samenleving.” Als Rouvoet zelf nog Kamerlid was geweest, zou hij uiteindelijk wel voor de regel hebben gestemd „met het oog op de publieke gezondheid”.

De GGD voert niet alleen de coronatests uit, maar vaccineert ook medewerkers van verpleeghuizen. Binnenkort zal de GGD ook mensen uit de gehandicaptenzorg en de wijkverpleging inenten. Het kabinet maakte woensdag bekend dat de herhaalvaccinatie wordt uitgesteld. Mensen die nu een afspraak maken, krijgen niet drie maar zes weken na de eerste prik een herhaalprik. Meer mensen kunnen dan alvast hun eerste vaccinatie krijgen, is de gedachte. Rouvoet kan daar mee leven. „Bij zo’n vaccinatiecampagne, waarbij we een jaar bezig zullen zijn, moet je risico’s nemen”, aldus Rouvoet, die spreekt van een „gecalculeerd risico”.

Nu de Britse variant van het coronavirus in opmars is, hebben de GGD’en besloten om de capaciteit van de teststraten op te voeren. Zij kunnen binnenkort 175.000 tests per dag uitvoeren. Nu zijn dat er 120.000. Dat heeft André Rouvoet, voorzitter van de overkoepelende organisatie GGD GHOR Nederland, gezegd op NPO Radio 1. Hij verwacht een nieuwe toestroom in de teststraten door de Britse coronavariant. „De cijfers geven geen aanleiding om gas terug te nemen.”

De testlocaties zijn momenteel niet vol. De regionale gezondheidsdiensten voerden vorige week iets minder dan 300.000 tests uit, gemiddeld iets meer dan 40.000 per dag. Dat lage aantal baart Rouvoet zorgen. „Ofwel mensen hebben geen klachten en laten zich daarom niet testen. Ofwel mensen hebben klachten en laten zich niet testen. Dat laatste speelt in elk geval een belangrijke rol, dat mensen denken: het zal wel een verkoudheid zijn.” De uitbraak is namelijk nog lang niet onder controle, benadrukt de oud-politicus. „We moeten terug naar 2000 positieve tests om de situatie beheersbaar te houden.” Het aantal positieve tests is de afgelopen dagen meer dan het dubbele.

Rouvoet roept mensen daarom op zich te laten testen. „Voor onze volksgezondheid en voor de bescherming van ouderen is het enorm belangrijk. De capaciteit is er, de snelheid is er, maak er gebruik van.”

PVV, SGP, DENK en Forum voor Democratie zijn tegen een avondklok. SGP-leider Kees van der Staaij sprak van een „botte bijl” die geen ruimte meer laat voor de menselijke maat. Hij vindt de avondklok rigoureus en niet in proportie. „Het is eerder een uiting van het kabinet van onmacht dan van daadkracht”, zegt Van der Staaij. De Partij voor de Dieren en 50PLUS zijn ook nog niet overtuigd.

„Nu kan het nog”, lacht Ricardo Otte woensdagavond rond halfnegen. De dertiger heeft zojuist wat boodschappen gehaald bij de Albert Heijn in Ede. Hij baalt fiks van de avondklok. „Ik vind deze maatregel echt te ver gaan. Bovendien denk ik niet dat het helpt. Iedereen gaat toch wel weg, maar dan overdag.”

Lees ook

Invoering avondklok valt Edenaar zwaar

Het kabinet moet harder optreden tegen werkgevers die werknemers dwingen naar de zaak te komen terwijl thuiswerken ook mogelijk is. Dat vinden verschillende partijen in de Tweede Kamer.

De roep klinkt uit zowel de coalitie als de oppositie. VVD-Kamerlid Hayke Veldman wil dat de Inspectie SZW vaker en harder optreedt tegen dit soort werkgevers. „Als je ziet hoeveel verkeer er is, hoeveel auto’s er bij kantoren staan. Het is veel. Te veel”, aldus Veldman.

Het kabinet ging woensdag bij de persconferentie wel in op de kwestie, maar volgens CDA-fractievoorzitter Pieter Heerma is het „te vaag en te beperkt” wat er van werkgevers wordt gevraagd. „Het kan niet zo zijn dat je werknemers dwingt te komen als ze thuis kunnen werken.” Het melden van misstanden moet „laagdrempeliger”, aldus Heerma.

De invoering van de avondklok betekent voor mbo-studenten dat ze op zowel financieel, sociaal als mentaal vlak in huisarrest geplaatst worden, stelt Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs (JOB).

„Vrijwel iedere vorm van sociaal contact wordt hen voor de ogen weggenomen”, aldus JOB. Daarbij maakt de invoering van een avondklok het voor mbo’ers vrijwel onmogelijk om nog geld bij te verdienen. Dat komt doordat een groot deel van het middelbaar beroepsonderwijs bestaat uit het volgen van stages in de praktijk, vaak onbetaald.

