Column (ds. J. Belder): Crises
Het jaar 2020 haast zich richting einde. Een lange hete zomer, ongekende bosbranden, smeltende ijskappen, machtsstrijd in de VS, een slepende brexit, wanhopige mensen in overvolle vluchtelingenkampen en een ontwrichtende pandemie tekenen dit jaar.
Scholen en universiteiten sloten. We werkten thuis voor de baas. Ziekenhuizen stroomden vol met coronapatiënten. Begrafenisondernemers maakten overuren. Er was veel rouw en verdriet. We waren onder de indruk. Aanvankelijk. Maar zelfs de dood went, zolang hij ons ontziet. De zomer kwam. We lachten corona uit en vlogen de wijde wereld weer in. Toen sloeg het virus opnieuw toe. Genadeloos. We werden boos, wrevelig, rebels. De eerdere bewondering voor regering en RIVM veranderde in scepsis, woede en doodsbedreigingen. Zeker nu onze lang bevochten vrijheden van bovenaf worden ingeperkt. We gingen op elkaar letten, zoals jaloerse kleuters doen.
We ontdekten dat het hyperindividualisme –eerder breed omarmd– minder heilrijk is dan gedacht. Eenzaamheid en wanhoop sloegen toe. We zijn meer roedel- en kuddedier dan we voor waar hielden.
Leven zonder fysieke contacten met anderen valt zwaar. Einzelgängers zijn zeldzaam en wie het is, is het meestal tegen wil en dank. Buiten de gemeenschap van God en mens verkwijnen we. „Het is niet goed dat de mens alleen zij.” Geborgenheid is een levensbehoefte. Maar veilige havens verzandden. Dorps- en geloofsgemeenschappen verpulverden. Familieverbanden erodeerden. Allemaal in naam van de vooruitgang. Schaalvergroting werd toverwoord en afgod. We leerden onszelf te ontplooien. Egoïsme werd aangemoedigd en gold bijna als morele plicht. ”Ik” werd een project. „Ik ben een god in het diepst van mijn gedachten” (W. Kloos). De teloorgang van huwelijk en gezin met alle gevolgen van dien zijn in dit licht verklaarbaar.
In een platte, zin- en harteloze wereld drijft het virusmonster met een lockdown in zijn kielzog velen naar de randen van de wanhoop. Bij de crisisdiensten staan de telefoons roodgloeiend. Handen en wijsheid schieten tekort. Deze nood laat zich niet zomaar oplossen met een pilletje en een praatje. Evenmin met duizend en meer Facebookvrienden.
Is er dan geen werkelijke remedie? Of die er is! Maar de ‘moderne’ westerse wereld beschouwt die als bijgeloof, onderdrukkend en tien stappen terug in de tijd. We zijn harde noten die zich niet zomaar laten kraken. De samenleving van nu is een doodzieke patiënt die zijn medicijnen weigert en de dokter veracht. En daarom sterft ze, tenzij…