Dat heeft minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken geschreven in een brief aan de Tweede Kamer.

De gemeentelijke herindeling leidde tot wijziging van de provinciegrens. Leerdam en Zederik maakten voor 2019 deel uit van Zuid-Holland. Door de herindeling vond de overgang naar Utrecht plaats, waar Vianen al sinds 2002 toe behoorde.

Vanwege het unieke karakter van deze herindeling liet de minister het proces evalueren. Zo kunnen de ervaringen worden gebruikt bij soortgelijke herindelingen. Volgens bureau Partners en Pröpper schortte het ondermeer aan goede samenwerking. Alle sleutelspelers – burgemeesters, gedeputeerden, ambtenaren van provincies en Rijk en bestuurders van veiligheidsregio’s, GGD’s en omgevingsdiensten – zijn dan ook „eensgezind ontevreden” over het proces. „Ze hebben grote inspanningen verricht, omdat een onbekend terrein werd betreden dat complexer was dan gedacht. Het herindelingsproces kende daardoor de nodige hobbels. Slepende kwesties zorgden voor vertragingen”, aldus het rapport.

Waarderende woorden zijn er voor de gemeenten die een enorme inspanning moesten leveren om de herindeling tot stand te brengen. „Maar de bestuurlijke partners hebben onvoldoende tijd en rust genomen om bij de start alles goed te verkennen.”

Doel van de drie gemeenten was om de bestuurskracht te versterken. Gaandeweg bleek echter dat de herindeling ook grote gevolgen zou hebben voor onder andere buurgemeenten. Ook de provinciekeuze zorgde voor gesteggel: Zuid-Holland en Utrecht wilden beide Vijfheerenlanden inlijven.

De strubbelingen zorgden voor veel ergernis. „Emoties werden over en weer geuit. Het was soms een gênante vertoning”, zegt een betrokkene.