„Mede doordat zij deze stages volgen duurt een gemiddelde schoolweek van een mbo-student al snel 40 uur. De avonduren worden dan gebruikt voor bijbaantjes en die inkomsten kunnen ze absoluut niet missen”, aldus de studentenorganisatie.

Supermarkten hebben mede dankzij de coronacrisis vorig jaar een recordomzet gedraaid van net boven de 45 miljard euro. Volgens onderzoeksbureau IRI gaat het om een plus van dik 11 procent vergeleken met een jaar eerder.

De supers profiteerden vooral van de sluiting van de horeca en het massale thuiswerken en thuisblijven, waardoor mensen meer boodschappen inkochten. Wat ook mee speelt is dat 2020 in de omzetstatistieken een 53e week kende. Hiervoor gecorrigeerd zou de groei op 9 procent uitkomen.

Schiphol-baas Dick Benschop vraagt het kabinet om een praktische oplossing te vinden zodat vrachtvervoer en noodzakelijke reizen naar toegestane bestemmingen mogelijk blijven. Dat meldde hij daags nadat bekend werd dat er per zaterdag vliegverboden gelden op passagiersvluchten vanuit Zuid-Amerika, Zuid-Afrika en het Verenigd Koninkrijk. Ook moeten mensen die naar Nederland reizen voor het instappen een coronasneltest kunnen overleggen.

Volgens Benschop moet de minister in overleg treden met onder andere KLM omdat de strengere regels grote impact hebben op het KLM-netwerk. De Nederlandse maatschappij is de grootste gebruiker van de luchthaven.

Eerder zei Schiphol al dat de strengere regels in samenwerking met de maatschappijen worden ingevoerd. Dit betekent volgens de luchthaven automatisch dat Schiphol nog minder passagiers te verwerken krijgt.

Vanuit het Verenigd Koninkrijk landden vorige week per dag gemiddeld negentien vluchten op Schiphol. Vanuit Zuid-Amerika ging het om vijf vluchten. Verder kwam er dagelijks een vlucht vanuit Zuid-Afrika aan op Schiphol.

Coalitiepartij D66 ziet een avondklok vanaf 20.30 uur niet zitten. Fractieleider Rob Jetten zei donderdag tijdens een Kamerdebat dat hij nog niet overtuigd is van de noodzaak van deze maatregel. Hij vraagt het kabinet of er gedacht is om de avondklok vanaf 22.00 uur te laten ingaan. Een ingangstijdstip van 20.30 uur kan „sowieso” niet op steun van zijn fractie rekenen, voorspelt Jetten.

Het kabinet wil een avondklok van 20.30 uur tot 04.30 uur, maar is nog op zoek naar voldoende steun in de Kamer. D66 was tot vorige week nog tegen zo’n straatverbod, maar lijkt nu dus te draaien. Ook GroenLinks en de SP lijken te kunnen leven met een spertijd, als die later dan 20.30 uur ingaat. Ze wachten eerst de antwoorden van het kabinet af.

PVV-leider Geert Wilders, wiens motie tegen een avondklok in november nog op steun van D66 kon rekenen, wilde weten wat er de afgelopen week is veranderd. Jetten wijst naar het nieuwste advies van het Outbreak Management Team (OMT) en zegt dat hij nu „ongeruster” is vanwege de nieuwe Britse coronavariant, die besmettelijker is. Hij wil de waarschuwingen hierover van deskundigen „serieus meewegen”.

Jetten wil van het kabinet vooral weten wat de impact is van de voorgestelde avondklok op het sociale welzijn van mensen en hoe die te handhaven is door de politie. Ook de andere partijen zijn daar ongerust over. De hele Kamer dringt er bij het kabinet ook op aan hoe het ervoor wil zorgen dat de al bestaande maatregelen beter te laten naleven, zoals het thuiswerken. Het irriteert de Kamer ook dat veel reizen vanuit oranje gebieden nog gewoon doorgaan.

Om de avondklok te kunnen invoeren, moest premier Rutte donderdag met de pet in de hand langs de Tweede Kamer. Komt dat omdat het kabinet inmiddels demissionair is, of speelt er meer?

Lees ook

Wel/geen avondklok? De Kamer beslist

De VVD vindt dat het kabinet „een bewust en een gevaarlijk risico” neemt om vaccins die bedoeld zijn als tweede prik alvast aan andere mensen te geven. Op die manier wil het kabinet op korte termijn meer mensen tegen het coronavirus inenten, vooral ouderen. Dat voorkomt dat de helft van de voorraad vaccins nu eerst op de plank blijft liggen voor de tweede prik.

