De Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un heeft zijn excuses aangeboden voor de zware economische tegenslagen waar het land mee kampt. Dat deed het staatshoofd in een openingstoespraak voor een Partijcongres dat dinsdag begon, de achtste uit de geschiedenis van het land.
Kim herhaalde de vorig jaar gedane bekentenis dat het in 2016 gelanceerde Vijfjarenplan gefaald heeft ,in bijna alle sectoren.”
Het land kampt sinds vorig jaar met een drievoudige tegenslag. Eind januari 2020 sloot Noord-Korea zijn grenzen vanwege de coronapandemie. Sindsdien is de handel met China en andere landen ernstig teruggelopen, met grote economische gevolgen. De laatste maanden komen steeds meer berichten uit Noord-Korea over het van de markt verdwijnen van bepaalde soorten groente, fruit en olie, zelfs in het relatief welvarende Pyongyang.
Daarnaast werd het land vorig jaar in korte tijd getroffen door drie tyfoons, die duizenden huizen verwoestten. Tot slot blijven de sinds 2017 met name op instigatie van de Verenigde Staten opgevoerde sancties pijn doen in Pyongyang.
Broekriem
Waar de toon op het vorige congres in 2016 nog triomfantelijk en hoopvol was, werd nu vooral een tijd van verdere ontberingen en „de broekriem aanhalen” in het vooruitzicht gesteld. Kim sprak van „uitdagingen zonder weerga” die „zowel intern als extern” zijn en waaruit „bittere lessen” getrokken zijn. Veel anders kan de leider niet: het bewind wil absoluut vasthouden aan de kernwapens en huidige dictatuur, waardoor van sanctieverlichting of andere economische opleving voorlopig geen sprake kan zijn. Hij beloofde nog meer in te zetten op defensie.
Mondkapjes
De weg voorwaarts ligt volgens Kim in de Noord-Koreaanse ideologie van ”Juche”, oftewel zelfvoorzienendheid. „De sleutel om met grote zekerheid en snelheid door de vele huidige moeilijkheden te breken ligt in het consolideren van onze eigen kracht, in alle opzichten”, aldus Kim. Hoewel de Noord-Koreaanse economie zwaar leunt op de handel met China promoot Pyongyang al ruim een halve eeuw zo veel mogelijk politieke en economische zelfstandigheid.
Opvallend was dat de circa 7000 aanwezigen geen mondkapjes droegen en nauwelijks afstand hielden. Datzelfde gebeurde bij een nachtelijke militaire parade die in oktober werd georganiseerd. Pyongyang beweert als enige land nog altijd nul coronabesmettingen te hebben, een claim die experts in twijfel trekken en die in uitgelekte overheidsdocumenten wordt weersproken. Op het congres trok een nieuw portret van Kim Jong-un, gekleed in een wit maarschalksuniform met gouden epauletten, de aandacht.
Zuid-Korea liet maandag voorafgaand aan de bijeenkomst weten te hopen op een „positieve boodschap” vanuit Pyongyang. Dat is niet zo gek. Eind 2019 raakten de inter-Koreaanse betrekkingen in het slop, met als dieptepunt het opblazen van een verbindingskantoor door Noord-Korea afgelopen juni. Sindsdien heeft Seoul beleid doorgevoerd die het hulporganisaties die Noord-Koreaanse vluchtelingen bijstaan moeilijker maakt hun werk te doen. Kers op de taart was een wet vorige maand die het activisten verbiedt om ballonnen met pamfletten, usb-sticks, geld of Bijbels de grens met Noord-Korea over te sturen.
Verrassing
Vooralsnog werd Zuid-Korea noch de VS genoemd op het congres. Wel werd een door China verzonden brief ter ere van de bijeenkomst uitgelicht in Noord-Koreaanse staatsmedia, die van een „bijzondere relatie” tussen Peking en Pyongyang zou getuigen. Vrijdag zei Kim diplomatieke betrekkingen met andere landen te willen aanhalen, zonder daarbij specifieke voorbeelden te noemen.
—De Noord-Koreaanse Kim Jong-un, donderdag bij de vergadering van het Volkscongres in Pyonyang. Op het congres zijn 7000 afgevaardigden aanwezig. beeld AFP, KCNA
De tweede dag van het congres werd in slechts één pagina besproken in de staatskrant. Dat waren er in 2016 nog 24. Het is onbekend hoe lang het congres precies duurt. De vorige editie duurde vier dagen.
Als dat nu weer het geval is, eindigt het congres vrijdag op Kim Jong-uns vermoedelijk 37e verjaardag: een goed moment voor een mogelijk afsluitende verrassing. Zo wordt uitgekeken naar een mogelijke functiewisseling van of bepaalde partijkaders. Met name de vraag of de machtige zus van Kim Jong-un, Kim Yo-jong, promotie maakt hangt al een tijdlang in de lucht.