Washington, woensdagmorgen. In een koude Amerikaanse hoofdstad hebben duizenden aanhangers van Trump zich verzameld. En niet voor niets, want het voltallige parlement is bijeen om de uitslag van de presidentsverkiezingen officieel goed te keuren. Het is het formele sluitstuk van een lang proces, dat door talloze rechtszaken rond vermeende fraude werd ontsierd. De betogers zien het als een laatste poging om de resultaten van de stembusgang ongeldig te verklaren en te verhinderen dat de Democraat Joe Biden op 20 januari in het Witte Huis trekt.

Hoogstpersoonlijk steekt Trump de menigte een hart onder de riem. Vanuit de tuin van het Witte Huis spreekt hij een uur lang zijn aanhangers toe. Het is vooral een tirade tegen de Democraten die de verkiezingen volgens hem hebben gestolen. Maar ook „zwakke Republikeinen” moeten het ontgelden omdat zij in de ogen van de president onvoldoende tegen de gang van zaken in het geweer zijn gekomen. Het staatshoofd besluit zijn speech met de oproep naar het Capitool op te trekken „om ons land terug te nemen.”

De betogers geven massaal gehoor aan die oproep. Met duizenden tegelijk marcheren ze via Pennsylvania Avenue naar het markante gebouw van de Amerikaanse volksvertegenwoordiging. Onder hen bevindt zich allerlei slag volk. Enerzijds bezorgde Trump-aanhangers die fatsoenlijk de toegestroomde media te woord staan en op gepaste afstand van het parlement blijven. Maar ook extreemrechtse militieleden, gekleed in camouflagepakken en kogelwerende vesten, die al snel aan dranghekken staan te rukken. En er staan mensen die met vlaggen zwaaien waarop teksten als ”Jezus en Trump” en ”Jezus redt” prijken.

Uit de hand

Politie en andere ordetroepen doen verwoede pogingen de demonstranten op afstand te houden. Maar zelfs wapenstok en pepperspray blijken niet voldoende om de woedende menigte te beteugelen. De situatie loopt met de minuut verder uit de hand als de eerste betogers door het kordon breken en de trappen van het Capitool beklimmen. De totaal overrompelde agenten hebben het nakijken.

Woedende activisten slaan met stokken en afgepakte schilden van de oproerpolitie de ramen van het parlementsgebouw in en dringen het complex binnen. Volksvertegenwoordigers beleven intussen angstige momenten. De zitting van beide kamers is inmiddels geschorst en een deel van de dames en heren politici verzamelt zich in garderoberuimtes om een veilig heenkomen te zoeken. Anderen zijn onder de Congreszetels gedoken.

Dan klinkt plotseling de onheilspellende boodschap uit de radio van tientallen toegestroomde agenten: „Shots fired.” In de maalstroom van de gebeurtenissen wordt een vrouw uit San Diego neergeschoten. Dodelijk getroffen. Drie anderen overlijden aan een „medisch noodgeval”, vermoedelijk een hartaanval. Er valt een onbekend aantal gewonden, onder wie agenten.

Lees ook

Politie Capitool was totaal niet voorbereid op ongeregeldheden

De betogers rukken intussen op naar de zalen van de Senaat en het Huis van Afgevaardigden en de omliggende kantoren. Getooid met Trump-petjes en andere parafernalia richten ze vernielingen aan. Het naambordje van Nancy Pelosi, de Democratische voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, wordt van haar deur gerukt. Een raddraaier neemt plaats op de zetel van Mike Pence en neemt een serie selfies. Anderen poseren bij standbeelden. In de Senaatszaal klinkt de echo van de toespraak van Trump: De verkiezingen zijn gestolen en we zullen nooit opgeven.

Agenten van de geheime dienst brengen vicepresident Pence in veiligheid. Kort daarop weten ze ook de meeste volksvertegenwoordigers via onderaardse tunnels het gebouw uit te krijgen. En medewerkers nemen de stemmen van de kiesmannen mee die tijdens de zitting formeel door het Congres moesten worden geteld. Beelden van agenten met getrokken pistolen die toegangsdeuren onder schot houden gaan de hele wereld over.

Als de situatie al behoorlijk uit de hand is gelopen, stuurt president Trump een tweet waarin hij de betogers oproept vreedzaam te blijven en de ordehandhavers te respecteren. Hij weigert echter de bestorming van het Capitool af te keuren en de betogers een halt toe te roepen. Pas later op de avond zal hij de relschoppers verzoeken naar huis te gaan. Maar ook dan herhaalt hij dat de verkiezingen zijn gestolen.

Leger

Aankomend president Joe Biden richt zich in een toespraak tot het Amerikaanse volk. „Dit is chaos; het grenst aan een opstand. Het moet stoppen”, zegt de Democratische politicus, die er bij Trump tevergeefs op aandringt de bevolking via de televisie toe te spreken.

Intussen klinkt de roep om inzet van de Nationale Garde om de orde te herstellen. Volgens de eerste berichten weigert het ministerie van Defensie het leger in te zetten. Later arriveren gardisten uit drie staten om de politie-eenheden bij te staan het Capitool en het omliggende terrein van oproerkraaiers te zuiveren.

Met behulp van flitsgranaten en de wapenstok vegen de ordetroepen ruimte voor ruimte van het parlementsgebouw schoon. Her en der leidt dat nog tot confrontaties met betogers. Buiten vormen agenten van de oproerpolitie een lange lijn om de menigte systematisch terug te dringen.

Pas tegen kwart voor zes in de middag (bijna middernacht Nederlandse tijd), net voor het ingaan van de inderhaast ingestelde avondklok, wordt het sein ”gebouw veilig” gegeven.

De leiders van de Senaat en het Huis van Afgevaardigden kondigen kort daarop aan dat ze de gezamenlijke zitting willen hervatten. „Laten we maar weer aan het werk gaan”, stelt vicepresident Mike Pence voor. Het levert hem een onverdeeld applaus op.

Hoewel diverse politici hun bezwaren tegen de verkiezingsuitslag inmiddels hebben ingetrokken, duurt het toch nog tot diep in de nacht (in de loop van donderdagmorgen Nederlandse tijd) voor het Congres officieel vaststelt dat Joe Biden tot de 46e president van de VS is gekozen.

Vanachter de kapotgeslagen ramen van het Capitool heeft de Amerikaanse democratie uiteindelijk gezegevierd.