“We zitten in het midden van een pandemie die zich op topsnelheid verspreidt met de Britse mutatie”, zei hij volgens de Jerusalem Post.

Deze besmettelijkere variant van het virus heeft ook Israël bereikt “en eist vele levens”, aldus de premier.

Een dag eerder waren ruim 8300 nieuwe besmettingen gemeld. Voor elk uur uitstel van een volle lockdown moeten we een hoge prijs betalen, zei Netanyahu. Dagelijks sterven zo’n dertig mensen aan Covid-19.

Alleen essentiële bedrijven en winkels mogen openblijven. Scholen moeten dicht, met uitzondering van het bijzonder onderwijs. Maximaal vijf mensen mogen bijeenkomen, een halvering. Reizen mag alleen met een geldige reden. Het verbod verder dan een kilometer van huis te gaan wordt verlengd.

In Israël zijn inmiddels zo’n 1,5 miljoen mensen gevaccineerd met een eerste dosis van het vaccin van Pfizer/BioNTech. Het land met bijna 9 miljoen inwoners keurde eerder dinsdag het coronavaccin van de Amerikaanse farmaceut Moderna goed voor gebruik.

Tedros heeft opnieuw duidelijk gemaakt aan Chinese officials dat de missie een prioriteit is voor de WHO. Mike Ryan van de WHO sprak de hoop uit dat de obstakels " in de komende uren” kunnen worden opgelost.

Het onderzoek zou al veel eerder beginnen, maar de Chinezen lijken de boot af te houden. In juli zei de WHO dat China de beste plek is om te beginnen, omdat het virus daar voor het eerst bij mensen is verschenen.

Het virus dook een jaar geleden op in de Chinese miljoenenstad Wuhan. China is door onder meer de Verenigde Staten beschuldigd van het achterhouden van alarmerende informatie, wat de reactie op de uitbraak van het virus zou hebben vertraagd. China houdt vol dat het vanaf het begin transparant is geweest.

De WHO-adviseurs stelden dat een tweede vaccin in uitzonderlijke gevallen twee weken uitgesteld zou kunnen worden. Daarvoor zou gekozen kunnen worden om meer mensen een eerste dosis te kunnen geven.

Het Verenigd Koninkrijk wil tot twaalf weken wachten met de tweede prik zodat meer mensen hun eerste inenting kunnen krijgen.

Denemarken besloot maandag om dezelfde reden tot zes weken te wachten met de tweede dosis.

Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) stelt dat er maximaal 42 dagen mogen zitten tussen de eerste en tweede dosis. Die termijn moet worden gerespecteerd om volle bescherming te bieden, aldus het agentschap. Dit is onderdeel van de toelating van het vaccin in de EU, en die zou moeten worden aangepast als de termijn wordt opgerekt.

Ilze Vinkele kreeg van premier Krisjanis Karins te horen dat er “geen duidelijk en omvattend plan is voor vaccinatie tegen Covid-19”, nadat ze eerder al van andere tekortkomingen was beschuldigd. Volgens Karins is er momenteel “niets belangrijkers dan het vaccinatieplan”.

De Letse plannen zijn vooral gericht op het vaccin van Oxford en AstraZeneca, maar dat is in de EU nog niet toegelaten. Het land bestelde relatief weinig doses van het vaccin van Pfizer en BioNTech, dat al wel mag worden gebruikt.

De minister verweet de premier dat hij de aandacht afleidt van zijn eigen verantwoordelijkheid om de coronacrisis te managen. Vinkeles liberale partij zei dat het ontslagverzoek “prematuur en ongefundeerd” was.

Een opvolger is nog niet aangewezen. De premier had defensieminister Artis Pabriks als tijdelijke vervanger in gedachten, maar die weigerde. Hij schreef op Twitter dat de premier het zelf maar moet doen.

Letland, met iets minder dan 1,9 miljoen inwoners, kampt sinds de herfst met stijgende aantallen coronabesmettingen. Sinds het begin van de pandemie zijn bijna 44.000 gevallen en 722 doden gerapporteerd. De ziekenhuizen zitten aan de grens van hun capaciteit.

Het land begon net als de meeste andere EU-landen na Kerstmis met vaccineren. Tot nu toe zijn ongeveer 3000 mensen ingeënt.

Bondskanselier Angela Merkel zei dat na afloop van beraad met de deelstaten waarin werd besloten de lockdownmaatregelen aan te scherpen en verlengen. De maatregel geldt voor reizigers uit vrijwel alle landen.

„We vragen alle burgers hun contacten tot het absolute minimum te beperken”, zei Merkel na afloop van het beraad. Bedrijven worden aangemoedigd mensen thuis te laten werken.

Duitsland besloot vorige maand scholen, cafés, restaurants en niet-essentiële bedrijven en winkels te sluiten om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan, in elk geval tot 10 januari. De verwachting was al dat de maatregelen zouden worden verlengd en
aangescherpt, maar sommige deelstaten wilden minder ver gaan dan Merkel.

Mensen die wonen in gebieden waar gedurende een week meer dan 200 besmettingen per 100.000 inwoners worden vastgesteld, mogen niet verder dan 15 kilometer van huis gaan. Die drempel is momenteel in meer dan zeventig regio’s bereikt.

Merkel zei dat de vaccinaties hoop geven om terug te keren naar het normale leven.

De tiener werd opgepakt in Zürich kort voordat ze aan boord wilde gaan. Ze gaf toe toe dat ze op het vliegveld de nepcoronatest had overlegd.

De jonge vrouw was positief getest in het kanton Wallis, waar veel kan worden geskied. De autoriteiten hadden haar bevolen in quarantaine te gaan, maar toen ze merkten dat ze was vertrokken, brachten ze de politie op de hoogte.

Tegen de jonge vrouw is een strafzaak geopend wegens het overtreden van de coronawetgeving en het vervalsen van documenten. Ze is met een ambulance teruggebracht naar Wallis.

Johnson zei dat door de vaccinaties bijna een op de vier mensen uit de meest kwetsbare groepen binnen twee tot drie weken „een aanzienlijke mate van immuniteit” heeft.

In het Verenigd Koninkrijk werden dinsdag 60.916 nieuwe besmettingen en 830 sterfgevallen door Covid-19 gerapporteerd. Het is voor het eerst sinds de uitbraak van de coronapandemie, dat in het VK over een periode van 24 uur meer dan 60.000 besmettingen zijn gemeld.

Johnson kondigde maandag aan dat heel Engeland weer in lockdown gaat om het hoge aantal coronagevallen door een zeer besmettelijke variant van het virus omlaag te krijgen. De strenge maatregelen, die al van kracht zijn voor zo’n 80 procent van de Engelse bevolking, gelden in ieder geval tot half februari. De meeste scholieren zijn vanaf dinsdag aangewezen op afstandsonderwijs en thuiswerken wordt weer de norm.

Mensen mogen alleen naar buiten voor boodschappen, sporten of essentieel werk.

De coronavaccins komen woensdag vanuit Oss aan in tien traumacentra. Vanuit daar worden ze door de ROAZ-afdelingen verspreid over de ziekenhuizen in de regio. Hoeveel doses elke regio ontvangt, is afhankelijk van het aantal beschikbare ziekenhuisbedden voor coronapatiënten.

Regio Zuidwest (Rotterdam) ontvangt zo’n 4700 vaccins. De regio Brabant krijgt de komende dagen ongeveer 4000 vaccins. De drie noordelijke provincies Groningen, Friesland en Drenthe hebben 3500 doses te verdelen. Regio Limburg ontvang een soortgelijk aantal, namelijk 3200.

Er zijn ongeveer 3000 vaccins gereserveerd voor de regio’s Midden-Nederland (Utrecht), West (Leiden en Den Haag) en Oost (Nijmegen). Regio Zwolle moet het met ongeveer 2200 vaccins doen. De regio Twente krijgt woensdag 1100 vaccins binnen.

Zorgmedewerkers van verpleeghuizen worden vanaf woensdagochtend op de GGD-priklocatie in Veghel als eerst gevaccineerd, twee dagen eerder dan gedacht. Verleners van acute zorg, zoals ambulancepersoneel en IC-medewerkers worden aansluitend in ziekenhuizen geprikt. Nederland is daarmee het laatste EU-land dat is begonnen met vaccineren.

De oppositiepartijen PVV, PvdA en GroenLinks dringen er op aan dat de vaccinatie in de verpleeghuizen snel begint, liefst al volgende week. Maar dat kan volgens De Jonge alleen als de medewerkers in de langdurige zorg, die nu vooraan in de rij staan, toch pas later
worden uitgenodigd. „Die keuze heb ik niet willen maken”, zegt hij.

Ondanks een advies om kwetsbaren voorrang te geven, heeft het kabinet ervoor gekozen het zorgpersoneel eerst te vaccineren. De reden is dat het nu beschikbare vaccin van Pfizer en BioNTech door de manier waarop het verpakt is en bewaard moet worden, minder geschikt is voor kleinschalige toepassing.

Die uitleg overtuigt de kritische Tweede Kamerleden bepaald niet. Onder anderen GroenLinks-leider Jesse Klaver wijst erop dat landen als Duitsland, België en het Verenigd Koninkrijk het vaccin van Pfizer en BioNTech wel degelijk gebruiken om kwetsbare ouderen in te enten.

Op maandag meldde het RIVM ruim 6600 nieuwe gevallen, op zondag ruim 7400 en op zaterdag iets meer dan 8600. De cijfers zijn wat vertekend, op dinsdagen ligt het aantal gemelde positieve tests over het algemeen wat lager dan later in de week, maar ook ten opzichte van eerdere dinsdagen is het aantal nieuwe gevallen flink gedaald. Vorige week dinsdag steeg het aantal bevestigde besmettingen met ruim 7500 en de dinsdag daarvoor met ruim 9800.

Amsterdam telde afgelopen etmaal de meeste nieuwe gevallen. In de hoofdstad testten 221 inwoners positief. In Den Haag kwamen 201 besmettingen aan het licht, in Rotterdam 127, in Utrecht 119 en in Enschede 111.

Het aantal sterfgevallen steeg met 152. Dat wil niet zeggen dat al deze mensen afgelopen etmaal aan het coronavirus zijn overleden.

Wanneer een coronapatiënt sterft, wordt dit soms wat later pas geregistreerd.

Sinds het begin van de uitbraak in februari zijn 834.146 mensen in Nederland positief getest. Van 11.828 mensen is bekend dat ze aan het virus zijn overleden. De werkelijke aantallen besmettingen en sterfgevallen liggen vermoedelijke hoger. Bij het huidige tempo komt het aantal bevestigde besmettingen eind januari uit boven een miljoen.

„Weglopen, niet bereid zijn verantwoordelijkheid te nemen, de weg van de minste weerstand kiezen, dat is niet mijn manier van politiek bedrijven”, zegt De Jonge. „Als ik de overtuiging zou hebben dat ik niet meer van toegevoegde waarde zou zijn, dan zou ik de eerste zijn om te zeggen: laat een ander het maar doen.”

De Jonge gaat wel opnieuw flink door het stof omdat de vaccinatiecampagne in Nederland veel later op gang komt dan in de rest van de Europese Unie. Als hij eerder de GGD’en had aangespoord om zich voor te bereiden op grootschalig vaccineren, had het prikken eerder kunnen beginnen.

De bewindsman benadrukt daarbij dat zijn ministerie, het RIVM en de gezondheidszorg „al tien maanden in crisisstand” staan. Hij vindt dat daar „een topprestatie” is geleverd. Dat daarbij ook fouten zijn gemaakt, noemt hij onvermijdelijk. „Dat hoort erbij.”

Lees ook

Zwalkt De Jonge of is improviseren in crisistijd onvermijdelijk?

In het verpleeghuis zijn 31 bewoners en 26 medewerkers positief getest. In verpleeghuis Dekelhem wonen 85 mensen in afdelingen en zelfstandige appartementen. Op één iemand na wonen de besmette bewoners verdeeld over twee afdelingen. Die zijn nu ingericht als Covid-afdelingen.

Icare stelt dat meer dan de helft van de besmette bewoners klachtenvrij is. De meeste medewerkers hebben milde klachten en worden snel weer terug verwacht. Collega’s van andere huizen van Icare, dat actief is in Flevoland, Drenthe, Gelderland en Overijssel, springen in de tussentijd bij om de zorg voor de kwetsbare ouderen over te nemen.

„Alles is er op gericht om de verspreiding van het virus te stoppen en we hebben er vertrouwen in dat we op de goede weg zijn. We gebruiken hiervoor de actuele richtlijnen om nieuwe besmettingen te voorkomen”, aldus de verklaring

De minister-president werd in dat debat bevraagd over de demonstratie tegen de coronamaatregelen in Haarlem van afgelopen weekeinde, waarbij meer dan duizend mensen aanwezig waren. Op specifieke demonstraties en hoe die eruit zagen, wil Rutte geen commentaar leveren, omdat de burgemeesters daarover gaan. „In algemene zin wil ik zeggen dat het demonstratierecht geldt als onderdeel van onze democratie.”

Burgemeesters moeten zorgen dat ze aan de ene kant het recht op demonstreren „in beeld houden”, aldus Rutte, en aan de andere dat de mensen die werken op de intensive cares, bij de verpleeghuizen en bij politie niet het beeld krijgen „we zijn aan het dweilen met de kraan open”.

De aanscherpingen worden woensdag van kracht en lopen vooralsnog tot 17 januari. Het Scandinavische land voerde vorige maand een strenge lockdown in, waarbij cafés, restaurants, sportfaciliteiten, culturele instellingen en niet-essentiële winkels dicht moesten. Dat werd mede ingegeven door de vele coronapatiënten in ziekenhuizen.

„De mutatie is al zo wijdverspreid dat die niet meer kan worden gestopt”, zei Frederiksen. De dag voor kerst waren al 33 besmettingen met de nieuwe variant van het coronavirus vastgesteld en de verwachting is dat het medio februari de overhand heeft. „Maar we kunnen het vertragen en tijdrekken zodat we meer mensen kunnen vaccineren.”

De Denen hebben vergeleken met andere EU-landen al veel mensen ingeënt. In het land van 5,8 miljoen mensen zijn meer dan 173.000 mensen besmet geraakt en 1420 mensen overleden door Covid-19.