VVD-Tweede Kamerlid Hayke Veldman wijst erop dat dit betekent dat de leveringen van de vaccins wel op tijd moeten zijn. Hij wil weten welk plan zorgminister Hugo de Jonge achter de hand heeft voor het geval de leveringen de komende weken niet op tijd komen of minder zijn dan verwacht.

Met een eerste prik zijn mensen al enigszins beschermd tegen het virus. Een tweede prik zorgt voor de meest optimale bescherming volgens de fabrikanten Pfizer en Moderna. Ze geven aan dat dit na drie weken moet gebeuren, maar dit kan ook later volgens deskundigen.

De VVD kan zich vinden in de avondklok die het kabinet voorstelt en de andere maatregelen die de verspreiding van het coronavirus moeten tegengaan, bovenop de al bestaande harde lockdown. Volgens Veldman moet het beleid proactief zijn, omdat „het noodzakelijk is en we erger willen voorkomen.”

Als er een avondklok komt vanaf half negen ’s avonds, moeten kerkdiensten zo laat zijn afgelopen dat bezoekers voor die tijd thuis kunnen zijn. Erediensten vallen niet onder de uitzonderingen.

Lees ook

Geen uitzondering voor kerken op avondklok

Een avondklok, maximaal één bezoeker per dag en extra reisbewegingen. Deze aangescherpte maatregelen wil het kabinet nemen om het virus verder eronder te krijgen.

Lees ook

Aangescherpte maatregelen om Brits virus

De Britse autoriteiten proberen een coronavaccinfabriek in Wales te beschermen tegen hoog water. De brandweer pompt water weg, bericht LBC News. De lokale bestuurder Mark Pritchard zei dat het bedrijf zich grote zorgen maakte over het noodweer en een beroep deed op de hulpdiensten.

In de fabriek wordt volgens het medium het coronavaccin geproduceerd van Oxford en AstraZeneca. Dat wordt al gebruikt in het Verenigd Koninkrijk, maar is nog niet goedgekeurd in de EU. Bestuurder Pritchard voorspelde dat de hulpdiensten nog een paar „zware dagen” voor de boeg hebben.

Ook op andere plaatsen in het Verenigd Koninkrijk heeft noodweer geleid tot grote overlast. De bewoners van zo’n 2000 woningen in het gebied Greater Manchester worden geëvacueerd, berichten Britse media. Inwoners hebben daar naast watersnood ook nog te maken met zware sneeuwval.

Vliegend personeel van luchtvaartmaatschappij KLM wil een ontheffing van de verplichte sneltest die gaat gelden voor alle mensen die naar Nederland reizen. Cabinevakbond VNC, de grootste bij KLM, heeft daar bij de Tweede Kamer op aangedrongen. Als de vrijstelling niet wordt verleend, dan dreigt het einde van de maatschappij, zo klinkt het.

KLM zei eerder dat het onmogelijk wordt om nog intercontinentale vluchten uit te voeren door de verplichte sneltest die iedereen die naar Nederland vliegt moet overleggen. Als ook vliegend personeel zo’n test moet doen, loopt de luchtvaartmaatschappij het risico dat werknemers achterblijven. KLM heeft al aangegeven crews niet in het buitenland achter te zullen laten.

Rijbewijzen die verlopen zijn of binnenkort verlopen blijven langer geldig, meldt het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat donderdag. De coulanceregeling is nodig omdat het voor sommige mensen lastig kan zijn te voldoen aan de eisen van het verlengen als gevolg van de coronamaatregelen.

Het gaat om rijbewijzen die tussen 1 december 2020 en 1 maart 2021 verlopen. Die blijven tot 1 maart geldig. Bestuurders blijven verzekerd en krijgen geen boete als ze staande worden gehouden. De verlenging geldt ook voor beroepsrijders die de zogenoemde verplichte code 95 in hun rijbewijs moeten hebben.

De regeling geldt ook voor Europeanen die in Nederland verblijven met een verlopen rijbewijs van een andere lidstaat.

Huishoudens hebben in november vorig jaar 6,5 procent minder besteed dan in dezelfde maand een jaar eerder. Vooral aan diensten, zoals een bezoek aan de kapper, een museum, een restaurant en de bioscoop, werd net als de maanden daarvoor minder uitgegeven. De uitgaven aan duurzame goederen vielen echter hoger uit, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

De uitgaven aan diensten lagen in november 14,1 procent lager dan een jaar eerder. De krimp was groter dan in oktober. Dat komt ook omdat restaurants en cafés in november de hele maand gesloten waren. Pretparken, theaters, bioscopen, dierentuinen, bibliotheken, zwembaden en musea moesten op 4 november sluiten. Uitgaven aan diensten maken ruim de helft van de totale binnenlandse consumptieve bestedingen uit.

