Ouderen lijken afhankelijk van de goodwill van zorgpersoneel
Nadat het coronavirus over de aarde spoelde, komt nu een wereldwijde vaccinatiegolf op gang. Voor de een een D-day, die de ‘bevrijding’ aankondigt. Voor de ander echter een operatie vol vraagtekens, vanwege zorgen over de veiligheid van het vaccin of vanwege strijdigheid met het geloof in Gods voorzienigheid.
Het is, hoe dan ook, logistiek gezien een halsbrekende toer om het vaccin bij de mensen te krijgen. Of de mensen bij het vaccin. Temeer omdat de meest gebruikte vaccins –van Pfizer en BioNTech– uit twee prikken bestaan die met een tussenperiode van drie weken moeten worden gegeven om maximaal effect te hebben. Daar doemt het eerste dilemma op. De Belgen overwegen om de tweede prik met enkele maanden uit te stellen zodat zo veel mogelijk mensen snel die eerste prik kunnen krijgen. Daarmee neemt het land een groot risico, zeggen deskundigen. Want het is de vraag of de eerste prik al voldoende bescherming zal bieden.
In de meeste landen zal vaccinatie eerst plaatshebben bij ouderen en kwetsbaren, de groepen waaronder nog steeds de meeste sterfgevallen plaatshebben. In Duitsland was het een 101-jarige vrouw die de prik als eerste kreeg, in Spanje een 96-jarige. Buiten Europa, in Israël, liet premier Netanyahu zich publiekelijk in zijn arm prikken. Daarna volgde in ziekenhuizen en in speciaal ingerichte centra vaccinatie van zowel zorgpersoneel als kwetsbaren, die vervolgens gezamenlijk een Joodse reidans inzetten. Ook de Nederlandse Gezondheidsraad adviseerde om te beginnen met vaccinatie van ouderen en kwetsbaren. Maar de overheid besloot anders. Hier zal –met name om logistieke redenen– eerst alleen het zorgpersoneel worden ingeënt. Als dat is gebeurd, zijn ouderen en kwetsbaren aan de beurt.
Nadat de storm van kritiek op de late start van vaccinatie in Nederland wat leek te luwen, laait nu de kritiek op deze keuze op om voorrang te geven aan het zorgpersoneel. Dat is op zich ook te begrijpen. Zijn niet juist alle maatregelen erop gericht vooral die kwetsbaren en ouderen bescherming te bieden? Vaccinatie van deze groepen, zo geloven deskundigen, zal de angel uit het probleem halen. Tegelijk is het een kip-eiverhaal. Het inenten van het zorgpersoneel verkleint de besmettingskans van de vatbare groepen. En verlicht de druk op de zorg, die kampt met onderbezetting. Veel medewerkers zijn ziek of zitten gedwongen in quarantaine.
Critici hebben nog een ander argument. De bereidheid om zich te laten vaccineren is onder de ouderen en kwetsbaren aanmerkelijk groter dan onder het zorgpersoneel. Van de zorgmedewerkers zegt 13 procent zich niet te laten inenten en twijfelt 18 procent nog. Echter, hoe kleiner de groep gevaccineerden onder de zorgmedewerkers, hoe minder bescherming ervan zal uitgaan voor die ouderen en kwetsbaren die zij onder hun hoede hebben. Het gelijk van de Gezondheidsraad, dan wel van het kabinet en Outbreak Management Team (OMT) zal pas achteraf blijken.