Ds. R. H. Kieskamp uit Lienden was zaterdag een van de sprekers tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van de Bond van Nederlandse Hervormde Mannenverenigingen op gereformeerde grondslag, in Putten. Centraal stond het thema gereformeerde spiritualiteit in deze tijd.

Een kleine 500 leden van de aangesloten verenigingen waren bijeengekomen. De voorzitter van de bond, ds. W. Westland, zei in zijn openingswoord dat de scheuring in hervormd-gereformeerde gemeenten ook de mannenbond niet onberoerd heeft gelaten. Het verval in ons land noemde hij een andere reden tot zorg. „De gemeenten staan van binnenuit en van buitenaf onder druk.”

Gereformeerde spiritualiteit is vooral bijbelse spiritualiteit, stelde ds. Kieskamp. „Spiritualiteit heeft alles te maken met geestelijk leven. De Bijbel spreekt over de natuurlijke en de geestelijke mens. Het is niet vanzelfsprekend dat iedere oprechte gelovige ook werkelijk een geestelijk mens is. De mate waarin de Heilige Geest in het geloofsleven functioneert, kan verschillen. Dat hangt samen met geloofsgroei. Maar allen hebben we te leven in de vreze des Heeren. Zowel mensen met een babygeloof als mensen met een volwassen geloof.”

De predikant benadrukte dat gereformeerde spiritualiteit een genadegave van God is, maar dat er ook onze eigen verantwoordelijkheid is. „En die is daarmee niet in concurrentie. God geeft wat Hij van ons vraagt. Onteren we God in ongeloof, of geven we ons gelovig gewonnen aan zijn beloftewoord?”

Een leven vanuit de gereformeerde spiritualiteit vereist stille tijd voor gebed en voor Gods Woord. De grootste bedreigingen van deze tijd zijn de doornen en distelen van de lectuur die we lezen, de programma’s die we zien op televisie en het gebruik van video en internet. „Het is broodnodig dat we daar het mes in zetten”, zo bracht de spreker op indringende wijze naar voren.

Dr. A. A. Teeuw, verpleeghuisarts in Ridderkerk, stond stil bij de complexiteit van het leven als christen anno 2004. „De vreze des Heeren, de gereformeerde spiritualiteit, blijft niet beperkt tot het innerlijke of ons privé-domein, maar raakt ons hele bestaan. De tijd is veranderd, maar wij zijn eveneens veranderd. Wij zijn meegegroeid en gewend geraakt aan het technische vernuft, maar ook aan het zedelijke verval. We moeten ons laten leiden door Gods geboden, omdat ze normatief zijn voor iedere beslissing die we nemen.”

De verpleeghuisarts schetste de problematiek van deze tijd aan de hand van enkele geboden, waarbij hij in het bijzonder aandacht schonk aan het terrein van de gezondheidszorg. „Ons vertrouwen in de therapeutische mogelijkheden van de geneeskunde is groot. Soms zo groot, dat we bijna gedachteloos een penicillinekuur slikken, zonder de Heere om Zijn zegen te vragen. Als oorzaak van de longontsteking denken we alleen aan een specifieke bacterie. We spreken onze verbazing uit wanneer iemand na de griepprik toch nog griep krijgt. Ontwikkelingen binnen de geneeskunde kunnen wel eens de grootste bedreiging vormen voor de gereformeerde spiritualiteit. We zijn voor alles verzekerd. Daarmee komen de meest wezenlijke snaren van de gereformeerde spiritualiteit in gevaar, namelijk vertrouwen en afhankelijkheid. Gereformeerde spiritualiteit vraagt om godsvertrouwen. Vertrouwen is een ’luxeartikel’ geworden.”

Het beantwoorden aan Gods wil geldt voor iedereen en bij alle beslissingen, zei dr. Teeuw. „Voor de dagelijkse bezigheden, alsook voor uiterst complexe problemen. Alle beslissingen kenmerken zich ook door tragiek. De gebrokenheid van ons bestaan klinkt er in door. Tragiek wil zeggen dat we eigenlijk niet willen kiezen; maar een keuze is onvermijdelijk. De vroedvrouwen bij farao liegen niet omdat ze het niet zo nauw nemen met de waarheid, maar om pasgeboren jongetjes van de verdrinkingsdood te redden. Ze worden daarom door God gezegend, terwijl ze het negende gebod overtraden.”

Dr. Teeuw adviseerde om, wanneer we voor moeilijke vragen staan en niet weten welke keuze het meest verantwoord is, het advies van de apostel Jakobus op te volgen: „En indien iemand van u wijsheid ontbreekt, dat hij ze van God begere, Die een iegelijk mildelijk geeft en niet verwijt; en zij zal hem gegeven worden.”