Om privacyredenen wil het RIVM niet meer informatie kwijt over de overleden baby. Een woordvoerster van het instituut noemt het overlijden „heel droevig”. Ze kan niet zeggen aan welk „onderliggend lijden”, zoals het RIVM ernstige aandoeningen noemt, de baby leed.

„Het was geen gezond kindje”, is het enige dat ze erover kwijt kan.

Het overlijden van het kind wil niet zeggen dat kinderen nu ineens meer risico lopen door het coronavirus, aldus de woordvoerster. Er is geen enkele aanleiding om daarvoor te vrezen.

Het deskundigenteam OMT buigt zich vrijdag over de maatregelen en zal begin volgende week een advies naar buiten brengen.

In principe wordt op 12 januari besproken of de lockdown, die zeker tot 19 januari loopt, langer zal gelden. Het gaat onder meer over de sluiting van winkels en het maximum van twee personen die je thuis mag ontvangen. „We moeten echt het OMT-advies afwachten”, zegt Rutte.

„Nu zijn er 164.775 in de vriezer, er komen er vandaag 123.825 bij”, zegt Rutte. „Dus dat betekent dat we er bijna 300.000, namelijk 288.600, beschikbaar hebben deze week.”

De minister-president geeft die cijfers als antwoord op een vraag van PVV-leider Wilders. Wilders vindt dat de 164.000 vaccins die rond de kerst beschikbaar waren toen al hadden moeten worden gebruikt. Zorgmedewerkers en kwetsbare ouderen hadden er volgens hem „dolgraag” gebruik van gemaakt. „Doordat u heeft gefaald met uw minister van Volksgezondheid”, zijn die vaccins niet gezet, zegt Wilders.

Rutte geeft toe dat hij en De Jonge de GGD’en „eerder hadden kunnen bevragen” om ervoor te zorgen dat ze ook klaar zouden zijn voor de grootschalige vaccinatie die nodig is met het vaccin van BioNTech/Pfizer.

Van de opgenomen patiënten met Covid-19 liggen er 723 op intensivecareafdelingen, 17 meer dan de voorgaande dag. Op de verpleegafdelingen nam het aantal coronapatiënten in het afgelopen etmaal toe met 29 tot 2159.

Door de toenemende drukte in ziekenhuizen zijn er het afgelopen etmaal 35 coronapatiënten verplaatst tussen regio’s, van wie er 8 op de intensive care liggen. In Duitse ziekenhuizen liggen 8 Nederlandse Covid-patiënten op de ic, één minder dan op maandag.

De Tweede Kamer komt terug van het kerstreces om te debatteren over de vaccinatiestrategie van het kabinet. Kijk live mee.

Het aantal afgenomen coronatesten daalde met ruim 70.000 tot 368.126. Het percentage positieve testen steeg echter van 13 procent tot 13,7 procent.

Het RIVM houdt rekening met de mogelijkheid dat mensen na de feestdagen “minder geneigd waren om zich te laten testen”. Het zou echter ook kunnen dat de lockdown wél effect heeft en simpelweg minder mensen klachten hebben.

Het aantal coronabesmettingen dat aan het licht komt door testen daalde een week eerder ook al met zo’n 12 procent. Ook het aantal opnames op verpleegafdelingen van ziekenhuizen is iets afgenomen: van 1892 tot 1713 (-9,5 procent). Op de intensive cares werden juist iets meer patiënten met Covid-19 opgenomen: 336 tegen 304 een week eerder (+10,5 procent).

Het aantal aan corona gerelateerde sterfgevallen nam ook toe: van 583 tot 621 in de afgelopen week.

Het zogeheten reproductiegetal, dat weergeeft hoe snel het virus zich verspreidt, is verder afgenomen: van 1,15 tot 0,91. Dat wil zeggen dat een groep van honderd mensen gemiddeld 91 anderen aansteekt. Het RIVM kan het reproductiegetal voor de zeer korte termijn niet betrouwbaar berekenen. Het cijfer dat dinsdag bekend is gemaakt, is gebaseerd op de situatie van 18 december.

Twente is naar verhouding de grootste coronabrandhaard van Nederland. Per 100.000 inwoners waren daar afgelopen week 567 positieve tests. Dat is omgerekend meer dan in Amsterdam-Amstelland (228,8 nieuwe gevallen op elke 100.000 mensen) en Rotterdam-Rijnmond (247,3) bij elkaar. Ook Gelderland-Midden (415,2) en Noord-Holland Noord (413,4) hebben relatief veel nieuwe gevallen.

Het aantal coronagevallen daalt vooral onder tieners, maar dat is ook de leeftijdsgroep die zich veel minder laat testen.

Het aantal besmet geraakte zorgmedewerkers is gestegen tot boven de 100.000. Sinds het begin van de uitbraak zijn 103.697 mensen die in de zorg werken positief getest, 7655 meer dan vorige week. In totaal werden 748 zorgmedewerkers in een ziekenhuis opgenomen, negentien meer dan een week geleden. Het aantal overleden zorgmedewerkers bleef op 21 staan. Het gaat niet alleen om mensen die in ziekenhuizen werken, zoals verpleegkundigen en artsen, maar ook om bijvoorbeeld thuiszorgmedewerkers. Het is niet bekend waar ze besmet zijn geraakt.

Het Alpenland heeft het vaccin van Pfizer en BioNTech al goedgekeurd voor gebruik en verwacht op korte termijn hetzelfde te doen voor het coronamiddel van Moderna, waar het 7,5 miljoen doses van heeft besteld.

Zwitserland verwacht in januari 500.000 doses van het Pfizer/BioNTech-vaccin in huis te hebben. Mits de Zwitserse medicijnwaakhond het vaccin van Moderna ook goedkeurt, verwacht de regering in februari een miljoen vaccins voorhanden te hebben.

De autoriteiten lieten eerder op dinsdag weten dat er 28 gevallen zijn vastgesteld van de nieuwe meer besmettelijke variant van het coronavirus die voor het eerst in Groot-Brittannië werd gemeld.

Frankrijk is sinds eind vorig jaar een vaccinatiecampagne begonnen met coronavaccin Pfizer en BioNtech. Er klonk ontevredenheid over de traagheid van de inentingscampagne. Het land had aan het begin van dit jaar volgens het gezondheidsministerie 516 mensen ingeënt tegen het gevreesde virus. Volgens Véran was de teller maandag de 2000 gepasseerd en zal dat getal snel gaan stijgen.

Dit weekend is begonnen met het inenten van medisch personeel en verplegers van boven de 50 jaar. Minister Véran stelde dat ook brandweermannen gevaccineerd gaan worden en dat eind februari thuiswonende 75-plussers aan de beurt zijn.

„We gaan ook de bestellingen van het vaccin op Europees niveau versnellen”, zei Véran. „Nu hebben we een aflevertempo van 500.000 doses per week voor het Pfizer-vaccin. Binnenkort, als het woensdag wordt goedgekeurd door de Europese medicijnwaakhond, zullen we maandelijks 500.000 doses van het Moderna-vaccin krijgen.” Donderdag volgt een persconferentie met premier Jean Castex om verdere toelichting te geven, zei de minister.

In Frankrijk zijn volgens Véran ongeveer tien gevallen vastgesteld van de nieuwe meer besmettelijke variant van het coronavirus die voor het eerst in Groot-Brittannië werd gemeld. De variant is onder meer opgedoken in Parijs, zei Martin Hirsch, directeur van het ziekenhuissysteem in de Franse hoofdstad, tegen France 2.

Versoepelingen van de huidige coronamaatregelen zijn onwaarschijnlijk, stelde Véran, gezien het hoge aantal besmettingen. Frankrijk is met ongeveer 2,6 miljoen infecties en bijna 65.000 doden als gevolg van Covid-19 een van de zwaarst getroffen landen in Europa.

Ook buiten Frankrijk is de gemuteerde variant van het virus eerder al opgedoken. De Zwitserse autoriteiten lieten dinsdag weten dat er 28 gevallen van de ‘Britse’ virusvariant in het land zijn vastgesteld. In Oman en Iran is de variant ook ontdekt. In beide landen ging het om een reiziger die vanuit het Verenigd Koninkrijk kwam, meldden de autoriteiten dinsdag.

Het Rode Kruis ondersteunt daarmee de zorgverleners van de GGD’en in de twee regio’s. „De hulpverleners van het Rode Kruis zullen vaccineren, ook zijn er EHBO-hulpverleners aanwezig om mensen bij te staan, bijvoorbeeld wanneer er een allergische reactie op zou treden bij een gevaccineerde”, aldus de organisatie.

In de regio Haaglanden start het Rode Kruis op 11 januari met vaccineren, in Hollands Midden op 15 januari.

De hulpverleners die gaan prikken hebben een medische achtergrond of zijn studenten op medisch vlak.

Na de knieval van coronaminister Hugo de Jonge geeft ook premier Mark Rutte de fouten van het kabinet toe in het vaccinatiedossier.

Dat zijn, volgens de krant Bild, bondskanselier Merkel en de zestien deelstaten overeengekomen voorafgaande aan hun overleg over nieuwe coronamatregelen en de verlenging van de bestaande. De deelstaten kunnen tot de ingrijpende beperking van de bewegingsvrijheid overgaan als er ergens in zeven dagen tijd meer dan tweehonderd nieuwe besmettingen zijn vastgesteld.

Merkel en de deelstaten waren het er in grote lijn al over eens dat de bestaande coronabeperkingen zouden worden verlengd tot begin februari. Maar extra maatregelen en de heropening van scholen hebben voor onenigheid gezorgd. Het cruciale overleg was gepland om 11.00 uur maar werd toen naar 13.00 en toen weer naar 14.00 uur uitgesteld, meldden Duitse media.

België begint woensdag officieel met de vaccinatiecampagne, al is de eerste prik al in de kerstvakantie gezet en is Brussel dinsdag vast van start gegaan. Er klinkt steeds meer kritiek op het trage verloop. België behoort tot de Europese achterhoede, al moet buurland Nederland zelfs nog helemaal beginnen.

De vaccins van BioNTech en Pfizer die inmiddels aan België zijn geleverd „moeten zo snel mogelijk allemaal gebruikt worden”, zei zorgminister Frank Vandenbroucke dinsdag in het parlement. Hij wil voorkomen dat er vaccins „ergens in een diepvries blijven liggen”.

De werkgroep die de vaccinatiecampagne aanstuurt gaat nu een nieuw plan van aanpak uitwerken. Dat moet vanaf volgende week worden uitgevoerd.

Het zal bijvoorbeeld voor een zeer oud iemand zelf, die dankzij een ‘gewonnen’ ic-plek overleeft, toch niet te verkroppen zijn als hij of zij beseft dat hij zijn paar extra jaren te danken heeft aan de dood van bijvoorbeeld een tiener, aldus directeur Wilma Schrover.

Aanleiding is de discussie over het ‘draaiboek code zwart’ en het in bepaalde noodgevallen voorrang geven aan jongeren boven ouderen. Omdat dat heel moeilijk ligt, is er sprake van loting als alternatief. “Als ouderen zijn we vaak ook vader, moeder, opa of oma”, aldus KBO-Brabant. Juist de senioren realiseren zich wat loting kan betekenen, meldt de vereniging, namelijk misschien wel de dood van een eigen kind of dat van een ander. Ook voor de artsen in kwestie is dat vreselijk, denken ze.

De spoedwet waarmee het kabinet wil verbieden om jonge mensen op basis van niet-medische gronden voorrang te geven op een
intensivecarebed, kan nog niet op steun rekenen in de coalitie. “Laat het u als volksvertegenwoordiger niet overkomen dat u in het ergste geval straks moet verantwoorden waarom u in januari 2021 besloot om artsen via loting te laten beslissen over de levens van pakweg een 15- en een 75-jarige. Doe het de 15-jarige, de 75-jarige, hun naasten en de betrokken artsen niet aan!”, schrijft de Brabantse ouderenorganisatie aan Den Haag.

De hele maatschappelijke discussie is ook niet goed verlopen, vinden de Brabanders op leeftijd. “Terwijl de angst en het verdriet onder ouderen toch al groot waren vanwege het gevaar van het virus voor hen en de nonchalante dor-hout-discussie in de media over hen, werd het draaiboek onmiddellijk geframed als een voorstel voor leeftijdsdiscriminatie.”

KBO-Brabant doet een “dringend beroep” op de Tweede Kamer om een besluit te nemen dat “qua evenwichtigheid niet onderdoet voor die welke in het ‘draaiboek code zwart’ aan de dag is gelegd”. De organisatie pleit voor het integraal steunen van het draaiboek.

Kroonprins Mohammed bin Salman van Saudi-Arabië heeft met een omarming emir Tamim van buurland Qatar verwelkomd in Al Ula. Daar wordt de 41e vergadering gehouden van de Gulf Cooperation Council, het samenwerkingsverband van zes Golfstaten.

Mohammed bin Salman en emir Tamim, beiden voorzien van mondkapjes, hielden aanvankelijk de vanwege coronaregels voorgeschreven afstand tot elkaar, maar besloten toen om de verzoening en het verwachte einde van de boycot zichtbaar te maken met een meer fysieke begroeting. Die werd ook rechtstreeks uitgezonden door de Saudische televisie en daarna ook royaal gedeeld op de sociale media van de leiders van de Golfstaten.

De komst van de emir en de omhelzing waren bijzonder omdat Saudi-Arabië in 2017 het initiatief nam voor een politieke en economische boycot tegen Qatar vanwege vermeende steun aan internationaal terrorisme en te nauwe banden met het sjiitische Iran. Het voorbeeld van Saudi-Arabië werd gevolgd door Bahrein, de Verenigde Arabische Emiraten en Egypte en had grote financiële gevolgen voor het geïsoleerde Qatar.

Koeweit probeerde jarenlang te bemiddelen en de nieuwe emir Nawaf uitte bij aankomst in Al Ula zijn blijdschap over de doorbraak. Saudi-Arabië had maandag al bekendgemaakt de grens met Qatar weer te openen. De verwachting is dat Bahrein, dat kroonprins Salman naar de topconferentie in de woestijn stuurde, en de door de emir van Dubai vertegenwoordigde Verenigde Arabische Emiraten ook een einde zullen maken aan de boycot.