Aan duurzame goederen werd 6 procent meer besteed. Huishoudens kochten vooral meer elektrische apparatuur en artikelen om de woninginrichting te verfraaien. Aan vervoersmiddelen, kleding en schoenen werd daarentegen minder uitgegeven dan een jaar eerder.

Duitsland wil dat de Europese landen heel nauw samenwerken om coronabesmettingen terug te dringen en nieuwe varianten van het virus te bestrijden. Berlijn hoopt dat grenssluitingen achterwege kunnen blijven dankzij intensieve samenwerking. Dat is de boodschap van regeringscoördinator of ‘Kanzleramtchef’ Helge Braun, op de dag dat Europese leiders online een topconferentie houden over de bestrijding van het coronavirus.

Braun beklemtoonde dat Duitsland „synchroon wil handelen” met buurlanden. Het doel is volgens hem te voorkomen dat er grenzen gesloten moeten worden, maar dat kan niet worden uitgesloten als buurlanden niet genoeg doen om het aantal coronabesmettingen omlaag te krijgen. Duitsland heeft negen buurlanden.

In de Bondsrepubliek rapporteren de gezondheidsautoriteiten steeds minder besmettingen. Volgens de laatste cijfers ligt het aantal nieuwe besmettingen per 100.000 inwoners donderdag op 119. Dat is het laagste aantal sinds 1 november en dit aantal daalt al tien dagen achter elkaar. Volgens Braun streeft de regering nu met de jongste coronamaatregelen naar gemiddeld 50 nieuwe besmettingen per 100.000 inwoners.

De regionale verschillen zijn echter erg groot en Braun ziet ook de mogelijkheid dat er voor de binnenlandse grenzen tussen de deelstaten eventueel strenge coronamaatregelen moeten worden genomen.

Er zijn bij politiemensen veel indicaties binnengekomen vanuit jeugdwerk, maar ook via internet, dat groepen jongeren zich gaan afzetten tegen een avondklok als die er komt. Dat zegt voorzitter van de Nederlandse Politiebond Jan Struijs donderdag in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

De politie stelt zich op afzettende jongeren in, maar „het is toch drie weken hard werken met een mogelijke verlenging”, zegt Struijs. Agenten zijn alleen bij excessen van plan daadwerkelijk op te treden, maar wanneer is iets een exces? „Dat gaat de politievrouw of -man zelf inschatten. Is het iemand die echt oprecht te laat is en zijn excuses aanbied en snel naar huis gaat, dat is een situatie waar je niet op ingrijpt”, zegt de Politiebondvoorzitter.

„Maar als jongeren echt willens en wetens tijdens de avondklok bij elkaar komen, zal je in moeten grijpen. En dat gaat ook gebeuren, maar dat vraagt ook een lange adem.”

Het kabinet trekt nog een keer de portemonnee om bedrijven door de coronacrisis te helpen. De extra hulp gaat zeker 4,5 miljard euro kosten, melden bronnen aan RTL Nieuws. Dat bedrag komt bovenop de miljardensteun die al was toegezegd.

Volgens RTL Nieuws gaat de tegemoetkoming voor vaste lasten (TVL) flink omhoog. Bij 100 procent omzetverlies krijgen ondernemers voortaan ten minste 80 procent van de vaste lasten vergoed. Momenteel is dat nog 70 procent.

Ook de vergoedingspercentages voor kleiner omzetverlies gaan zeker met 10 procentpunt omhoog. En verder kunnen meer bedrijven gebruikmaken van de regeling.

Het vertrouwen van Nederlandse consumenten in de economie staat ook deze maand onder druk door de coronacrisis, al nam het pessimisme wel licht af. Dat laat het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) weten.

De graadmeter waarmee het statistiekbureau het vertrouwen meet, kwam voor januari uit op min 19 tegen min 20 in december. Daarmee ligt het consumentenvertrouwen ver onder het gemiddelde over de afgelopen twintig jaar (min 7).

Het CBS zegt verder dat consumenten in januari nagenoeg hetzelfde oordeelden over de economie als in december. Over de economie in de komende twaalf maanden waren consumenten een fractie minder somber, terwijl ze over de economische situatie in de afgelopen twaalf maanden een fractie negatiever waren. De koopbereidheid blijft onveranderd, aldus het statistiekbureau.

Postbedrijf PostNL heeft afgelopen jaar een recordaantal van 337 miljoen pakketten bezorgd. Die stijging werd veroorzaakt door de coronacrisis en vooral na het ingaan van de tweede lockdown was het erg druk. Toen werden er ook aanzienlijk meer kaarten verstuurd waardoor het volume aan brievenbuspost in de laatste drie maanden van vorig jaar nauwelijks gedaald is ten opzichte van 2019. PostNL rekent dan ook op een aanzienlijke winstgroei.

