Als eerste teken ik bezwaar aan tegen de splitsing die zij aanbrengen in het handelen van God. De grens tussen handelen dat we begrijpen en handelen dat we niet begrijpen, is niet statisch. Wat we vandaag menen te begrijpen, kan morgen weer onbegrijpelijk zijn en omgekeerd. Bovendien begrijpt de een, door meer kennis of beter inzicht, meer dan de ander. Een afbakening tussen begrijpelijk en onbegrijpelijk zal dus altijd subjectief, persoonsgebonden, blijven.

En verder is het niet zo (althans, dat hoort niet zo te zijn) dat onze eerbied voor God en ons gevoel van afhankelijkheid van Hem beïnvloed worden door het al dan niet begrijpen van Zijn handelen. Of Hij middellijk of onmiddellijk werkt, doet niet ter zake. Als we weten hoe Hij iets doet, wordt dat handelen daardoor niet minder prijzenswaardig, integendeel. En door aan het onmiddellijke handelen van God een meerwaarde toe te kennen boven het middellijke maken we Hem, menselijkerwijs gesproken, juist kwetsbaar. Hij krijgt, met eerbied gesproken, steeds minder ruimte om Zijn handelen te tonen naarmate onze kennis toeneemt.

Lees ook

Vaccins brengen wereld van maakbaarheid met zich mee

Medische technologie

Mijn tweede bezwaar is dat de schrijvers zich zo laatdunkend uitdrukken over de benadering van ziekte als mankement. Uiteraard zitten er aan ziekte veel aspecten maar dat maakt een technologische benadering daarom niet verkeerd. Het is een onderdeel, maar wel een wezenlijk onderdeel, dat bij de ene kwaal een grotere rol zal spelen dan bij de andere: soms inderdaad vrijwel niet, zoals bijvoorbeeld bij klachten waarvoor geen duidelijke oorzaak valt aan te geven, soms daarentegen bepalend, zoals bij een gebroken been. De technologie, ook de medische, heeft ons weliswaar niet teruggebracht in het paradijs, maar het verblijf buiten het paradijs wel veel draaglijker gemaakt.

Keuzes

Ten derde is het inderdaad zo dat medische middelen onze angst versterken; dat met toename van kennis ook de smart toeneemt, wist de Prediker al. Als we geen medische mogelijkheden hadden, hoefden we ter bestrijding van het coronavirus de maatschappij niet op slot te doen. Nu we die mogelijkheden wél hebben, moeten er keuzes gemaakt worden en dat brengt onvermijdelijk de angst met zich mee of de gemaakte keuzes wel de juiste zijn. Maar of een situatie waarin door gebrek aan medische voorzieningen niets te kiezen valt (en er dus ook geen angst is om verkeerde keuzen te maken) dan de voorkeur verdient, waag ik te betwijfelen.

Betere zorg

Ten slotte houd ik staande dat gevaccineerd zorgpersoneel per definitie betere zorg verleent dan niet gevaccineerd zorgpersoneel, omdat het degene die zorg nodig heeft niet blootstelt aan het gevaar van besmetting. Het argument van naastenliefde zoals verwoord door De Korne en Westerman (RD 3-11) laat zich niet wegpoetsen door op valse tegenstellingen stoelende argumenten.

De auteur is emeritus hoogleraar pathologie.