Door het massale thuiswerken moeten werkgevers dit jaar kritisch kijken naar de manier waarop zij onkosten van werknemers vergoeden. Zo zullen bijdragen voor reiskosten minder relevant worden, terwijl lockdownmaatregelen tegen corona thuiswerkers wel op ander soort kosten jagen. Enige hulp van de fiscus zou het werkgevers gemakkelijker maken om nieuwe onkostenvergoedingen in het leven te roepen, zegt algemeen directeur Martijn Brand van loonstrookverwerker ADP in Nederland.

Werkgevers kunnen traditionele reiskostenvergoedingen onbelast uitkeren, legt Brand uit bij de jaarlijkse presentatie van het nieuwe loonstrookje. Maar dat geldt bijvoorbeeld niet voor de extra ladingen koffie of thee die werknemers niet meer op kantoor, maar thuis consumeren. Het fiscaal aantrekkelijker maken van een algemene onkostenvergoeding voor thuiswerkers zou het daarom gemakkelijker maken personeel te steunen bij het werken op afstand, stelt hij.

„Als werkgever denk je: wil ik reiskosten vergoeden die niet gemaakt zijn. Maar je wil het ook beheersbaar houden. Als je telkens achteraf moet kijken hoeveel medewerkers thuis of op kantoor hebben gewerkt worden de administratieve lasten zo hoog dat het niet te doen is”, aldus Brand. Volgens hem is de belastingwetgeving in die zin nog niet goed aangepast op de coronapandemie.

„HR-afdelingen kijken vaak toch nog vooral vanuit het fiscale perspectief. Wij denken dat je ook naar het arbeidsrechtelijke en sociale deel moet kijken”, vult Dik van Leeuwerden, hoofd van het kenniscentrum van ADP, aan. „Vind je het als werkgever nog wel zo prettig als medewerkers in een overvolle tram zitten? Misschien moet ik het fietsplan wat upgraden. Maar als het kostenpatroon wijzigt, dan komt toch ook die fiscale wetgeving om de hoek kijken.”

Het Nibud, dat Nederlanders al jaren voorlichting geeft over de financiële huishouding, berekende in juli wat de extra kosten zijn voor thuiswerkers. Dagelijks zijn zij 2 euro meer kwijt dan wanneer ze op kantoor zouden werken, wat neerkomt om ruim 43 euro per maand voor een vijfdaagse werkweek. Naast extra koppen koffie of thee gaat het bijvoorbeeld ook ook om meer verbruik van elektriciteit, gas en wc-papier en snellere slijtage van je bureau of stoel.

De Britse premier Johnson heeft zijn Indiase collega Modi gebeld om een belangrijk bezoek later deze maand aan India af te zeggen. Johnson betreurt het dat hij vanwege de verspreiding van het gevreesde coronavirus zijn bezoek aan de India moet uitstellen.

Het had de eerste grote buitenlandse reis van de in juli 2019 aangetreden eerste minister moeten worden en ook de eerste na het feitelijke Britse vertrek uit de Europese Unie.

Johnson zou ook de parade op de nationale feestdag van India bijwonen op 26 januari, de Dag van de Republiek. Het is dan 70 jaar geleden dat de grondwet van India van kracht werd en het land een republiek werd. De grondwet verving de Britse Wet op de Regering van India die uit 1935 stamde. Het land werd in 1947 al onafhankelijk van het Britse Rijk, maar had toen nog geen grondwet en geen eigen staatshoofd. Tot nu toe heeft slechts één Britse premier de nationale feestdag in New Delhi bijgewoond, dat was John Major in 1993.

Ondanks beloften dat de apps die helpen coronapatiënten te traceren, uitsluitend voor dat doel dienen, mag de politie van Singapore nu toch gebruik maken van de informatie die de app biedt. Sinds de app TraceTogether en een Bluetooth-Token in maart werden geïntroduceerd, heeft inmiddels 80 procent van de bevolking van Singapore de waarschuwingsapp, aldus media in de stadstaat. Om de Singaporezen aan de app te helpen werd destijds bezworen dat er niemand mee zou worden opgespoord, vervolgd of bespied door justitie.

De belaste bewindsman, Vivian Balakrishnan, verzekerde toen dat er „alleen een heel klein team volgers van coronacontacten toegang tot de data zou hebben” en enkel om de verplaatsing van besmette personen te traceren. Maar het ligt toch iets anders, zei Balakrishnan deze week in het parlement waar onrust was ontstaan over de privacy van de corona-app. De politie kan in een onderzoek de data wel gebruiken, want de politie is gemachtigd om bijvoorbeeld voor een onderzoek een mobieltje in beslag te nemen. Minister van Binnenlandse Zaken Desmond Tan bevestigde dat de politie inderdaad informatie van TraceTogether voor onderzoek kan benutten.

De spoedwet waarmee het kabinet wil verbieden om jonge mensen op basis van niet-medische gronden voorrang te geven op een intensive care-bed, kan nog niet op steun rekenen in de coalitie. D66 is tegen zo’n verbod, en ook de grootste partij VVD twijfelt hardop in een debat over het coronabeleid aan het wetsvoorstel van haar eigen minister Tamara van Ark.

Artsenorganisaties hebben een draaiboek opgesteld voor het slechtst denkbare scenario, waarin de toestroom van coronapatiënten zo hoog is dat het aantal bedden op de ic’s niet toereikend is. Er moet dan mogelijk geselecteerd worden op niet-medische gronden. Patiënten die korter op de ic zullen liggen, krijgen volgens het draaiboek voorrang. Ook onmisbare zorgmedewerkers komen eerder in aanmerking voor een plek. Daarna wordt volgens het draaiboek gekeken naar leeftijdsgroepen, waarbij jongeren voor ouderen gaan. Maar het kabinet wil daar niet aan. Elk leven is immers gelijkwaardig, stelt Van Ark.

De Tweede Kamer sprak zich ook al uit tegen selectie puur op grond van leeftijd. Maar volgens fractievoorzitter Klaas Dijkhoff vindt de VVD „er ook heel wat voor te zeggen om de mensen die straks aan het bed staan te volgen in hun keuze en de norm waar ze op voorhand naar neigen”. Hij weet nog niet zeker of zijn partij de wet sowieso wegstemt, maar zegt alvast „dat het niet zeker is dat wij dit zullen steunen”.

Volgens D66 is het duidelijk dat „een aanpassing van de wet niet nodig is”, zegt fractieleider Rob Jetten. Hij wil sowieso niet aan zo’n verbod en wil luisteren naar de „zorgvuldige norm” die artsen en ethici hebben opgesteld. „Het is een politieke keuze om het vertrouwen te geven aan mensen die er het meest van weten en die er elke dag mee te maken hebben. Dat is de keuze van D66.”

Gezondheidsminister Hugo de Jonge zal de 39-jarige verpleeghuismedewerkster Sanna Elkadiri woensdag in de vroege ochtend in Veghel zelf nog eens officieel uitnodigen om de allereerste coronaprik van Nederland te ontvangen, aldus het ministerie. Daarop volgen meteen drie collega’s, twee vrouwen en een man. Later woensdag zullen alleen al op deze priklocatie in Veghel zoveel mogelijk mensen tegen corona worden ingeënt.

Sanna, voor de eerste vaccinatie al eerder gevraagd door haar werkgever, werkt in verpleeghuis Het Wereldhuis in Boxtel en neemt twee collega’s uit deze instelling mee voor de eerste prikken. De vierde collega werkt elders.

De Belgen hebben zich in de kerstvakantie „uitstekend” aan de coronaregels gehouden. Anders dan de buurlanden begint België daardoor aan het nieuwe jaar met steeds minder besmettingen, ziekenhuisopnames en sterfgevallen, zegt viroloog Steven Van Gucht van het Belgische RIVM.

Het virus is in België al sinds de bijna noodlottige piek van eind oktober op zijn retour. Maar deskundigen keken met argusogen uit naar de kerstvakantie. Als Belgen de feestdagen zouden aangrijpen om elkaar op te zoeken, zou dat een nieuwe golf in gang kunnen zetten.

„De kerstvakantie hebben we alvast uitstekend aangepakt”, concludeert Van Gucht tevreden. Maar het nieuwe jaar zal nog „een heel moeilijk begin” kennen, „dat nog veel geduld en volharding zal vragen”. Vervolgens wacht niettemin „een jaar van positieve verandering”, met „geleidelijk aan meer kansen en perspectief”, belooft de viroloog.

Verschillende partijen in de Tweede Kamer willen opheldering van het kabinet over de vergoeding van extra bedden op de intensivecareafdelingen. Volgens berichtgeving in de Gelderlander zouden sommige ziekenhuizen geen vergoeding krijgen voor het regelen van extra ic-bedden voor coronapatiënten. Die bedden zouden op verzoek van het kabinet zijn geregeld, maar volgens de ziekenhuizen zijn beloften over de kosten niet nagekomen. De ziekenhuizen stappen naar de rechter.

„Dat kan toch alleen met een VVD-minister?” vraagt PVV-leider Geert Wilders zich af. Hij wil van minister Tamara van Ark (Medische Zorg) weten wat ze hieraan gaat doen.
„Fix het,” zegt GroenLinks-voorman Jesse Klaver tijdens het conoradebat op dinsdag. Ieder ic-bed moet volgens hem vergoed worden, en de rechtsgang gestopt. Het kabinet moet een signaal afgeven dat het achter de zorg staat. „Dat kan door de portemonnee te trekken.”

Fractievoorzitter Pieter Heerma (CDA) sluit zich aan bij de kritiek. Hij wil wil van het kabinet een garantie dat de kwestie geen invloed zal hebben op ic-capaciteit. „Juist in deze tijd van crisis voor de rechter staan over wie de rekening moet betalen, is wel pijnlijk.”

Oppositiepartijen in de Tweede Kamer hebben weinig goede woorden over voor coronaminister Hugo de Jonge. Hun kritiek richt zich dinsdag in een Kamerdebat vooral op de „zwabberende” vaccinatiestrategie. „Dit is geen strategie, maar chaos. Het is laat en slecht voorbereid”, zegt PVV-leider Geert Wilders. Hij noemt het „een blamage van de hoogste orde”.
Ook links heeft flinke kritiek. „Men maakt een bende van die vaccinaties”, vindt PvdA-voorman Lodewijk Asscher.

De Kamer kwam eerder terug van de kerstvakantie om over het coronabeleid van het kabinet te debatteren. Nederland prikt als laatste land van Europa. Asscher vindt het niet kunnen dat de vaccinaties al zo lang ongebruikt in grote vrieskisten in Nederland liggen. „We hebben alle smoezen wel gehad”, zegt de PvdA’er. Het kabinet is volgens hem veel te laks geweest over het belang van de eerste vaccins.

De eerste prikken worden twee dagen eerder gezet dan eerst was gepland, kondigde het kabinet eerder aan: woensdagochtend 6 januari worden zorgmedewerkers gevaccineerd.
„Heel Europa prikt, maar deze minister wikt”, zegt SP-leider Lilian Marijnissen. „De minister moet nu toegeven dat we wederom te laat zijn en dat nemen we dit kabinet kwalijk.” Anders dan eerder in de coronacrisis had De Jonge nu wel tijd om zich voor te bereiden, vindt ze. „Wat gaat hij doen om dit gigantisch falen te herstellen. Is het nog te herstellen?”

GroenLinks en de PVV hebben het de afgelopen tijd steeds vaker over de positie van De Jonge zelf. „U bent, meneer de minister, niet de juiste man op de juiste plek”, foetert Wilders tijdens het debat. „We kunnen ons in deze pandemie geen Hugo de Jonge als minister meer permitteren.”

Ook de SP richt zich op de bewindsman. Volgens Marijnissen zien zorgmedewerkers De Jonge „in elke kerstspecial wel optreden, maar intussen zijn we de laatste in de rij met het vaccineren. Dat doet heel veel pijn.” Premier Mark Rutte wordt vooral aangerekend dat hij de afgelopen tijd juist te onzichtbaar was.

Wie eerst? En per wanneer? Na dagen van groeiend ongeduld presenteerde zorgminister De Jonge maandag de definitieve startdatum voor de vaccinaties –woensdag– en de vaccinatiestrategie. De Tweede Kamer onderbrak dinsdag het reces voor een debat.

Lees ook

Opluchting en onbegrip bij start vaccinatiecampagne

De Russische president Vladimir Poetin en de Duitse bondskanselier Angela Merkel hebben in een telefoongesprek de mogelijkheid besproken gezamenlijk coronavaccins te gaan produceren, maakte het Kremlin dinsdag bekend.

„Kwesties aangaande samenwerking in het bestrijden van de coronapandemie zijn besproken”, aldus het Kremlin in een verklaring, „met de nadruk op mogelijke vooruitzichten op gezamenlijke productie van vaccins”.

Air France, onderdeel van Air France-KLM, zal ook dit jaar dieprode cijfers schrijven als gevolg van de coronacrisis. Volgens informatie die de Franse krant La Tribune heeft, verwacht de Franse luchtvaartmaatschappij een exploitatieverlies van 2 miljard euro. Het resultaat over afgelopen jaar zal 3,6 miljard euro negatief zijn.

Lees ook

„Ook in 2021 dieprode cijfers voor KLM-zuster Air France”

De Britse regering trekt nog eens 4,6 miljard pond (5,1 miljard euro) uit om bedrijven door de coronacrisis te loodsen. Het Verenigd Koninkrijk kondigde onlangs een strenge lockdown aan om het hard oplopende aantal coronabesmettingen in het land tegen te gaan.

Minister van Financiën Rishi Sunak zei dat bedrijven in onder meer de detailhandel, horeca en de recreatiesector een eenmalige subsidie van maximaal 9000 pond kunnen aanvragen. Dat geld kunnen ze gebruiken om de eerste maanden van dit jaar door te komen.

Premier Boris Johnson kondigde maandag aan het land op slot te gooien om het hoge aantal coronagevallen door een zeer besmettelijke variant van het virus omlaag te krijgen. Het virus verspreidt zich in het Verenigd Koninkrijk dusdanig snel dat het binnen drie weken voor grote problemen kan zorgen in de gezondheidszorg, aldus de Britse National Health Service (NHS).

Behalve de subsidies, ter waarde van ongeveer 4 miljard pond, zal de Britse regering 594 miljoen pond aan financiering verstrekken aan de regeringen van Schotland, Wales en Noord-Ierland. Sunak zei in november dat maatregelen die tot dan toe zijn genomen om de economie door de pandemie heen te helpen dit boekjaar ongeveer 280 miljard pond zouden kosten.