Consumenten hebben in ‘coronajaar’ 2020 vaker betaald via de betaaldienst iDEAL, meldt eigenaar Currence. Het aantal betalingen en de omzet lag ruim 30 procent hoger dan in 2019. Met iDEAL werd 890 miljoen keer betaald voor een totale waarde van 70 miljard euro.

Bijna 85 procent van alle iDEAL-betalingen deden klanten via de mobiele apps van banken op smartphones en tablets. Mobiele betaalverzoeken tussen vrienden en familie, zoals bijvoorbeeld Tikkies, maakten 21 procent uit van alle transacties.

Pakketvervoerders en andere logistiek dienstverleners voor webshops hebben het afgelopen jaar het meest geprofiteerd van de coronacrisis en ook voor 2021 lijken de seinen op groen te staan. Het tegenovergestelde geldt voor de luchtvaart en ov-bedrijven. Het personenvervoer kampte met een ruime halvering van het aantal reizigers. Door blijvend meer thuiswerken en minder zakelijk reizen gaat het herstel naar verwachting lang duren. Dat concludeert het Economisch Bureau van ING in een rapport over de sector.

Volgens de economen zal het pakketvervoer ook dit jaar profiteren van de impuls die de sector door de coronacrisis kreeg. Het aantal in Nederland bezorgde pakketten kwam ruimschoots boven de 500 miljoen uit. Volgens ING zal de stijgende trend ook volgend jaar aanhouden. Nu winkelbedrijven als Blokker, MediaMarkt en Ikea zelf meer de logistieke regie willen hebben, kunnen volgens de bank andere bedrijven in het wegtransport daar ook van profiteren.

Door de nieuwe virusmaatregelen die sinds afgelopen najaar gelden, begint het personenvervoer 2021 in een nieuw dal. De verwachting is dat het herstel in de loop van het jaar zal inzetten, maar het zal nog jaren duren voordat de sector de coronaklap te boven is. Zo gaat de NS voor het treinverkeer bijvoorbeeld uit van volledig herstel in 2025.

Bij goederentransport en de achterliggende logistiek bleef de volumedaling naar verwachting beperkt tot 3 procent. Dit zal in 2021 met 1,5 procent groei deels worden goedgemaakt denkt ING. Voor wegtransporteurs waar de orderportefeuille gevuld bleef, was 2020 door matiging van lonen en het uitblijven van dure files zelfs een relatief goed jaar. Op internationaal vlak is het relatief snelle herstel van de handelsstromen gunstig voor logistiek dienstverleners.

De vakbond CNV roept het kabinet op om de steun aan bedrijven vanwege het coronavirus te verlengen tot het einde van het jaar. CNV is bang dat er anders veel ontslagen zullen vallen in sectoren die volgens de bond op omvallen staan.

„Iedere vorm van eerdere afbouw leidt tot massale ontslagen”, aldus voorzitter van CNV Piet Fortuin. „We overzien de mokerslag nog niet die deze huidige lockdown teweegbrengt aan de economie. We roepen het kabinet op om tot aan de laatste vaccinatie de reddingsboei naar werkend Nederland uit te gooien.”

Fortuin zegt dat de steun pas moet worden afgebouwd als de laatste vaccinatie is toegediend. Volgens hem gaat de lockdown nog tot na 8 februari duren, dat is de huidige einddatum. Veel bedrijven moeten volgens het CNV daarom reorganiseren.

„Wij steunen alle maatregelen die leiden tot het terugbrengen van het coronavirus. Maar de economische schade is nu hoger dan bij de vorige lockdowns. Het steunpakket moet daarom perspectief bieden tot zeker eind september”, aldus de voorzitter.

Het kabinet maakt donderdag de verruiming van het economische steunpakket bekend.

De EU-leiders bespreken donderdagavond onder meer of ze skivakanties en andere niet-noodzakelijke reizen tijdelijk moeten verbieden. Het is een van de maatregelen die ze zouden kunnen nemen om de verspreiding van nog besmettelijker varianten van het coronavirus in de Europese Unie tegen te gaan.

De nieuwe videovergadering van premier Mark Rutte en zijn collega’s over de strijd tegen de coronapandemie staat in het teken van de nieuwe Britse, Zuid-Afrikaanse en andere mutaties van het virus. Nu die in de EU om zich heen grijpen, groeit daarover de ongerustheid.

België gaat een verbod op niet-essentiële reizen bepleiten, kondigde premier Alexander De Croo aan. Hij zou niet de grenzen willen sluiten, zoals tijdens de eerste coronagolf vorig voorjaar gebeurde en sindsdien weer uit den boze is. Maar De Croo wil het grensverkeer wel beperken tot vrachtwagenchauffeurs, grenswerkers en anderen die echt de grens over moeten. De negatieve reisadviezen die de meeste landen hebben afgegeven blijken volgens hem niet genoeg om plezierreizen voorlopig te laten.

