Online: Deepfakes, waarheid en hoop in adventstijd

Dat een Frans klaslokaal anno 2020 ook verbonden is met de smartphone van een fundamentalist, weten we inmiddels. En een predikant uit de Biblebelt kan met uitspraken over het coronavirus ongedacht een geheel nieuw publiek aanboren, van de grachtengordel tot Oost-Groningen. Vrede en harmonie zijn online ver te zoeken. Op sociale media geldt: zo veel hoofden, zo veel zinnen. Vreemde mogendheden gebruiken internet als vehikel voor digitale oorlogsvoering. Ze hacken, spioneren en stelen bedrijfsgeheimen. Via sociale media beïnvloeden ze kiezers en wakkeren ze sluimerend onbehagen aan, om zo samenlevingen te ontwrichten. De nieuwste pijl op hun boog: deepfakes. Bedrieglijk echte nepbeelden, mogelijk gemaakt door kunstmatige intelligentie. Zoals je nu een foto verfraait met een filter, zal het binnen afzienbare tijd een peulenschil zijn om bewegend beeld naar je hand te zetten. Er komen steeds meer mogelijkheden om realiteit en fictie te vermengen, op zo’n manier dat het allemaal levensecht lijkt. Je weet niet meer wat je ziet. Zolang deze techniek van zogeheten synthetische media wordt gebruikt door goedbedoelende mensen en grappenmakers, is er weinig aan de hand. Kwaadwillenden zullen echter niet aarzelen om er een slaatje uit te slaan. Deepfakes zijn niet opzichtig fake, zoals veel memes en het nepnieuws dat we kennen, maar geraffineerd fake. Waarheid en leugen zullen steeds moeilijker te onderscheiden zijn. Ieders meningen zijn feiten. Toch is er niets nieuws onder de zon. Ruim 2000 jaar geleden, voor de komst van Christus in de wereld, was het precies zo’n tijd. Mensen met bloed aan hun handen, lippen die leugen spreken, een tong van bedrog, geen eerlijke rechtsspraak, allerlei aanslagen, geen vrede (Jesaja 59). „Wij wandelen in donkerheden.” Is er licht aan het eind van de tunnel? Britse nonnen scoorden in november een klassieke hit met gregoriaanse zang. De Arme Klaren van Arundel wisten niet wat hun overkwam toen hun album ”Light for the world” steeg in de bestsellerlijsten, mede dankzij streaming, sociale media en YouTube. Een afgelegen klooster in Sussex is verbonden met een wereld die in turbulente tijden schreeuwend behoefte heeft aan licht, kalmte, vrede en hoop. Misschien wacht de wereld ook wel op een serene uitvoering van Datheen.

Online: Deepfakes, waarheid en hoop in adventstijd

Consument

RD.nl in uw mailbox?