Australië wil geen „onnodige risico’s” nemen in zijn vaccinatiecampagne tegen het coronavirus en heeft daar volgens premier Scott Morrison ook geen reden toe. „Australië verkeert niet in een noodsituatie zoals het Verenigd Koninkrijk”, zei hij in een radio-interview, verwijzend naar de virusuitbraak in beide landen. „We hoeven niet te beknibbelen op maatregelen.”

Morrison suggereerde dat landen die zwaar door het virus zijn getroffen, zoals Groot-Brittannië, gedwongen waren om met spoed toestemming te geven voor een vaccin. „Ze testen geen batches vaccins voordat die onder de bevolking worden verspreid, als ik het goed heb begrepen”, zei de premier, die benadrukte dat Australië dat soort tests wel zal uitvoeren. De conservatieve premier zei dat de massale vaccinatiecampagnes in Groot-Brittannië, de Verenigde Staten en elders in de wereld Australië meer gegevens opleveren over de veiligheid van vaccins dan klinische proeven.

In tegenstelling tot veel andere landen, waaronder het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten, heeft Australië nog geen coronavaccin goedgekeurd voor gebruik. Verwacht wordt dat de medicijnwaakhond van het land over ongeveer een maand uitsluitsel geeft en dat eind maart gestart kan worden met inenten. Veel Australiërs vinden dat echter dat het niet snel genoeg gaat en willen dat Morrison haast maakt.

De regering krijgt begin dit jaar 3,8 miljoen vaccins van AstraZeneca en Oxford geleverd en heeft er totaal 54 miljoen besteld. Ook zijn er overeenkomsten met Pfizer/BioNtech en de farmaceut Novavax voor respectievelijk 51 en 10 miljoen doses van hun vaccin.

Australië geldt als succesvol in de bestrijding van de virusuitbraak, maar onlangs doken er nieuwe clusters infecties op in Sydney en Melbourne, de twee grootste steden van het land. Sinds het begin van de pandemie zijn ruim 28.000 besmettingen geregistreerd en waren er meer dan 900 coronadoden.

Van de 352 Nederlandse gemeenten hebben er inmiddels vijftig voldoende stembureauleden en tellers. Er zijn bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer over twee maanden extra medewerkers nodig vanwege de coronamaatregelen.

Een dikke maand geleden begon een campagne om extra stembureauleden te werven. Volgens een dinsdag gepubliceerd overzicht van het ministerie van Binnenlandse Zaken hebben onder meer Amsterdam, Eindhoven, Leiden en Leeuwarden voldoende mensen. Grote steden als Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Groningen zijn nog niet klaar.

De verkiezingen vinden plaats op woensdag 17 maart. Een beperkt aantal stembureaus is ook al maandag en dinsdag open. Er zijn ruim 70.000 stembureauleden en tellers nodig. In een normaal verkiezingsjaar gaat het om 40.000 tot 50.000 medewerkers.

Het aantal leden van stembureaus wordt uitgebreid van minimaal drie naar minimaal vier. In de stembureaus is een extra persoon aanwezig om te kijken dat het niet te druk wordt. Ook vraagt die kiezers om hun handen te reinigen en om afstand te houden.

Het gebruik van het openbaar vervoer is vorig jaar door toedoen van de coronacrisis zo goed als gehalveerd. In totaal is er vorig jaar ongeveer 660 miljoen keer ingecheckt met de ov-chipkaart, tegen bijna 1,3 miljard een jaar eerder. Ruim 40 procent van het aantal check-ins vond plaats in de eerste elf weken van het jaar, toen er nog geen coronamaatregelen waren.
Dat blijkt uit een analyse van OVPro van cijfers over de inchecktransacties, die worden bijgehouden door Translink en CBS.

Lees ook

Gebruik van het openbaar vervoer in 2020 bijna gehalveerd

De Belgische arbeidsinspectie is dinsdag begonnen met ‘flitscontroles’ in de dienstensector om schendingen van de regels rond thuiswerken vast te leggen. Werkgevers blijken de coronamaatregel om de verspreiding van het coronavirus te bestrijden op grote schaal te negeren, terwijl thuiswerken sinds ruim twee maanden opnieuw verplicht is.

Sinds de uitbraak in maart vorig jaar heeft de arbeidsinspectie 21.841 werkgevers gecontroleerd en bij 10.120 bedrijven overtredingen rond thuiswerkregels vastgesteld, schrijft mediahuis BRUZZ dat de jongste cijfers opvroeg. Bij de inspectie komen ook klachten binnen van werknemers die van hun baas toch op kantoor moeten komen. De hele maand januari voert de inspectie daarom de controles op. Daarvoor worden duizend inspecteurs ingezet.

Minister Frank Vandenbroucke (Volksgezondheid en Sociale Zaken) waarschuwde eerder al dat mensen als regel thuis moeten werken. „Dat thuiswerken is heel belangrijk om onze verplaatsingen te beperken. Ik hoop echt dat mensen na de kerstvakantie niet weer fysiek naar hun werk gaan, tenzij het niet anders kan”, aldus Vandenbroucke, die zelf nog maar vier keer op zijn kabinet is geweest sinds hij op 1 oktober minister werd.

Een werkgever die de maatregelen schendt krijgt in eerste instantie een waarschuwing. Bij herhaling kan hij voor de rechter worden gedaagd. Dat is tijdens de lockdownperiodes vanaf maart 52 keer gebeurd, terwijl 123 keer bij een bedrijf de activiteiten werden stilgelegd omdat die gevaar voor de gezondheid opleverden.

Frankrijk voert na aanzwellende kritiek over het tempo van de vaccinatiecampagne tegen het coronavirus wijzigingen door. Minister Olivier Véran (Volksgezondheid) zei dat Fransen die in aanmerking komen voor een prik zich binnenkort op afspraak kunnen laten vaccineren.

Frankrijk is sinds eind vorig jaar een vaccinatiecampagne begonnen met coronavaccin Pfizer en BioNtech. Er klonk ontevredenheid over de traagheid van de inentingscampagne. Het land had aan het begin van dit jaar volgens het gezondheidsministerie 516 mensen ingeënt tegen het gevreesde virus. Volgens Véran was de teller maandag de 2000 gepasseerd en zal dat getal snel gaan stijgen.

Dit weekend is begonnen met het inenten van medisch personeel en verplegers van boven de 50 jaar. Minister Véran stelde dat ook brandweermannen gevaccineerd gaan worden en dat eind februari thuiswonende 75-plussers aan de beurt zijn.

„We gaan ook de bestellingen van het vaccin op Europees niveau versnellen”, zei Véran. „Nu hebben we een aflevertempo van 500.000 doses per week voor het Pfizer-vaccin. Binnenkort, als het woensdag wordt goedgekeurd door de Europese medicijnwaakhond, zullen we maandelijks 500.000 doses van het Moderna-vaccin krijgen.” Donderdag volgt een persconferentie met premier Jean Castex om verdere toelichting te geven, zei de minister.

In Frankrijk zijn volgens Véran ongeveer tien gevallen vastgesteld van de nieuwe meer besmettelijke variant van het coronavirus die voor het eerst in Groot-Brittannië werd gemeld. De variant is onder meer opgedoken in Parijs, zei Martin Hirsch, directeur van het ziekenhuissysteem in de Franse hoofdstad, tegen France 2.

Versoepelingen van de huidige coronamaatregelen zijn onwaarschijnlijk, stelde Véran, gezien het hoge aantal besmettingen. Frankrijk is met ongeveer 2,6 miljoen infecties en bijna 65.000 doden als gevolg van Covid-19 een van de zwaarst getroffen landen in Europa.

De vaccinatiecampagne tegen Covid-19 wordt woensdag in België officieel afgetrapt. Tussen woensdag en zondag krijgen in Vlaanderen 6610 bewoners en personeelsleden in 42 woonzorgcentra de eerste dosis van het vaccin toegediend, meldt de taskforce Vaccinatie. Wallonië wil deze week al 11.500 mensen inenten en het Brussels Gewest bijna 4000.

Vorige week, kort nadat de eerste goedgekeurde vaccins van de farmaceuten Pfizer en BioNTech waren vrijgegeven, was de 96-jarige Jos Hermans in Brussel al symbolisch als eerste Belg ingeënt, maar nu begint de nationale vaccinatiecampagne. België krijgt deze maand wekelijks 87.500 doses. Dat aantal wordt in februari opgetrokken naar 100.000 per week.

In de Belgische hoofdstad wachten de autoriteiten niet op de officiële aftrap en begint het vaccineren dinsdag al. Tot en met vrijdag krijgen 3960 bewoners in 53 van de 138 woonzorgcentra een eerste dosis toegediend. Aan het eind van de maand moeten alle bewoners van verpleegtehuizen in Brussel hun eerste dosis hebben ontvangen.

Mexico heeft toestemming gegeven voor noodgebruik van het coronavaccin van AstraZeneca en Oxford, maakte een overheidsfunctionaris bekend. Eind vorig jaar werd Mexico het eerste Latijns-Amerikaanse land dat begon met inenten met het coronavaccin van Pfizer en BioNTech, dat medio december werd goedgekeurd.

Volgens regeringscijfers zijn bijna 44.000 Mexicanen inmiddels gevaccineerd met het vaccin van Pfizer en BioNTech. De Mexicaanse regering heeft een overeenkomst met de bedrijven voor 34,4 miljoen doses.

De autoriteiten in Argentinië en El Salvador gaven eerder al groen licht voor het vaccin van AstraZeneca en Oxford. Het Verenigd Koninkrijk gebruikt het middel sinds maandag. In de Europese Unie is het vaccin nog niet goedgekeurd voor gebruik.

Mexico is zwaar getroffen door het coronavirus. Sinds de uitbraak van het longvirus zijn meer dan 1,4 miljoen Mexicanen besmet geraakt, bijna 128.000 van hen hebben dat niet overleefd.

Door de coronacrisis blijven toeristen massaal weg uit Spanje. In november droogde de toeristenstroom met 90 procent op in vergelijking met een jaar eerder. Dit nadat de autoriteiten in Spanje extra reisrestricties aankondigden om verdere verspreiding van het coronavirus in te dammen.

In de eerste elf maanden van 2020 hebben zo’n 19 miljoen buitenlandse toeristen Spanje bezocht. Dat betekent op jaarbasis een daling van 78 procent, aldus het Spaanse statistiekbureau INE.

De uitgaven van toeristen in Spanje vielen in november 91 procent lager uit in vergelijking met dezelfde maand een jaar eerder.

In Frankrijk zijn volgens minister Olivier Véran (Volksgezondheid) ongeveer tien gevallen vastgesteld van de nieuwe meer besmettelijke variant van het coronavirus die voor het eerst in Groot-Brittannië werd gemeld. De variant is onder meer opgedoken in Parijs, zei Martin Hirsch, directeur van het ziekenhuissysteem in de Franse hoofdstad, tegen France 2.

Versoepelingen van de huidige coronamaatregelen zijn onwaarschijnlijk, zei Véran tegen RTL Radio, gezien het hoge aantal besmettingen. Frankrijk is met ongeveer 2,6 miljoen infecties en bijna 65.000 doden als gevolg van Covid-19 een van de zwaarst getroffen landen in Europa.

Frankrijk is sinds eind vorig jaar een vaccinatiecampagne begonnen met coronavaccin Pfizer en BioNtech. Er klinkt kritiek op het tempo waarin mensen worden ingeënt. Het land had aan het begin van dit jaar volgens het gezondheidsministerie 516 mensen ingeënt tegen het gevreesde virus.

Een regeringswoordvoerder beloofde zondag dat het tempo wordt opgeschroefd. “We breiden de middelen uit om de vaccins naar verzorgingshuizen te brengen”, aldus de zegsman. Dit weekend is begonnen met het inenten van medisch personeel en verplegers van boven de vijftig jaar.

Het coronavaccin van de Amerikaanse farmaceut Moderna mag in Israël worden gebruikt. Het is het derde land dat het dure vaccin officieel goedkeurt, na de Verenigde Staten en Canada. Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) keurt naar verwachting het vaccin woensdag goed.

Het farmaceutische bedrijf in Massachusetts is van plan dit jaar zeker 600 miljoen vaccins te produceren. Israël heeft 6 miljoen doses besteld. De vaccinatiecampagne in het land van negen miljoen inwoners verloopt buitengewoon snel. In ruim twee weken zijn al 1,37 miljoen mensen ingeënt met de eerste dosis van het Amerikaans-Duitse vaccin van Pfizer/BioNTech.

Indonesië begint 13 januari met een grote vaccinatiecampagne met het Chinese vaccin van Sinovac Biotech. De eerste die wordt ingeënt is president Joko Widodo. Het land wil beginnen met het vaccineren van 1,3 miljoen mensen die in de gezondheidszorg actief zijn.

Het land van 275 miljoen inwoners heeft relatief weinig gevallen van het coronavirus vastgesteld. Van de 772.000 mensen bij wie het virus is vastgesteld zijn er bijna 640.000 genezen of die hadden geen ziekteverschijnselen. De gezondheidsautoriteiten wijten bijna 23.000 sterfgevallen aan het coronavirus.

Nu de middelbare scholen dicht zijn vanwege het coronavirus blijven de deuren ook dicht voor hun open dagen. Daarom houden tientallen middelbare scholen in Rotterdam binnenkort samen een virtuele open dag. Online laten ze zichzelf zien aan kinderen uit groep 8, op de Digitale Scholenmarkt.

De scholenmarkt wordt gehouden op 21, 25 en 28 januari. Ongeveer tachtig middelbare scholen uit Rotterdam en omstreken doen mee, zoals het Avicenna Collega, het Marnix Gymnasium, het Laurens Lyceum en het Scheepvaart en Transport College. De organisatoren hopen ongeveer 10.000 kinderen online te zien.

De scholenmarkt is opgezet als een driedimensionale game, waarbij de kinderen zelf een eigen poppetje aanmaken en van school naar school wandelen. Bij elke school kunnen ze filmpjes bekijken en chatten met medewerkers.

Drie op de vier Nederlanders willen zich laten vaccineren, meldt de NOS op basis van een enquête uitgevoerd door onderzoeksbureau Ipsos.

