Regeren is vooruit zien, zal oud-VVD-Kamerlid Ton Elias gedacht hebben. Terwijl FVD op instorten stond doordat partijleider Baudet begin deze week het zinkende schip leek te verlaten, greep de liberaal de pen. In een opiniestuk in NRC betoogde hij woensdag dat het vertrek van Thierry-boreale-borrelpraat-Baudet nieuwe kansen bood voor de politiek als geheel en voor de VVD in het bijzonder.

Welke? Nou, dat een gezuiverd FVD, ontdaan van nazisympathieën en coronascepsis, een prima coalitiepartner zou kunnen zijn voor de VVD. Dat vergroot na de Kamerverkiezingen van volgend jaar de formatiemogelijkheden, aldus een tevreden Elias, die van zichzelf ooit zei over „een ragfijne politieke antenne” te beschikken.

Dit keer liet zijn intuïtie hem echter in de steek. Nee, niet zozeer omdat hij buiten de waard had gerekend en Baudet, na een nachtje slapen, toch maar besloot aan te blijven. Elias’ foute aanname zit vooral hierin dat hij er voetstoots vanuit lijkt te gaan dat Forum, als zij haar wispelturige leider en haar omstreden jongerenafdeling maar weet te lozen, meteen een normale partij wordt.

Dat is natuurlijk niet het geval. Ook al zou FVD erin slagen een min of meer nieuwe start te maken, dan nog begint zij haar tweede leven niet met een schone lei. Zeker niet in de beeldvorming. In de ogen van VVD en CDA blijft Forum na een week van zóveel politiek amateurisme een uiterst instabiel vehikel, waar je eigenlijk geen coalitie op kunt bouwen. Want het mag dan al achttien jaar geleden zijn, toch is de soap waarin liberalen en christendemocraten verzeild raakten toen zij in 2002 de LPF in hun kabinet haalden, voor hen nog altijd een afschrikwekkend voorbeeld.

Een zelfde redenering gaat op voor de politici (Nanninga, Pouw-Verweij, Eerdmans) die FVD deze week verlieten en voor degenen (Otten en companen) die al eerder hun biezen pakten. Ook zij zullen het imago van instabiele politieke partners voorlopig niet gemakkelijk van zich kunnen afschudden.

Er is nog iets waar Elias zich woensdag op verkeek. Zelfs in een versnipperd politiek landschap moet een partij om in formatiebesprekingen serieus te worden genomen én om zichzelf in die omstandigheden serieus te nemen, wel een minimale omvang hebben. Een grootte zoals die van de huidige CU is daarbij waarschijnlijk de uiterste ondergrens.

Je hoeft geen grote somberaar of onheilsprofeet te zijn om te vermoeden dat noch het oorspronkelijke FVD noch eventueel uit Forum voortkomende afsplitsingen er bij de Kamerverkiezingen van 17 maart 2021 in zullen slagen tot of boven dit niveau te komen.

Niet omdat er op de rechterflank van het politieke spectrum niets te halen valt. Juist wel. In 2002 behaalden rechtse partijen (VVD, CDA, LPF, Leefbaar Nederland en SGP) samen 97 Kamerzetels. Maar omdat kiezers afkerig zijn van geruzie zijn de kansen op electoraal succes voor Forum of ‘ForumPlus’ op dit moment gering. Zeker met een onvermoeibaar lijkende Wilders als concurrent.

Regeren is vooruit zien, dacht Ton Elias wellicht. Maar in turbulente tijden, zoals de achterliggende week, is regeren soms ook bij de dag leven. Of hoogstens één uurtje vooruit kijken.