De fusie tussen de gemeenten Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg is bijzonder omdat de drie gemeenten op vrijwillige basis fuseren. Vaak wordt een fusie opgelegd door de provincie via een herindeling.

De drie gemeenten werkten al lange tijd op veel terreinen samen. Zo zijn er reeds gezamenlijke afdelingen voor sociale zaken en milieu in het gemeentehuis van Katwijk. De andere afdelingen zullen op 1 januari 2006 ook naar Katwijk verhuizen.

De regio waar de plaatsen deel van uitmaken, moet de komende jaren een aantal belangrijke vraagstukken oplossen, onder andere over de lightrailverbinding Rijn-GouweLijn, de oost-westverbindingen tussen de A4 en de A44 en ontwikkelingen in het gebied rond het Leidse transferium. De gemeenten hopen dat een fusie daarbij tot verhoogde slagkracht leidt.

In tegenstelling tot de drie kustgemeenten fuseren Sassenheim, Voorhout en Warmond niet vrijwillig. De provincie Zuid-Holland heeft de fusie opgelegd omdat de gemeente Warmond te klein en te kwetsbaar is om in de toekomst haar wettelijke taken goed te kunnen blijven uitvoeren.

Raad en inwoners van Sassenheim hebben zich altijd verzet tegen de herindeling. Ook Voorhout stribbelde tegen. Uit een referendum in januari dit jaar bleek dat 66 procent van de inwoners tegen de herindeling was. In Warmond was de bevolking meer verdeeld: 52,3 procent was tegen, 47,7 procent voor de herindeling.