Ipsos ondervroeg ruim duizend Nederlanders de afgelopen week en komt tot de conclusie dat de vaccinatiebereidheid is toegenomen tot 75 procent. Medio december was de vaccinatiebereidheid volgens Ipsos 69 procent, in november 66 procent.

Van de ondervraagden zegt de helft zich „zeker” te laten inenten en een kwart geeft „waarschijnlijk wel” als antwoord. Anderen houden het op „ik weet het niet” (10 procent), „zeker niet” (8 procent) en „waarschijnlijk niet” (7 procent).

De resultaten worden dinsdagavond toegelicht in het programma De avond van de vaccinatie, een themaprogramma van de NOS ter gelegenheid van de inentingscampagne die woensdag begint (20.35 uur, NPO 1).

De Machiavelliprijs gaat dit jaar naar hoogleraar virologie Marion Koopmans en de voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care, Diederik Gommers. Dat heeft het bestuur van Stichting Machiavelli dinsdag bekendgemaakt. De prijs wordt jaarlijks toegekend aan een persoon of organisatie voor een opmerkelijke prestatie op het gebied van publieke communicatie.

Koopmans en Gommers krijgen de prijs vanwege „hun niet aflatende inzet om de wetenschap over het coronavirus toegankelijk te maken voor een breed publiek. Enthousiast en onvermoeibaar weten zij keer op keer feiten en fabels over het virus te onderscheiden in een begrijpelijke taal”, aldus het juryrapport.

„Het bewust opzoeken van de dialoog met twijfelaars over de wetenschap en tegenstanders van het beleid, heeft bijgedragen aan een groter begrip, zeker bij jongeren. Het siert Koopmans en Gommers dat zij het informeren van een breed publiek tot hun roeping hebben gemaakt naast hun dagelijks werk in de zo urgente bestrijding van het coronavirus. Een roeping die beiden met grote vanzelfsprekendheid en kundigheid uitoefenen.”

De prijs wordt op maandag 15 februari uitgereikt in perscentrum Nieuwspoort in Den Haag. Het is de 32ste keer dat de prijs wordt uitgereikt. De prijsuitreiking is dit jaar vanwege de coronamaatregelen niet fysiek toegankelijk voor het publiek.

Vorig jaar won Elliot Higgins van journalistiek collectief Bellingcat de prijs.

Nadat Duitsland maandag minder dan tienduizend nieuwe vastgestelde coronabesmettingen in de laatste 24 uur meldde, is dat aantal dinsdag weer gestegen. Het Robert Koch Instituut (RKI), de Duitse evenknie van het RIVM, heeft dinsdag 11.897 nieuwe gevallen gemeld.

Het totale aantal besmettingen in Duitsland komt daarmee op 1.787.410 gevallen. In het afgelopen etmaal overleden in Duitsland maar liefst 944 Covid-patiënten, waarmee het totale dodental van de epidemie er op 35.518 komt.

Maandag werd bekend dat de harde lockdown die in Duitsland ongeveer op hetzelfde moment inging als in Nederland, wordt verlengd tot 31 januari.

Ziekenhuisbesturen zijn woest op minister Tamara van Ark, omdat die de extra ic-bedden voor coronapatiënten niet wil vergoeden. Ze hebben een rechtszaak aangespannen om haar via de rechter te dwingen alsnog met miljoenen euro’s over de brug te komen, schrijft het AD.

Het gaat onder meer om Ziekenhuis Gelderse Vallei in Ede, Rivierenland in Tiel en Rijnstate in Arnhem. Die hebben nota bene op verzoek van de minister het aantal bedden op de intensive cares uitgebreid, maar krijgen daar dus geen dekkende vergoeding voor. Voor Ziekenhuis Gelderse Vallei betekent het een verliespost van 3,5 miljoen euro.

Het ziekenhuisbestuur noemt het ‘zuur’ dat de minister aan de ene kant de ziekenhuizen vraagt de ic’s maximaal uit te breiden, maar niet bereid is daar een vergoeding tegenover te stellen. „Dat zit ons absoluut dwars", stelt bestuurder Arjen Hakbijl. „Ons is gevraagd ons maximaal in te spannen het aantal bedden uit te breiden en alle bedden te beleggen. En we vragen verpleegkundigen om soms wel twaalf uur per dag te werken. Dan is het wrang dat we de vergoeding niet krijgen waar we recht op hebben."

Verpleeghuis-medewerker Sanna Elkadiri (39) wordt woensdag als eerste in Nederland ingeënt tegen het coronavirus, meldt het AD. „Ik snap de angst heel goed, maar ik heb veel vertrouwen in de wetenschap. Het voelt veilig”, zegt ze tegen de krant.

Elkadiri is een verzorgende met een ambassadeursfunctie in verpleeghuis Het Wereldhuis in het Brabantse Boxtel. Ze is zaterdag door haar directeur van Zorggroep Elde Maasduinen gevraagd of ze als eerste Nederlander ingeënt wilde worden met het vaccin van Pfizer. „Ik was meteen enthousiast.”

Samen met drie andere collega’s behoort Elkadiri tot de eerste groep medewerkers van verpleeghuizen en ziekenhuizen die in Veghel door de GGD Hart voor Brabant gevaccineerd worden. Het voormalige distributiecentrum van een supermarkt is omgebouwd tot een priklocatie. In twaalf hokjes kunnen de hele week honderden mensen per dag worden gevaccineerd.

„Ik snap de angst heel goed”, zegt Elkadiri. „Dit virus is nieuw, heeft veel mensen overrompeld. In het begin was ik ook een van de Nederlanders die twijfels had. Ik vond het eng. Was het wel goed getest? Ik dacht: ik laat me niet vaccineren. Ik kijk de kat uit de boom. Maar ik heb veel gelezen en opgezocht. Ik heb veel vertrouwen in de wetenschap. Het voelt veilig.”

Het afgelopen jaar was loodzwaar, zegt Elkadiri. Tijdens de eerste coronagolf gingen verpleeghuizen op slot. „Het ging heel snel. We kwamen ogen en oren tekort om de veiligheid van cliënten te waarborgen. Ik durfde niet naar de winkel uit angst dat ik besmet zou raken, mijn naasten zou besmetten en mijn collega’s in de steek moest laten. Ik wilde gewoon doorwerken.” In Het Wereldhuis overleden binnen een maand 17 van de 124 bewoners.

Drie weken geleden sloeg het virus weer toe in Het Wereldhuis. Inmiddels is het verpleeghuis coronavrij. Maar het gevaar ligt altijd op de loer. Alleen al daarom wil ze zoveel mogelijk Nederlanders stimuleren zich te laten inenten.

Ze sprak gisteren persoonlijk met minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid). „Hij zei dat het wel goed komt, dat ik er niet alleen voor sta en dat we het samen doen”, vertelt Elkadiri. „Het voelt voor mij als een morele verplichting naar mijn cliënten. Naar de mensen die hebben gestreden om in leven te blijven. Mijn familie staat erachter, dat geeft ook rust. Ik ga niet denken aan eventuele bijwerkingen. Dat zie ik dan wel weer. Als mijn cliënten daardoor langer van hun kinderen en kleinkinderen kunnen genieten en de maatschappij weer normaler kan worden, draag ik daar graag mijn steentje aan bij.”

Zorgminister Hugo de Jonge wacht dinsdag opnieuw een zwaar debat over zijn vaccinatiestrategie. De bewindsman besloot maandag onder zware politieke druk dat het prikken tegen het coronavirus toch twee dagen eerder kan beginnen. Maar hij moest ook erkennen dat de vaccinatiecampagne eerder van start had kunnen gaan als hij de GGD’en op tijd aan het werk had gezet met de voorbereidingen.

Ondanks die boetedoening én de toezegging om alsnog iets eerder te gaan vaccineren, blijft de oppositie zeer kritisch op De Jonge. Veel partijen zullen in het debat, waar ook premier Mark Rutte bij wordt verwacht, meer daadkracht eisen van het kabinet om verdere problemen met het vaccinatiebeleid te voorkomen.

GroenLinks-leider Jesse Klaver sprak maandag in het radioprogramma 1op1 van “serieuze zorgen” over het functioneren van De Jonge. “Hoeveel fouten kun je maken?”, zei hij na een week waarin de minister zijn vaccinatiestrategie keer op keer moest bijstellen. “Verdorie, de vaccins liggen in Nederland en we zijn nog niet aan het prikken. Dat is gewoon niet goed.” PVV-leider Geert Wilders betichtte de CDA-bewindsman om die reden eerder al van “totale incompetentie”.

Ook voor de PvdA staat buiten kijf dat het kabinet keer op keer te laat is. De partij wil dat De Jonge met een duidelijk plan komt voor als de nieuwe vaccins komen die nu nog op toelating wachten. Ook wil de partij duidelijkheid over wat scholen gaan doen om te voorkomen dat leerlingen door de hernieuwde lockdown achterstanden oplopen. Daar heeft het kabinet tot nu toe veel te weinig voor gedaan, vindt de partij.

In de afgelopen week zijn weer minder coronabesmettingen aan het licht gekomen dan een week eerder. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) maakt dinsdag het precieze aantal bekend in een wekelijks rapport. De cijfers kunnen mogelijk meer inzicht geven in de effecten van de lockdown, die op 15 december inging om het virus te beteugelen.

Het totale aantal positieve testresultaten in de afgelopen week hangt af van het dagcijfer van dinsdag. Opgeteld werden in de zes dagen waarover de cijfers al wel bekend zijn ruim 50.000 besmettingen gemeld. Daar komen de laatste dagelijkse cijfers nog bij. Gemiddeld werden afgelopen week ruim 8200 nieuwe gevallen per dag gemeld. Als dat zo blijft, komt het weekcijfer ruimschoots onder de 60.000 uit, ruim 10 procent lager dan de week ervoor.

In de vorige update, op dinsdag 29 december, becijferde het instituut dat in de zeven dagen ervoor 67.388 positieve testresultaten waren geregistreerd. Dat kwam neer op een daling van zo’n 12 procent ten opzichte van de week daarvoor. Of de afname te danken was aan de lockdown, viel volgens het RIVM echter nog niet te zeggen. Het instituut hield rekening met de mogelijkheid dat tijdens de feestdagen minder mensen die klachten hadden zich hebben laten testen.

In de wekelijkse rapportage geeft het RIVM ook de laatste stand van zaken over ziekenhuisopnames, sterfgevallen en het zogeheten reproductiegetal. Dat getal geeft weer hoe snel het virus zich verspreidt. In het vorige weekoverzicht stond het op 1,15. Dat wil zeggen dat 100 besmette mensen gemiddeld 115 anderen aansteken.

Meer dan twee derde van de coronavaccins die in de Verenigde Staten zijn gedistribueerd blijft tot dusver ongebruikt, hebben Amerikaanse gezondheidsfunctionarissen maandag gezegd. De gouverneurs van de staten New York en Florida hebben al aangekondigd om ziekenhuizen te gaan straffen die de beschikbare vaccins niet snel genoeg gebruiken.

De federale regering heeft inmiddels zo’n 15 miljoen doses coronavaccin gedistribueerd, maar daarvan zijn er vooralsnog maar zo’n 4,5 miljoen toegediend, maakte het Amerikaanse centrum voor ziektepreventie CDC maandag bekend. Daarmee lopen de VS voorlopig ver achter op schema met het inenten. Doel was om eind afgelopen jaar al 20 miljoen mensen een prik te hebben gegeven. Volksgezondheidsfunctionarissen houden er wel rekening mee dat het tempo in de komende weken wordt opgevoerd.

New Yorkse ziekenhuizen moeten aangekomen vaccins binnen een week toedienen, of ze riskeren een boete en verminderde leveringen in de toekomst, dreigde gouverneur Andrew Cuomo maandag, enkele uren voordat hij het eerste vastgestelde geval van de Britse gemuteerde variant van het coronavirus in zijn staat aankondigde. „Ik wil de vaccins niet in de koeling of de vriezer, ik wil ze in iemands arm”, aldus Cuomo. „Als je deze functie niet uitvoert, doet dat vragen rijzen over de efficiëntie van een ziekenhuis.”

New Yorkse ziekenhuizen hebben tot dusver minder dan de helft van hun beschikbare vaccins toegediend, maar er is veel onderling verschil in prestatie, zei Cuomo. De publieke ziekenhuizen in de stad New York hebben maar 31 procent van de vaccins gebruikt, terwijl dat bij een aantal particuliere ziekenhuizen 99 procent is.

In Florida, een staat die geliefd is bij gepensioneerden, heeft de staat senioren voorrang gegeven voor de vaccins. Gouverneur Ron DeSantis kondigde daar aan dat ziekenhuizen die de vaccins sneller toedienen, meer vaccins geleverd krijgen. „Ziekenhuizen die niet goed presteren in vaccineren zullen hun leveranties verliezen ten gunste van ziekenhuizen die wel presteren”, aldus DeSantis. Florida gaat ook duizend extra verplegers inzetten om het vaccinatieproces te versnellen.

De Verenigde Staten zijn van alle landen in de wereld het hardst getroffen door de coronapandemie. Tot dusver raakten bijna 21 miljoen personen besmet, en overleden in de VS meer dan 353.000 personen bij wie het coronavirus is vastgesteld.

De Haarlemse burgemeester Jos Wienen gaat de regels bij demonstraties strenger maken. Hij hoopt daarmee te voorkomen dat protestacties zoals die van Vrouwen voor Vrijheid afgelopen zondag ongewenste, ’festivalachtige’ trekjes krijgen. “Het is treurig en erg dat mensen zich niet aan de regels houden”, zegt Wienen tegen De Telegraaf. Muziek is voortaan uit den boze en er wordt strenger gehandhaafd.

Niet lang na het middaguur liep het Haarlemse Vlooienveld zondag vol met actievoerders, die tegen de coronamaatregelen van het kabinet zijn. Op het drukste moment waren er volgens De Telegraaf zo’n 1750 man op de been. Die hielden te weinig afstand tot elkaar. “Als ik achteraf kijk naar hoe zoiets in de praktijk loopt en naar het feit dat er ook muziek werd afgespeeld, dan denk ik dat dat bij het publiek een risico meebrengt”, aldus de burgemeester.