Ook Nederland denkt naarstig over mogelijkheden om reizen te ontmoedigen, ook binnen de EU. Het kabinet kondigde al een coronatestplicht aan voor mensen die met het vliegtuig of de boot naar Nederland komen. Daar komt binnenkort een quarantaineplicht bij.

De EU-leiders bespreken tijdens het overleg, dat om 18.00 uur begint, ook de invoering van een Europees coronavaccinatiebewijs. Maar daarover zijn nog zoveel juridische en praktische vragen dat er nog geen besluit valt. Laat staan dat zo’n bewijs binnenkort al een vereiste wordt om zonder coronatest of quarantaine tussen EU-landen te mogen reizen, zoals sommige Zuid-Europese vakantielanden graag zouden zien.

Behalve thuisblijven en inenten proberen de EU-leiders ook het testen donderdagavond weer beter op elkaar af te stemmen. Daar zit mogelijk schot in: de uitslag van een coronasneltest is straks ook geldig in een ander EU-land, zo zijn de lidstaten al in principe overeengekomen.

Ron Fouchier, hoogleraar moleculaire virologie aan het Erasmus MC in Rotterdam is er allerminst van overtuigd dat de Britse en andere mutaties van het coronavirus voor een zwart scenario in Nederland gaan zorgen. „Dat een variant de overhand krijgt, wil niet zeggen dat ze ook besmettelijker is,” zegt hij in een gesprek met het AD.

Volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) is de Britse variant zo’n 30 procent besmettelijker dan het type dat tot nu toe het meest in Nederland voorkomt.
„Maar het bewijs dat daarvoor geleverd wordt, is wat mij betreft niet overtuigend. Daarin ben ik niet de enige hoor, er zijn meer virologen die er zo over denken. Het is denk ik goed om te laten zien dat er ook onzekerheden bestaan over de Britse variant”, zegt Fouchier.

Volgens de hoogleraar is er het een en ander aan te merken op de conclusies van de onderzoekers van de universiteit van Oxford: „Dat een nieuwe variant opkomt en zich snel uitbreidt, is niets nieuws. Zelfs met dit coronavirus hadden we dat hiervoor al een keer of tien gezien. Dat gebeurt gewoon. Maar dat betekent niet automatisch dat die variant ook daadwerkelijk besmettelijker is. Dat is op basis van onze kennis over mutaties van virussen ook helemaal niet logisch.” Fouchier denkt dat de stijging van het aantal besmettingen in landen als Portugal en Groot-Brittannië eerder te maken hebben met de versoepeling van de maatregelen tijdens de kerstdagen.

Lansingerland is volgens de hoogleraar een voorbeeld: „Iedereen was daar bang voor een gigantische uitbraak, maar je ziet dat dat niet gebeurd is.” Na ongeveer 60.000 tests kwamen in de Zuid-Hollandse gemeente 137 besmettingen aan het licht. Onbekend is hoeveel daarvan de Britse variant betroffen.

„Extra coronamaatregelen zijn prima”, stelt Fouchier. „Maar de gegevens op basis waarvan dat nu gebeurt, vind ik eigenlijk te zwak. Het kabinet en het Outbreak Management Team gaan natuurlijk uit van worstcasescenario’s, ze willen aan de veilige kant zitten. Dat begrijp ik. Maar een avondklok, dat is nogal een grote maatregel.”

De Tweede Kamer debatteert donderdag over het al dan niet invoeren van een avondklok. Het kabinet wil deze maatregel invoeren, maar dan wel met voldoende steun vanuit de Kamer zei premier Mark Rutte woensdag tijdens een persconferentie.

De kwestie ligt zeer gevoelig, niet alleen in de Kamer maar ook in de coalitie. Vooral coalitiepartij D66 heeft zich tegen de maatregel verzet. „Begin er nu niet aan!”, riep fractievoorzitter Rob Jetten het kabinet vorige week op tijdens een debat. De partij wil er pas aan als de wetenschappelijke onderbouwing hun inzicht voldoende is.

Woensdag kwam het OMT-advies erover naar buiten, waarin staat dat de avondklok een afname van de besmettingen van 8 tot 13 procent kan realiseren.

Ook is het niet zeker of andere partijen in de Kamer steun gaan geven voor het plan. Begin november werd een motie tegen een avondklok van PVV-leider Geert Wilders nog breed gesteund. Maar inmiddels leven er grote zorgen over de besmettelijkere ‘Britse variant’ van corona en wordt gevreesd voor een derde coronagolf. Rutte zei woensdag ook al met veel oppositiepartijen gesproken te hebben over de avondklok.

