Het is het schrikbeeld van de Tweede Kamer en het kabinet: moskeeën waar radicalisering plaatsvindt dankzij geld uit onvrije landen.

De Kamer besprak het rapport van de parlementaire ondervragingscommissie die onderzoek heeft gedaan naar de ongewenste beïnvloeding uit onvrije landen. „Feit is dat op zichtbare en onzichtbare wijze organisaties en regeringen van onvrije landen in de hoofden en harten van onze moslimgemeenschappen proberen te komen”, schreef de commissie. Bij het gedachtegoed dat verspreid wordt, gaat het om interpretaties van de islam „die onze kernwaarden of vrijheden afwijzen”, aldus de commissie. De commissie zag verschillende vormen van het principe ”de betaler bepaalt”.

De problematiek van beïnvloeding uit onvrije landen staat al lange tijd op de politieke agenda, maar is moeilijk oplosbaar. Kernprobleem is dat problematisch gedrag zolang het niet de grens van het strafbare overschrijdt, moeilijk aan te pakken is.

Totaalverbod

Het kabinet concludeerde na commentaar van de Raad van State dat een totaalverbod op financiering van maatschappelijke organisaties vanuit onvrije landen „geen haalbare kaart” is. Het kabinet meldde daarna andere maatregelen te onderzoeken.

Daarnaast ligt een wetsvoorstel om organisaties te dwingen om openheid van zaken te geven, inmiddels ter behandeling bij de Kamer. Het kabinet kiest verder voor een reeks ‘zachte’ maatregelen. Zo zet het in op de komst van een imamopleiding in Nederland.

De Kamer wil dat het kabinet spoedig instrumenten beschikbaar stelt om organisaties bijvoorbeeld te verbieden bepaalde financiering te ontvangen als sprake is van „ondermijning van onze democratische waarden, fundamentele vrijheden en/of mensenrechten.”

Een aantal partijen wil dat „risicogericht toezicht” op informeel onderwijs, zoals islamitische weekendscholen, wettelijk mogelijk wordt. Of Bijbelscholen dan ook in het vizier komen? „Ik denk dat we daar niet zo bang voor moeten zijn”, aldus VVD-Kamerlid Becker. „Want als je niks te verbergen hebt en als je niet bezig bent de democratie te ondermijnen, de mensenrechten aan te tasten of kinderen te indoctrineren met antiwesterse denkbeelden, waarom zou je dan niet gewoon niet inzicht willen geven in je lesmateriaal als iemand daarom vraagt of als iemand een keer je school in wil komen?” Om daaraan toe te voegen: „Als er dingen in een Bijbelschool zouden gebeuren die heel erg ingaan tegen bijvoorbeeld het recht om homo te kunnen zijn in Nederland, dan vind ik het niet heel erg dat daar dan ook de vinger op de zere plek wordt gelegd.”