De gemeente greep in en het evenement moest rond 15.00 uur worden beëindigd. “Demonstreren is een democratisch grondrecht en dat blijft ook in de coronatijd overeind, ook voor mensen die de grenzen opzoeken”, zegt Wienen. Volgens de burgemeester waren er van tevoren goede afspraken gemaakt met de organisatoren. Zo liepen er namens Vrouwen voor Vrijheid een stuk of vijftig ’controleurs’ over het terrein om aanwezigen op de regels te wijzen. Omdat het een actie in de buitenlucht betrof, waren mondkapjes niet verplicht.

Het evenement verliep ’gemoedelijk’, tot demonstranten herhaaldelijk de mist in gingen. “De organisatie heeft diverse keren vanaf het podium de regels omgeroepen. Dat had effect, maar er werd maar even naar geluisterd. Er is vrij lang geconstateerd dat het in grote lijnen goed ging.” Na de vierde waarschuwing was volgens Wienen - die overigens niet aanwezig was bij de actie - de maat vol. “Men is toen grotendeels direct weggegaan, afgezien van een klein groepje dansende mensen.”

Hoeveel politieagenten en handhavers precies bij het evenement aanwezig waren om een oogje in het zeil te houden, weet de burgemeester niet. “Voor zover ik weet zijn er geen boetes uitgedeeld.”

De Franse politie heeft twee twintigers opgepakt op verdenking van het organiseren van een illegale dancerave in de buurt van Rennes. Bij het meerdaagse dansfeest met zo’n 2500 bezoekers, werden de coronavoorschriften en -regels massaal met voeten getreden. De jongeren hangen hoge boetes boven het hoofd als zij schuldig worden bevonden.

Een openbaar aanklager in Rennes zei maandagavond dat een man, geboren in 1999, is opgepakt voor het onrechtmatig organiseren van een demonstratie en het in gevaar brengen van het leven van anderen. Ook wordt hij verdacht van het onrechtmatig exploiteren van een drankgelegenheid, betrokkenheid bij drugsdelicten, vandalisme en zwartwerk.

De advocaat van de verdachte zegt dat zijn cliënt de aantijgingen ontkent. “Hij geeft toe dat hij heeft deelgenomen en dat hij een handje geholpen heeft, maar hij was geen lid van de organisatie”, aldus de raadsman, die zei geschokt te zijn dat zijn cliënt in voorlopige hechtenis zit.

De recherche doet nog onderzoek om de andere organisatoren van de ongeveer 36 uur durende rave te identificeren. De Franse politie maakte meer dan duizend processen-verbaal op na het feest.

Aan het dansfeest met bezoekers uit binnen- en buitenland kwam zaterdagochtend een einde. Bij een poging van de politie om eerder een einde te maken aan de rave, werd die door bezoekers aangevallen.

Actiegroep Viruswaarheid en 29 gedupeerde Nederlandse reizigers spannen een kort geding aan tegen de Staat vanwege de op 29 december ingevoerde coronatestplicht voor alle luchtreizigers naar Nederland. Dat dient dinsdag. „Zo’n entreebewijs voor eigen land is illegaal”, stelt advocaat Gerben van de Corput in De Telegraaf.

De advocaat sommeerde vrijdag na een geslaagd geding het tonen van de negatieve PCR-test in het buitenland bij het instappen op thuisvluchten te schrappen. Het kabinet nam de verplichting per 4 januari echter op in een ministeriële regeling onder de Noodwet Covid-19. De PCR-test geldt voor iedere reiziger uit risicogebieden. Omdat alles nu ‘oranje’ is, is dat overal. De juridische grondslag wordt met spoed geborgd in de Wet Publieke Gezondheid.

Van de Corput stelt dat een PCR-test vlak voor terugvlucht niet tijdig realiseerbaar is. „Je kunt landgenoten niet zomaar toegang tot Nederland ontzeggen door hen aan boord te weigeren. Dat staat ook nergens in de vervoersvoorwaarden”, meent de advocaat. „Veel Nederlanders zijn al weken in het buitenland, voor werk, familiebezoek, gezondheid of een andere noodzakelijke reden. Zij weten vaak van niks en komen er ineens op de luchthaven achter dat ze zonder de juiste PCR-verklaring niet mee mogen. Dat deugt juridisch niet. Ook het OMT heeft hierover slechts een advies afgegeven. De regeling moet van tafel.”

Nederlandse reizigers laten aan De Telegraaf weten dat de PCR-test lang niet altijd gecontroleerd wordt en dat hij ook makkelijk is te vervalsen. „Gewoon een bestaande verklaring fotoshoppen met andere datum en naam. Dat doen steeds meer mensen”, aldus een Nederlandse die in Spanje woont en werkt.

Vakantievlieger Transavia herkent zich niet in de fraude en gebrek aan controles bij de check-in. „Het overleggen van een testverklaring is nu vast onderdeel van de reisdocumenten. Online inchecken kan dan niet meer. Wij houden ons aan regels die de overheid ons oplegt”, zegt een woordvoerder.

De luchtvaart vraagt al maanden om meer testcapaciteit om veilig te vliegen, zodat het reizigersvertrouwen weer kan toenemen. KLM geeft geen aantallen passagiers die aan boord zijn geweigerd, omdat ze geen negatieve coronatest kunnen tonen.

„Op Schiphol gaat het goed, op buitenstations konden sommige reizigers zonder uitslag niet instappen”, aldus een KLM-zegsman. „De verklaring moet aan vaste eisen voldoen en afgegeven zijn door een arts of ziekenhuis. Dat controleren we. Zo niet, dan mag de passagier niet mee naar Schiphol.”

De Nederlandse bevolking groeide vorig jaar met zo’n 63.000 inwoners, half zoveel als in 2019. Door de vele reisbeperkingen vanwege het coronavirus kwamen weinig migranten deze kant op. Bovendien was het aantal sterfgevallen hoger dan normaal vanwege de virusuitbraak, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

De statistici hadden van tevoren verwacht dat het inwonertal boven de 17,5 miljoen uit zou stijgen. Maar dat is niet gebeurd. Het aantal inwoners bleef net onder deze grens hangen. Dit zijn overigens voorlopige cijfers die nog iets kunnen veranderen als bij het CBS meer gegevens binnenkomen.

Met name de eerste golf van het coronavirus had een groot effect op de bevolkingsgroei, zeggen de onderzoekers. Het aantal sterfgevallen oversteeg het aantal geboortes. Bovendien droogde de migratiestroom richting Nederland vrijwel op. De onderzoekers zagen ook dat minder mensen naar het buitenland verhuisden. Toen de coronamaatregelen werden versoepeld, kwam de migratie ook weer op gang. Tijdens de tweede golf die volgde in het najaar nam de migratie minder af.

Het komt vooral door migratie dat de bevolking vorig jaar toch nog is gegroeid. Over het hele jaar kwamen er 59.000 meer mensen naar Nederland dan er naar het buitenland verhuisden. Daar komt bij dat er 4000 meer kinderen werden geboren dan er mensen overleden. Dat laatste droeg relatief weinig bij aan de bevolkingstoename.

In de tien grootste gemeenten van het land was het goed te merken dat de bevolkingsgroei vorig jaar afnam. De meeste grotere steden groeien normaal gesproken vooral vanwege migratie. “Doordat het aantal immigranten sinds de wereldwijde coronamaatregelen sterk afnam, zakte de bevolkingsgroei vooral in deze steden in”, leggen de onderzoekers uit. “Er kwamen niet alleen minder arbeidsmigranten maar ook minder internationale studenten.”

In Amsterdam droogde de bevolkingsgroei bijna volledig op. Ook in Rotterdam, Den Haag en Utrecht waren sterke dalingen te zien. In Almere bleef de bevolkingsgroei nog enigszins op peil.

Ruim vier op de tien Nederlanders heeft minder vertrouwen in minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid gekregen door het vaccinatiebeleid. Voor een derde is de maat helemaal vol: zij willen dat hij aftreedt. Dat komt naar voren uit onderzoek van het Hart van Nederland-panel onder 3000 mensen.

Overigens geeft een even grote groep van de ondervraagden (44 procent) aan dat hun vertrouwen in de ‘chef corona’ van het kabinet gelijk is gebleven ondanks het gedoe van afgelopen week rondom de inentingen. Bij 8 procent van de panelleden is het vertrouwen in de bewindsman zelfs toegenomen.

Woensdag wordt de eerste persoon in ons land gevaccineerd tegen het coronavirus. Daarmee is Nederland het 27e - en tevens laatste - land in de Europese Unie dat begint met inenten. In eerste instantie wilde het kabinet nóg later beginnen met het vaccinatieprogramma, maar onder druk vanuit de zorg is dit nu vervroegd naar deze week.

Heel Engeland gaat weer in lockdown om het hoge aantal coronagevallen door een zeer besmettelijke variant van het virus omlaag te krijgen. De strenge maatregelen, die al van kracht zijn voor zo’n 80 procent van de Engelse bevolking, gelden in ieder geval tot half februari. Het land heeft het hoogste alarmniveau afgekondigd, omdat er een reëel risico bestaat dat de gezondheidszorg binnen een paar weken wordt overweldigd.

Premier Boris Johnson sloeg maandagavond in een televisietoespraak alarm over de virusvariant en de druk op de ziekenhuizen. De meeste scholieren zijn vanaf dinsdag aangewezen op afstandsonderwijs en thuiswerken wordt weer de norm. Hij bood de bevolking enige hoop door te wijzen op het relatief hoge aantal vaccins dat in het VK is toegediend. Hij sprak over de „laatste fase van de strijd”.

Mensen mogen alleen naar buiten voor boodschappen, sporten of essentieel werk. Johnson riep iedereen op de regels te volgen. Het parlement komt woensdag bijeen om de regels in wetten te gieten.

Ook bij de eerste golf in maart werd een uitgaansverbod ingesteld in Engeland. Schotland maakte eerder op de dag al bekend vanaf middernacht de rest van de maand in lockdown te gaan.
In het Verenigd Koninkrijk werden maandag bijna 59.000 nieuwe besmettingen gerapporteerd en 407 sterfgevallen door Covid-19. Het aantal nieuwe besmettingen ligt al ongeveer een week elke dag boven de 50.000, mogelijk mede vanwege de variant van het virus die volgens de Britse regering veel besmettelijker is.

De inreisverboden voor reizigers die vanuit Europa, het Verenigd Koninkrijk en Brazilië de Verenigde Staten in willen, moeten worden opgeheven. Die oproep heeft een groep die voor de grote Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen lobbyt gedaan in een brief aan vicepresident Mike Pence. Ze willen dat reizigers uit die gebieden de VS weer in mogen als ze een negatieve coronatest kunnen overleggen.

De luchtvaartbranche schaart zich daarmee achter een advies van volksgezondheidsfunctionarissen aan de Amerikaanse regering. Zij zien meer in een streng testbeleid dan in verboden.

De luchtvaart is bijzonder zwaar getroffen door de coronacrisis. Door onder meer lockdowns en inreisverboden is het aantal passagiers gekelderd. Luchtvaartmaatschappijen in de VS vervoeren grotendeels mensen die binnen het land reizen, de internationale passagiersaantallen liggen nog altijd zeer laag.

Bij het speciale belcentrum van de GGD GHOR hebben zich maandag 24.056 zorgverleners gemeld voor een coronaprik. „De kop is eraf! Vandaag met 24.056 zorgmedewerkers een afspraak gemaakt voor 48.112 vaccinaties”, twittert GGD GHOR Nederland.

Het gaat om medewerkers die werkzaam zijn in verpleeghuizen en instellingen voor gehandicapten, die maandag een brief met een uitnodiging hebben gehad van hun werkgever. Afgesproken is om de uitnodigingen gespreid te versturen. Dagelijks gaan er brieven uit, zodat niet alle belangstellenden zich tegelijk melden.

De GGD GHOR Nederland opende het belcentrum om 08.00 uur. Circa 2000 medewerkers stonden klaar om de afspraken in te plannen. De lijn is zeven dagen per week van 08.00 tot 20.00 uur geopend.

Het inenten begint woensdag. BioNTech-Pfizer levert de vaccins, genoeg om 225.000 zorgmedewerkers twee keer te prikken.

Vlak na de meest kwetsbare mensen die naar verwachting vanaf begin februari als eersten worden gevaccineerd, komen mensen tussen de 18 en 60 jaar met een medische indicatie aan de beurt. Het zijn naar schatting 1,8 miljoen mensen, die vanaf medio februari worden geprikt. Volgens de vaccinatiestrategie van het kabinet krijgen zij het AstraZeneca-vaccin, dat nog moet worden goedgekeurd.

Vanaf medio maart volgen thuiswonende senioren tussen de 60 en 75 jaar. Naar schatting zijn dat 3 miljoen mensen. Voor hen is het BioNTech/Pfizer vaccin bedacht. Ongeveer tegelijk beginnen de vaccinaties van thuiswonenden die ouder zijn dan 75 jaar en niet-mobiele thuiswonende mensen tussen de 60 en 75 jaar. Zij krijgen volgens de planning het Moderna-vaccin.

De grote bulk Nederlanders, mensen tussen de 18 en 60 jaar zonder medische klachten, wordt in het tweede en derde kwartaal ingeënt. Het gaat om ruim 7,1 miljoen mensen. Deze inenting (met het AstraZeneca-vaccin of andere beschikbare vaccins) loopt via de huisartsen en GGD’en.

Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) heeft maandag toch nog geen eindoordeel geveld over het coronavaccin van het Amerikaanse bedrijf Moderna. Tijdens een vergadering van het zogeheten geneesmiddelenbeoordelingscomité is nog geen conclusie bereikt. Voorzitter Ton de Boer van het Nederlandse College ter Beoordeling van Geneesmidelen (CBG) maakte maandagavond bekend dat „nog niet alle vragen zijn beantwoord”.

Het comité heeft meer tijd nodig om „zorgvuldig tot een oordeel te komen” en praat woensdag verder, zei De Boer tijdens een persconferentie. „Je hoopt dat het anders is, maar dit kan gebeuren”, aldus de CBG-voorzitter. „Dit gebeurt onder grote tijdsdruk”, vervolgde hij. „Afgelopen weekend zijn nog vragen gesteld.”

De persconferentie was slechts enkele uren eerder ingepland, omdat het CBG verwachtte dat het eindoordeel van de deskundigen er wel zou komen. De Boer zei dat het „niet gegarandeerd” is dat het comité er woensdag wel zal uitkomen. Inhoudelijk wil hij niet ingaan op de gesprekken. Hij kon niet zeggen welke vragen dan nog beantwoord moeten worden.