Als het kabinet steun krijgt van de Kamer, dan gaat de avondklok vanaf aanstaande zaterdag in. Tussen 20.30 en 04.30 uur mag er dan niemand op straat zijn. Mogelijk veranderen de tijdstippen nog als uitkomst van het debat. Vanuit verschillende hoeken kwam de oproep 21.00 uur als begintijd aan te houden, zodat mensen na werk nog iets meer tijd hebben voor sport of boodschappen.

Er gelden enkele uitzonderingen op het straatverbod, bijvoorbeeld voor mensen die van en naar hun werk moeten, mensen die aangelijnd de hond uitlaten of voor medische noodgevallen. Ook hier kan de Kamer nog invloed op uitoefenen, bijvoorbeeld door voor meer uitzonderingen te kiezen.

Rotterdamse leerlingen uit groep 8 kunnen vanaf donderdag digitaal een kijkje nemen bij de meeste middelbare scholen. Vanwege de coronacrisis gaan de fysieke open dagen op middelbare scholen niet door. Daarom hebben ruim zeventig Rotterdamse middelbare scholen een digitale scholenmarkt georganiseerd, zodat basisschoolleerlingen informatie kunnen krijgen over hun eventuele toekomstige middelbare school.

Leerlingen maken samen met hun ouders een onlineprofiel aan, waarmee ze digitaal navigeren langs de stands van de tientallen scholen. Bij de stands kunnen ze vragen stellen aan leraren en leerlingen van de middelbare school.

Op de digitale scholenmarkt is ruimte voor ongeveer 10.000 leerlingen en 2000 docenten. Om digitale overbelasting te voorkomen zijn de scholen opgedeeld in drie regio’s. Donderdag begint de scholenmarkt in de regio’s Centrum en Noord, maandag in Zuid en volgende week donderdag in Lansingerland en de IJssel- en Lekstreek.

Banken weigeren in veel gevallen om nog langer coronakredieten te verstrekken aan ondernemers in financiële problemen. Tot wel driekwart van alle aanvragen wordt naar schatting afgekeurd, zeggen kredietadviseurs tegen BNR. Eerder wierpen de banken zich juist op als de redders in de coronacrisis.

Banken wijzen ondernemers vaak af zonder valide redenen, zegt Anne-Marie van der Lee van het Instituut voor Midden- en Kleinbedrijf (IMK). Vooral bedrijven in de horeca, reissector en detailhandel moeten het ontgelden. Hoewel de nood in een deel van die sectoren het hoogst is, is de kans volgens haar heel klein dat de bank te hulp schiet.

„Banken zijn open, maar tegelijkertijd bijzonder kritisch”, zegt Credion-directeur Carlo van der Weg. Naarmate de schuldenlast groeit, ziet hij de nervositeit bij banken toenemen. Ze beperken hun risico’s uit vrees dat ondernemers het geld straks niet kunnen terugbetalen.

De corona-epidemie heeft in de Verenigde Staten inmiddels meer dodelijke slachtoffers geëist dan de Tweede Wereldoorlog. Volgens de cijfers van de Johns Hopkins Universiteit in Baltimore passeerden de VS op de inauguratiedag van president Joe Biden de grens van de 405.399 Amerikaanse doden die tijdens de Tweede Wereldoorlog vielen.

Het Amerikaanse centrum voor ziektepreventie CDC heeft woensdag gemeld dat er in de VS 153.106 nieuwe besmettingsgevallen zijn vastgesteld in het afgelopen etmaal. Er zouden in de afgelopen 24 uur minstens 2297 personen in de VS zijn overleden aan de gevolgen van Covid-19. Het CDC hanteert een iets lager totaal dodental dan de Johns Hopkins Universiteit.

Het dodencijfer onderstreept de grote uitdaging voor de regering-Biden in het aanpakken van de corona-epidemie. „We hebben al onze kracht nodig om vol te houden tijdens deze donkere winter”, sprak Biden in zijn inaugurale rede. „We komen in wat mogelijk de moeilijkste en dodelijkste periode van het virus is.”

De VS zijn zowel qua besmettingen als qua doden het hardst getroffen land ter wereld. Het coronavirus is al bij meer dan 24,4 miljoen personen in de VS vastgesteld.

Lees ook

President Biden tekent eerste decreten

Wetenschappers van de Universiteit van Oxford werken aan nieuwe versies van het Oxford/AstraZeneca-vaccin, die bescherming moeten bieden tegen de gemuteerde varianten van het coronavirus die zijn opgedoken in het Verenigd Koninkrijk, Zuid-Afrika en Brazilië, meldt de Britse krant The Telegraph.

