Lage rente als stimulans tot investeren
Een veelgenoemde reden voor de hoge huizenprijzen is de lage rente. Nu zijn er veel meer factoren die zorgen voor de hoge huizenprijs, maar de rente is onmiskenbaar een belangrijke.
De lage rente heeft overigens op meer zaken effect. Denk aan investeren met geleend geld en aan het effect op ons pensioensysteem. En ooit gaat de rente weer stijgen, wat gebeurt er dan?
Huishoudens met hypotheken profiteren van de lage lasten die een lage rente met zich meebrengt. Zodra de rente zakt, zie je de vrijwillige aflossingen toenemen. Door de lage rente kunnen mensen gemakkelijker een hogere hypotheek afsluiten, waardoor de woningprijzen stijgen. De bestaande huizenbezitters profiteren hier enorm van.
Ook kopen steeds meer beleggers een woning om te verhuren. De opbrengst van de verhuur is hoger dan de rente en aflossing op de hypotheek. De lage rente zorgt voor enorm veel extra kapitaal op de woningmarkt. Dit werkt zeepbelvorming in de hand. En het gevaar van zeepbellen is dat ze kunnen knappen.
Een lage rente stimuleert ook bedrijvigheid. Stel, het rendement van een investering van een bedrijf is 10 procent. De nominale terugverdientijd is tien jaar als je de investering doet met eigen geld. Als je de investering zou lenen tegen een rente van 5 procent, dan is de terugverdientijd 20 jaar.
Als de rente op een lening lager is, bijvoorbeeld 2 procent, dan is de terugverdientijd 12,5 jaar. Weliswaar is deze som een zeer vereenvoudigde weergave, maar het effect van een lage rente geeft een enorme stimulans tot investeren met geleend geld.
Door de lage rente wordt het verder aantrekkelijk om met geleend geld investeringen te doen in energiebesparing. De energietransitie kan beter bij een lage rente plaatsvinden dan bij een hoge.
Ook de overheid kan bij een lage rente structurele hervormingen doorvoeren. Het is nu aantrekkelijk om geld te lenen en dit geld te gebruiken voor investeringen in wegen, onderwijs en andere belangrijke keuzes. Een langdurige lage rente stimuleert de economie kortom enorm.
Stabiliteit
Maar als de rente langdurig laag blijft en iedereen zich volzuigt met schulden, wat gebeurt er dan met de stabiliteit van de economie? De risicobereidheid neemt door de langdurig lage rente toe. Die risico’s worden pas zichtbaar als de rente stijgt. De lage rente werkt ook het stapelen van kwetsbaarheden in de hand. Nu de rente historisch laag staat, is gewenning een gevaar.
Hoewel er een redelijke kans is dat de rente nog lange tijd laag blijft, is een rentestijging niet uit te sluiten. Bij een rentestijging lopen de lasten voor huishoudens, overheid en bedrijven op. Een rentestijging raakt vooral bedrijven snel, omdat hun kredieten een relatief korte rentevaste periode hebben. Bij huishoudens duurt het langer voordat een rentestijging doorwerkt in hun lasten. Huishoudens zetten de rente vaak langer vast.
Investeren met een lening tegen een lage rente is nu aantrekkelijk, maar het blijft een schuld met de nodige risico’s.
De auteur is Master of Financial Planning. Volgende keer schrijft hij over “Het risico om de rente lang vast te zetten”. Suggesties of vragen? financieel@refdag.nl