In het comité zijn de medicijnautoriteiten van alle 27 EU-landen vertegenwoordigd. Hun besprekingen zijn besloten. Uiteindelijk geeft het comité een eindoordeel over de veiligheid en werkzaamheid van het vaccin. Dat geldt als een zeer zwaarwegend advies. De Europese Commissie bepaalt daarna of het vaccin tot de Europese markt wordt toegelaten.

De EU keurde voor de kerst al een eerste coronavaccin goed. Dat wordt gefabriceerd door Pfizer en BioNTech en is voor 95 procent effectief. Het vaccin van Moderna is tot nog toe goedgekeurd in de Verenigde Staten en Canada voor gebruik bij volwassenen van 18 jaar en ouder.

Vakbond CNV Zorg & Welzijn wil snel duidelijkheid over welke zorgverleners wanneer aan de beurt zijn bij de inenting tegen het coronavirus. „Nu lijkt het dat wie het hardst schreeuwt, het eerst aan de beurt is”, aldus de vakbond. Maandag werd bekend dat zorgmedewerkers van verpleeghuizen vanaf woensdagochtend worden gevaccineerd, twee dagen eerder dan eerst gedacht. Verleners van acute zorg, zoals ambulancepersoneel en ic-medewerkers, worden ook vanaf woensdag geprikt.

Onder meer medewerkers in de geestelijke gezondheidszorg (ggz) moeten worden opgenomen in de prioriteitenlijst van minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid), aldus CNV. „In de ggz wordt vaak onder dezelfde omstandigheden gewerkt als in de ziekenhuizen waar het gaat om het leveren van acute zorg.”

Ook wil de bond dat zorgmedewerkers beter worden beschermd tegen de nieuwe, gemuteerde variant van het virus.

Het Pfizer-vaccin moet nu bij min 70 graden Celsius bewaard worden, binnen twee maanden is dat min 20 graden. En dat vereenvoudigt de logistiek. Dit zei medisch directeur Marc Kaptein van Pfizer tegen BNR. “In de eerste helft van het eerste kwartaal weten we of het bij min 20 stabiel is. We kijken ook naar kleinere verpakkingen.”

Ook zei Kaptein dat twee weken geleden een virusneutralisatietest is ingezet op de Britse en Zuid-Afrikaanse mutatie, maar dat daar nog geen uitslag van is. “We weten bijna zeker dat het gaat werken.”

Het kabinet werkt met spoed aan een wet die ziekenhuizen verbiedt om enkel op basis van leeftijd te bepalen wie bij schaarste een plek krijgt op de intensive care en wie niet. Dat meldt minister Tamara van Ark (Medische Zorg).

Artsenorganisaties hebben een draaiboek opgesteld voor het slechtst denkbare scenario, waarin de toestroom van coronapatiënten zo hoog is dat het aantal bedden op de ic’s niet toereikend is. Er moet dan mogelijk geselecteerd worden op niet-medische gronden voor wie er nog wel plek is.

In het draaiboek is allereerst bepaald dat patiënten die naar verwachting kort op de ic zullen liggen, bijvoorbeeld na een ongeluk of voedselvergiftiging, voorrang krijgen op coronapatiënten, die relatief lang een bed bezet houden. Ook onmisbare zorgmedewerkers komen eerder in aanmerking voor een plek.

Daarna wordt volgens het draaiboek gekeken naar leeftijdsgroepen, waarbij jongeren voor ouderen gaan. Maar daar wil het kabinet niet aan, omdat het „elk leven gelijkwaardig” vindt. Ook de Tweede Kamer sprak zich al uit tegen selectie puur op grond van leeftijd.

Zorgminister Hugo de Jonge geeft toe dat de coronavaccinatie in Nederland waarschijnlijk eerder had kunnen beginnen als hij de GGD’en eerder had gevraagd de systemen alvast klaar te maken voor grootschalige vaccinaties. In een brief aan de Tweede Kamer schrijft hij „dat we onvoldoende wendbaar zijn gebleken om de veranderingen die zich voordeden snel genoeg te kunnen accommoderen. Dat had wellicht anders gekund en gemoeten.”

In een toelichting maandag zegt de minister dat de eerste inentingen dan „mogelijk enkele dagen eerder” hadden kunnen worden gezet. In het buitenland gebeurde dat wel, eind december. De Jonge hield vast aan 8 januari, onder meer omdat het onderliggende IT-systeem van de GGD’en nog niet in orde was. Maandag werd bekend dat de vaccinaties op 6 januari beginnen.

Nederland is het laatste land van de Europese Unie dat hiermee begint. Het leverde de minister veel kritiek op, vanuit de Tweede Kamer maar ook van deskundigen.

Er zijn geen gegevens om aan te tonen dat het vaccin van BioNTech en Pfizer drie weken na de toediening van de eerste dosis bescherming biedt tegen Covid-19. Dat zeggen beide bedrijven nu landen besluiten of overwegen de tweede inenting uit te stellen.

Het middel van BioNTech en Pfizer moet twee keer worden toegediend om maximale bescherming te bieden, in principe 21 dagen na de eerste injectie. „De veiligheid en effectiviteit van het vaccin is niet geëvalueerd op verschillende doseringsschema’s, aangezien de meerderheid van de testdeelnemers de tweede dosis ontving zoals gespecificeerd in het ontwerp van de studie”, aldus BioNTech en Pfizer in een verklaring.

Het Verenigd Koninkrijk wil tot twaalf weken wachten met de tweede prik zodat meer mensen hun eerste inenting kunnen krijgen. Onder meer Duitsland en Denemarken overwegen de toediening van het tweede vaccin uit te stellen.

De huidige lockdown in Oostenrijk wordt met een week verlengd. Dat betekent dat de horeca en niet-essentiële winkels tot zeker 24 januari gesloten blijven, meldde de Oostenrijkse gezondheidsminister Rudolf Anschober.

Ook de beperkingen voor buitenlandse reizigers blijven in die periode van kracht. Iedereen uit een risicogebied - en dat zijn bijna alle landen - die Oostenrijk binnenkomt, moet tien dagen in quarantaine.

De lockdown in Oostenrijk tijdens het wintersportseizoen is een grote aderlating voor het land. De maatregelen zouden eigenlijk 18 januari aflopen. Het kabinet had ook een plan ontwikkeld om de lockdown te verlichten voor mensen die negatief zijn getest. Zij mochten dan bijvoorbeeld wel gaan shoppen. Een wet die dat mogelijk moest maken, werd zondag niet door de oppositie gesteund, waarop Anschober aankondigde ervan af te zien.

De minister meldde maandag ook dat de Britse variant van het coronavirus voor het eerst in Oostenrijk is vastgesteld. Op het vliegveld van Wenen zijn vier mensen positief getest op corona, die de gemuteerde variant bleek te zijn.

De inwoners van Nederland zouden vóór het vierde kwartaal van dit jaar gevaccineerd kunnen zijn, als alle bestelde vaccins tijdig worden geleverd. Dat blijkt uit de vaccinatiestrategie die zorgminister Hugo de Jonge maandag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. „De levering van de vaccins is leidend voor de snelheid van de vaccinaties”, benadrukte De Jonge in een toelichting.

Vaccinatie is niet verplicht, dus het kabinet houdt er rekening met dat een deel van de mensen dit niet zal doen. Er komt meer voorlichting over de vaccins en de verschillen daartussen. Het is niet mogelijk dat mensen zelf een vaccin kiezen, zegt De Jonge. Aan de doelgroepen worden de best passende en beschikbare vaccins gekoppeld.

Kinderen onder de 18 jaar worden vooralsnog niet ingeënt tegen het coronavirus. Op dit moment is dat volgens de minister niet aan de orde, maar dit kan wel wijzigen als bijvoorbeeld de besmettelijkere coronavariant daartoe zou nopen. Niet alle vaccins worden geregistreerd voor de toepassing bij kinderen. Daar is nog niet genoeg gericht onderzoek naar gedaan, zei de minister. Hij zal deze optie voorleggen aan de Gezondheidsraad en de deskundigen in het OMT-team, dat het kabinet adviseert.

Diederik Gommers, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care (NVIC) is „helemaal blij” met het besluit om eerder dan gepland te beginnen met het inenten van ziekenhuis- en ambulancepersoneel. Maandag werd bekend dat ambulance- en ic-personeel, medewerkers van de spoedeisende hulp en personeel dat op de verpleegafdelingen met Covid-patiënten werkt al vanaf woensdag worden ingeënt.

„Ik kan niet wachten tot we beginnen”, aldus Gommers. Er kunnen vanaf woensdag 30.000 medewerkers in de acute zorg worden gevaccineerd. Dat is volgens hem precies genoeg en net op tijd. „Als zij gevaccineerd zijn, hebben ze over twee à drie weken voldoende afweer opgebouwd en loopt de uitval in de ziekenhuizen hopelijk terug.” Gommers drong al langer aan op het vervroegd vaccineren van ziekenhuispersoneel.

Mocht over een aantal weken de „Britse mutatie” van het virus - die extra besmettelijk lijkt - in Nederland zijn opgerukt, dan is de uitval in de ziekenhuizen tegen die tijd in ieder geval zo laag mogelijk, zegt hij. „De situatie zoals die nu in het Verenigd Koninkrijk is, met een uit te hand lopend aantal besmettingen en enorme druk op de ziekenhuizen, wil ik hier echt voorkomen.”

Zorgminister De Jonge stelde zijn vaccinatiestrategie zaterdag stevig bij. Bevestigt dat de kritiek dat hij onvoldoende koersvast is in het managen van de crisis? Of moet je als bewindsman in deze barre tijden nu eenmaal leven bij de dag?

Lees ook

Zwalkt De Jonge of is improviseren in crisistijd onvermijdelijk?

Ziekenhuizen hebben waarschijnlijk ongeveer een week nodig om het grootste deel van de eerste groep van circa 30.000 medewerkers hun eerste prik met het coronavaccin te geven. Die verwachting sprak voorzitter Ernst Kuipers van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) maandag uit.

„In een ziekenhuis is prikken niet helemaal vreemd”, zei hij. Kuipers herinnerde eraan dat ziekenhuizen ook zelf ieder jaar hun medewerkers tegen het griepvirus vaccineren. Voor een effectieve bescherming is na 3 weken een tweede injectie nodig.

De Britse premier Johnson houdt maandagavond een televisietoespraak om strengere coronamaatregelen aan te kondigen, naar aanleiding van de nieuwe virusvariant die voor onrust zorgt. Het parlement wordt van reces teruggeroepen en komt woensdag bijeen.

Voor de premier is duidelijk dat nu verdere stappen moeten worden genomen om de stijging van het aantal coronabesmettingen een halt toe te roepen, zorgmedewerkers te beschermen en levens te redden, zegt zijn woordvoerder in een verklaring. De toespraak begint om 21.00 uur Nederlandse tijd.

Voor bijna 80 procent van Engeland zijn al de strengste beperkingen van kracht. Johnson gaat volgens Britse media in alle gebieden de zwaarste maatregelen afkondigen, mogelijk voor een lange periode. Scholen blijven langer gesloten. Sporten in de buitenlucht blijft wel mogelijk, maar sporten in groepsverband in parken wordt verboden. Wellicht worden ook de contacten tussen huishoudens verder aan banden gelegd.

Johnson voorziet wel dat de vaccinaties een uitweg zullen bieden uit al de beperkingen en hij hoopt dat in de komende drie maanden tientallen miljoenen mensen kunnen worden ingeënt. Volgens Labour-leider Starmer schuift de premier noodzakelijke maatregelen, net zoals eerder in de coronacrisis, te vaak op de lange baan.

In het Verenigd Koninkrijk zijn tot nu meer dan 2,6 miljoen coronabesmettingen gemeld. Het aantal sterfgevallen door Covid-19 staat op ruim 75.000, waarmee het land wereldwijd de zesde plaats inneemt.

In Schotland mogen de mensen in het kader van het coronabeleid met ingang van dinsdag 5 januari hun huis niet meer verlaten tenzij dat strikt noodzakelijk is of voor kortstondige beoefening van de sport buiten. De maatregel geldt de rest van deze maand. De scholen blijven dicht. Dit is de kern van de strenge lockdown waarmee de regering van premier Nicola Sturgeon de verspreiding van het coronavirus wil tegengaan, vooral die van een nieuwe variant van het begin afgelopen jaar opgedoken coronavirus.

Sturgeon voert de nieuwe variant aan als rechtvaardiging voor de draconische maatregelen en zei dat ze sinds maart niet zó bezorgd is geweest over de verspreiding van het virus. De details van de dwingende maatregelen en of ze in heel Schotland of alleen in ‘besmette’ gebieden gaan gelden moeten later op maandag duidelijk worden als Sturgeon het teruggeroepen parlement toespreekt.

De vaccinatie van de eerste groep mensen wordt toch vervroegd. Zorgmedewerkers van verpleeghuizen worden vanaf woensdagochtend vanaf de GGD-priklocatie in Veghel gevaccineerd, twee dagen eerder dan eerst gedacht. Verleners van acute zorg, zoals ambulancepersoneel en IC-medewerkers worden vanaf woensdag in ziekenhuizen geprikt.

Minister Hugo de Jonge heeft dit samen met zorgcoördinator Ernst Kuipers (LNAZ) bekendgemaakt. Kuipers had er eerder voor gepleit om ook de ziekenhuismedewerkers snel te laten vaccineren, om de druk op de zorg enigszins te verzachten.

„Komende woensdag wordt in zowel de ambulancezorg als in de ziekenhuizen begonnen met vaccineren”, aldus Kuipers. In de ziekenhuizen gaat het om ic-personeel, medewerkers van de spoedeisende hulp en personeel dat voor coronapatiënten zorgt. Het gaat om de mensen die „echt cruciaal en onmisbaar zijn”, aldus Kuipers.

In eerste instantie worden zo’n 6000 ambulancemedewerkers ingeënt en 24.000 ziekenhuismedewerkers. Dat komt neer op een „klein aantal” van gemiddeld zo’n paar honderd vaccins per ziekenhuis. Hoeveel elk ziekenhuis precies krijgt, is afhankelijk van onder meer de hoeveelheid covid-patiënten die er behandeld worden.