Het team achter het Oxford/AstraZeneca-vaccin onderzoekt de haalbaarheid van het herontwikkelen van de technologie achter het vaccin, schrijft The Telegraph. De Brits-Zweedse farmaceut AstraZeneca verwees voor commentaar naar de Universiteit van Oxford. Een woordvoerder van de universiteit zegt dat er zorgvuldig wordt uitgezocht in hoeverre de nieuwe varianten van het coronavirus bestand zijn tegen de vaccins en welke processen nodig zijn voor een snelle ontwikkeling van een aangepast coronavaccin.

De Britse premier Boris Johnson zei woensdag dat de Britse medicijn-toezichthouder gereed zal zijn voor het beoordelen en goedkeuren van een aangepast vaccin dat werkzaam is tegen de gemuteerde varianten van het coronavirus.

Resultaten van recente laboratoriumproeven wijzen erop dat het Pfizer/BioNTech-vaccin werkzaam is tegen de Britse variant, die zich snel over de wereld verspreidt. BioNTech heeft aangekondigd dat het snel komt met een gedetailleerde analyse van de werkzaamheid van het vaccin tegen de Zuid-Afrikaanse variant. Dergelijke proeven worden ook uitgevoerd door farmaceuten AstraZeneca, Moderna en Curevac.

Een mariniersoefening in Noorwegen wordt geplaagd door corona. Ondanks de maatregelen die zijn genomen, hebben twee militairen bij aankomst positief getest. Binnen het korps vraagt men zich af of de training nog moet doorgaan, schrijft De Telegraaf.

Ruim zeshonderd mariniers gaan naar Noorwegen. De eerste groepen vertrokken afgelopen week. Om te voorkomen dat ze corona verspreiden, moeten ze in Nederland twee weken in thuisquarantaine.

Vorige week besloot de korpsleiding echter 140 mariniers hier weer uit te halen omdat ze nog hun sporttest moesten afleggen. Dat zorgde intern voor gefronste wenkbrauwen. Volgens korpswoordvoerder Maurits Holle werd de keuze gemaakt omdat de fittest een belangrijke randvoorwaarde is om veilig mee te kunnen doen aan een oefening onder extreme omstandigheden. Bovendien verdubbelde de marine de duur van de quarantaine terwijl de mannen al thuis zaten.

Het instellen van een avondklok betekent een volgende klap voor de economie. Dat zegt voorzitter Jacco Vonhof van MKB-Nederland in een interview met NRC. Hij zegt achter de schermen gehamerd te hebben op ruime ontheffingen, maar de vraag is hoe een en ander op papier terechtkomt na het Kamerdebat van donderdag.

Vonhof heeft onder meer vragen over de uitzonderingen die voor restaurants en maaltijdbezorgers gaan gelden. Ook wil hij weten hoe met ploegendiensten wordt omgegaan bij bedrijven waar 24 uur per dag wordt gewerkt. Verder vreest Vonhof een hoop bureaucratisch gedoe bij het verstrekken van de formulieren waarmee bedrijven werknemers vrijstelling van de avondklok kunnen verlenen.

Vonhof wil ook dat ondernemers ruimhartig worden gecompenseerd omdat de grote klap volgens hem nog moet komen. Volgens hem zijn veel vermogens opgebrand en kijken veel ondernemers tegen een berg schulden aan. „Als alles straks weer open is, gaat een ondernemer heus niet vier keer zoveel winst maken. Die verdient het niet terug. De rek is er wel uit”, zo laat hij optekenen. „Er wordt steeds gezegd dat we het samen moeten doen in deze crisis. Maar laat dat dan ook merken in de compensatie.”

Het aantal nieuwe coronabesmettingen dat in de laatste 24 uur in Duitsland is vastgesteld, is voor de derde dag op rij toegenomen. het Robert Koch Instituut (RKI), de Duitse evenknie van het RIVM, heeft donderdagochtend 20.398 nieuwe besmettingen gemeld.

Dinsdag en woensdag meldde het RKI nog respectievelijk 11.369 en 15.974 nieuwe besmettingen. Daarvoor daalde het aantal besmettingen drie dagen op rij. Dat er sprake is van een daling rond het weekend en vervolgens van een stijging van het aantal gevallen naarmate de week vordert, is in Duitsland een gebruikelijk patroon.

In het afgelopen etmaal overleden in de Bondsrepubliek nog eens 1013 coronapatiënten. In totaal zijn in Duitsland tot dusver zeker 49.783 personen overleden aan de gevolgen van Covid-19.

De Duitse autoriteiten maakten dinsdag bekend dat de harde lockdown er wordt verlengd tot 15 februari. Ook scherpt Duitsland de maatregelen aan met onder meer een strengere mondkapjesplicht.

Het vorige liveblog is hier terug te lezen.