Verder worden ook de eerste zorgmedewerkers van verpleeghuizen vanaf woensdag in Veghel geprikt. Zij kunnen vanaf vrijdag 8 januari ook terecht in Rotterdam en Houten. Vanaf maandag 11 januari wordt in Amsterdam, Drenthe en Den Haag geprikt. Op 15 januari gaan alle 25 GGD-priklocaties open voor het vaccineren van de eerste groep. Na de verpleeghuiszorg, worden medewerkers in de gehandicaptenzorg, wijkverplegers en thuiszorgverleners uitgenodigd voor een prik.

Het aantal coronapatiënten in Nederlandse ziekenhuizen is toegenomen tot 2836. Dat zijn er 135 meer dan zondag, meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). Van de opgenomen patiënten met Covid-19 liggen er 706 op intensivecareafdelingen, 11 meer dan zondag.

Het afgelopen etmaal zijn 11 coronapatiënten verplaatst tussen regio’s, van wie er 5 op de intensive care liggen. In Duitse ziekenhuizen liggen nog steeds 9 Nederlandse Covid-patiënten op de ic. Dat zijn er net zoveel als zondag.

Het LCPS meldde zondag slechts een lichte toename, van in totaal 7 coronapatiënten.

Het afgelopen etmaal zijn 6671 nieuwe coronagevallen geregistreerd, een daling met 757 ten opzichte van zondag. Dat blijkt uit cijfers over het aantal positieve tests van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Zondag ging het aantal nieuwe gevallen ook al flink omlaag, met bijna 1200.

In 24 uur tijd werd het overlijden gemeld van 65 patiënten aan de gevolgen van het coronavirus. Zondag waren dat er 47, zaterdag 38 en vrijdag, op de eerste dag van het nieuwe jaar, 98. Wanneer een coronapatiënt sterft, wordt dit soms overigens pas na een tijdje doorgegeven.

In de afgelopen zeven dagen zijn 57.600 mensen positief getest, tegen ruim 69.500 de week ervoor.

De meeste nieuwe besmettingen, 503, werden vastgesteld in de veiligheidsregio Utrecht. In Hollands-Midden werden 403 nieuwe gevallen geturfd, op de voet gevolgd door Rotterdam-Rijnmond (399). Ook in de regio’s Midden- en West-Brabant (360) en Gelderland-Midden (337) werden relatief veel mensen positief getest.

In Amsterdam liepen volgens de testuitslagen 220 mensen het coronavirus op. In Rotterdam en Den Haag waren dit er respectievelijk 180 en 126.

Sinds het begin van de uitbraak zijn ruim 827.800 mensen positief getest op het coronavirus en overleden 11.677 personen.

De extra besmettelijke variant van het coronavirus leidt in het Verenigd Koninkrijk tot forse problemen. Torenhoge besmettingscijfers, gesloten grenzen. Kunnen we dat scenario ook in Nederland verwachten? „De verspreiding lijkt hier nog beperkt te zijn.”

Lees ook

Britse coronavariant „zorgelijk”

Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) komt mogelijk maandagavond al met een eindoordeel over het coronavaccin van het Amerikaanse bedrijf Moderna. Geneesmiddelenbeoordelingscomité CHMP bespreekt maandag de veiligheid en werkzaamheid van het vaccin, zo bevestigt het EMA aan het ANP.

Het is nog niet zeker of maandag al een conclusie wordt bereikt. Als dat wel zo is, dan zal het geneesmiddelenbureau „zo snel mogelijk na de vergadering” de conclusie naar buiten brengen. Kort daarna geeft het Nederlandse College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) in dat geval een toelichting, zo laat een woordvoerster van het CBG weten.

Als het comité maandag nog niet tot een eindoordeel komt, praten de deskundigen woensdag verder. Het EMA had eerder bekendgemaakt pas woensdag een conclusie te verwachten.

Het laatste woord over toelating van het vaccin is aan de Europese Commissie.

De Europese Commissie is „in gesprek” met Pfizer-BioNTech over de mogelijke levering van meer doses van hun coronavaccin. Dat zei een woordvoerder van het dagelijks EU-bestuur.

De Nederlandse BOA Bond heeft bij het ministerie van Justitie en Veiligheid gepleit voor een snelle vaccinatie van boa’s. Dit zegt vakbondsvoorzitter Ruud Kuin.

„Boa’s worden gezien als een vitaal en essentieel beroep. Ze hebben veel contacten met andere mensen en lopen daarom extra risico op besmetting met het coronavirus. Een snelle vaccinatie van boa’s is gewenst”, zegt Kuin.

Medewerkers in het onderwijs zouden voorrang moeten krijgen bij de inentingen tegen het coronavirus, vindt onderwijsbond AOb.

„We snappen dat we niet tot de kopgroep behoren en dat de zorg eerst moet, maar als we willen dat de boel straks weer volledig gaat draaien dan moeten we ervoor zorgen dat het onderwijspersoneel zo snel mogelijk gevaccineerd wordt”, zegt een woordvoerster. Daarbij wijst ze erop dat er maandag alweer fysiek les gegeven wordt op scholen.

De lockdown in Duitsland wordt verlengd tot 31 januari. Daar zijn de landelijke regering en deelstaten het over eens geworden, bericht de krant Bild op basis van onbekende bronnen.

Het Duitse ministerie van Volksgezondheid kijkt naar de mogelijkheid om mensen hun tweede inenting van een coronavaccin later te geven. Dat bericht persbureau Reuters op basis van een intern overheidsdocument. Door een tweede prik uit te stellen, kunnen meer mensen worden ingeënt met de beperkte vaccinvoorraad.

Het ministerie heeft een onafhankelijke commissie gevraagd om advies over de kwestie. Duitsland vaccineert inwoners momenteel met een middel van BioNTech en Pfizer. Dat moet twee keer worden toegediend om maximale bescherming te bieden. De commissie moet zich uitspreken over de vraag of die tweede inenting langer dan 42 dagen op zich mag laten wachten.

Het Verenigd Koninkrijk besloot eerder al dat de tweede inenting langer op zich mag laten wachten. De maximale wachttijd zou 21 dagen worden, maar dat is bijgesteld naar twaalf weken. Zo kunnen meer mensen hun eerste prik krijgen. Die levert volgens de Britse gezondheidsautoriteiten ook bescherming op tegen het virus. Experts zijn verdeeld over die aanpak.

In de Duitse politiek groeit de onvrede over het vaccinatiebeleid van de regering. Critici morren dat te weinig doses zijn ingekocht van het middel van BioNTech/Pfizer, het enige coronavaccin dat momenteel is goedgekeurd door het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA). Duitsland heeft sinds eind december zo’n 239.000 mensen ingeënt.

Een 82-jarige man is als eerste persoon in het Verenigd Koninkrijk ingeënt met het coronavaccin van AstraZeneca en Oxford. Het gaat volgens gezondheidsdienst NHS om de gepensioneerde Brian Pinker, die al jaren wordt behandeld vanwege een nieraandoening. Hij kreeg de prik in een ziekenhuis in Oxford.

Politiebond ACP dringt aan op het zo snel mogelijk vaccineren van agenten. „Het kabinet bestempelt de politie als een vitaal beroep, dan is het logisch om deze beroepsgroep ook snel te vaccineren”, zegt voorzitter Gerrit van de Kamp van de ACP.

„We hebben afgelopen dagen veel vragen van leden gekregen over dit onderwerp. We zijn in gesprek met de korpsleiding en het ministerie of sneller vaccineren mogelijk is en hoe snel dat kan”, zegt Van de Kamp. Volgend hem komen agenten veel in contact met mensen die besmet blijken te zijn met het coronavirus.

Drie actievoerders van de groepering Containment Nu! die met een koelwagen op weg waren naar het bedrijf Movianto in Oss, zijn maandagochtend door de politie tegengehouden. In het bedrijf liggen vaccins van Pfizer opgeslagen. De actievoerders zeggen niet te willen wachten tot de aftrap van de vaccinaties op 8 januari.

De actievoerders wilden naar eigen zeggen tienduizenden vaccins van Movianto in de koelwagen laden en naar onder meer ziekenhuizen, verpleeghuizen en prikcentra brengen. De politie hield de actievoerders echter op de snelweg aan en dirigeerde hen naar een grasveld in de buurt, liet Michael Blok van Containment Nu! weten.

De landelijke lockdown in Duitsland wordt waarschijnlijk verlengd tot na 10 januari. Het coronavirus grijpt volgens Duitse topfunctionarissen nog steeds te snel om zich heen.

Het afgelopen etmaal zijn 7438 nieuwe coronagevallen geregistreerd. Dat is een daling met bijna 1200 ten opzichte van zaterdag. Dat blijkt uit cijfers over het aantal positieve tests van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).

In 24 uur tijd stierven 47 patiënten aan de gevolgen van het coronavirus. Zaterdag waren dat er 38, vrijdag, op de eerste dag van het nieuwe jaar, 98. Wanneer een coronapatiënt sterft, wordt dit soms overigens pas na een tijdje doorgegeven.

In Nederlandse ziekenhuizen liggen in totaal 2701 Covid-patiënten. Dat zijn er zeven minder dan zaterdag. Dat meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) zondag. Van de ziekenhuispatiënten liggen er 695 op de afdeling intensive care (ic), zes meer dan zaterdag.

Het Verenigd Koninkrijk heeft zaterdag een nieuw record geboekt met 57.725 nieuwe coronabesmettingen, melden de gezondheidsautoriteiten. Het is het hoogste aantal sinds de start van de pandemie. De laatste 24 uur overleden 445 mensen in het VK aan corona.

Het is de vijfde achtereenvolgend dag dat het aantal nieuwe coronagevallen boven de 50.000 ligt in het VK. De hoge cijfers worden toegeschreven aan de meer besmettelijke variant die vooral rondgaat in de Britse hoofdstad Londen.

De Verenigde Staten hebben zaterdag een recordaantal nieuwe besmettingen genoteerd. In één dag werden volgens het Covid Tracking Project meer dan 275.000 nieuwe coronagevallen vastgesteld.

Het kabinet blijft erbij dat mensen die naar Nederland reizen vanuit een gebied met een hoog risico op besmetting met het coronavirus, een negatieve PCR-testuitslag moeten kunnen tonen. Gezien het belang voor de volksgezondheid krijgt die eis een stevigere wettelijke basis.

Duizenden medewerkers die werkzaam zijn in verpleeghuizen ontvangen vanaf maandag via hun werkgevers een uitnodiging om zich binnenkort te laten vaccineren tegen het coronavirus. Het inenten begint vrijdag 8 januari in Houten, Veghel en Rotterdam. Amsterdam, Drenthe en Haaglanden volgen op 11 januari, de overige GGD-regio’s op 15 januari.

De GGD GHOR Nederland opent maandag om 08.00 uur het callcentrum, waar tweeduizend medewerkers klaarstaan om afspraken in te plannen voor de vaccinaties die vanaf vrijdag gezet worden. Het callcentrum is zeven dagen per week geopend van 8.00 tot 20.00 uur.

Op social media is ophef ontstaan over de demonstratie die zondag in Haarlem werd gehouden tegen de coronaregels. In totaal kwamen volgens NH Nieuws ruim 1500 mensen bij elkaar. Op beelden is te zien dat een aantal mensen geen mondkapjes droeg en te dicht op elkaar stond.

De manifestatie werd georganiseerd door de ‘Vrouwen voor Vrijheid’ op het Vlooienveld in de Haarlemmerhout. De gemeente had toestemming gegeven voor de demonstratie, maar op social media er was veel onbegrip voor het gedrag van de aanwezigen.

De GGD’en beginnen eerder met het vaccineren van zorgmedewerkers. In heel Nederland kunnen vanaf 15 januari vaccinaties worden gehaald. Dat is drie dagen eerder dan gepland. „Vanaf het begin was ons uitgangspunt: zo snel mogelijk zorgvuldig starten. Iedereen werkte tijdens de feestdagen keihard door en we kunnen gelukkig nu verantwoord vervroegen”, aldus André Rouvoet, voorzitter van GGD GHOR Nederland, de koepel van alle GGD’en.

Ook huisartsen zullen met prioriteit een vaccinatie krijgen tegen het coronavirus. Dat heeft de Landelijke Huisartsen Vereniging bekendgemaakt na overleg met het ministerie van VWS. Volgens de LHV gaat de vaccinatie op zo kort mogelijke termijn gebeuren. De precieze uitwerking volgt nog.

„We hebben vandaag een duidelijke afspraak gemaakt met VWS: iedereen die een rol heeft in de huisartsenspoedzorg maakt onderdeel uit van de keten acute zorg en gaat zo snel mogelijk gevaccineerd worden”, aldus Ella Kalsbeek, voorzitter van de LHV.

Zaterdag liet het ministerie van VWS weten dat het zorgpersoneel dat werkt in de acute zorg op korte termijn zal worden gevaccineerd. In de eerste berichten daarover werden de huisartsen niet expliciet genoemd. VWS en LHV hebben daarom overleg gevoerd over het moment van vaccineren van de huisartsen.

Hoewel de mensen in acute zorg sneller gevaccineerd kunnen worden, houden de partijen in de langdurige zorg vast aan de uitgestippelde tijdsplanning en werkwijze voor de vaccinaties. Vanaf 8 januari wordt gestart met de vaccinatie van zorgmedewerkers in de verpleeghuizen, kleinschalige woonvormen en daarna in de gehandicaptenzorg, wijkverpleging en Wmo-ondersteuning. Dat hebben ActiZ, NVAVG, Verenso, VGN, V&VN en Zorgthuisnl laten weten. Ze zeggen wel begrip te hebben voor de wens om ook medewerkers in de acute zorg snel te laten vaccineren.

Vrijwel alle internisten twijfelen niet of zij zich laten vaccineren. Dat tekent hun vertrouwen in het vaccin. Dat heeft de Nederlandse Internisten Vereniging (NIV) laten weten.

De NIV deed onderzoek onder ruim 2000 internisten en van hen gaf 97 procent aan zich direct te laten vaccineren als zij aan de beurt zijn. „Het feit dat zo’n hoog percentage van de internisten niet twijfelt om gevaccineerd te worden, is een belangrijk signaal over het vertrouwen in het vaccin”, zegt directeur Samara de Jong-Jaber van de vereniging.