Column: Lotgenotencontact op coronalongplein
Een klein jaar geleden hadden de meeste mensen nog nooit van corona gehoord maar inmiddels beheerst het ons dagelijks leven. Wereldwijd zijn er al zo’n 40 miljoen mensen besmet en zijn er al meer dan een miljoen mensen aan overleden. Het is een ziekte die ervoor zorgt dat onze gezondheidszorg zwaar overbelast raakt. Maar het is ook een ziekte die allerlei onbekende symptomen en gevolgen met zich meebrengt. We weten nog maar amper wat de ziekte allemaal uitricht op kortere en langere termijn.
Afgelopen maanden was ik betrokken bij het opzetten van Coronalongplein.nl. Dit is een website die bedoeld is als een ontmoetingsplaats voor mensen die corona hebben of hebben gehad. Op het plein kunnen mensen vertellen welke klachten en zorgen ze hebben. Op die manier wordt heel langzaam duidelijk wat de vele gevolgen van de ziekte zijn. Maar mensen kunnen ook met andere pleinbezoekers in gesprek gaan en ervaringen delen.
Naast lotgenotencontact was het idee achter het Coronalongplein dat het zorgverleners zou ontlasten in de enorme stroom van zorgvragen die op hen afkomt en die ze in veel gevallen ook niet eens kunnen beantwoorden. Want veel is tenslotte nog onbekend.
Coronalongplein.nl blijkt een enorm succes. Binnen enkele weken waren er meer dan 150.000 unieke bezoekers geregistreerd en een flink deel van hen keert er ook regelmatig terug. Om te vertellen welke (soms vreemde) klachten ze na weken tot maanden nog steeds hebben. Maar ook om van anderen te horen en te lezen of ze die klachten herkennen. Kennelijk is er een enorme behoefte aan lotgenotencontact. Je zorgen en gedachten delen met anderen en bij anderen herkenning en erkenning krijgen, blijkt heel heilzaam en steunend te zijn.
Het valt ook op dat de klachten en zorgen die mensen uiten na het doormaken van corona lang niet altijd van lichamelijke aard zijn. Natuurlijk zijn er veel klachten van kortademigheid, vermoeidheid of geheugenverlies. Maar heel veel gaat ook over zorgen om familie, om werk, om relaties. Mensen kampen met psychische klachten als depressiviteit, slapeloosheid en schuldgevoelens. De klachten zijn heel divers en breed. Het mooie is dat er niet één hulpverlener is die dit hele scala aan problemen kan behappen, maar dat de bezoekers van het plein met elkaar heel veel kennis hebben en elkaar vaak prima kunnen adviseren en helpen.
We zouden verwachten dat alle hulpverleners blij zouden zijn met zo’n Coronalongplein, want het ontlast hen enorm. Maar dat geldt toch niet voor allemaal. Het initiatief wordt door sommigen zelfs met enige scepsis bekeken. Ze voelen zich een beetje gepasseerd in hun deskundigheid en vinden het maar niets dat patiënten bij elkaar te rade gaan en daar ook nog tevreden over zijn. En zo was het plein helemaal niet bedoeld.
De lessen van het Coronalongplein gelden ook voor talloze andere gebieden. Bijvoorbeeld voor mensen die een burn-out hebben gehad, die vroeger gepest zijn, die een verlies hebben geleden, die een gehandicapt kind hebben en noem maar op. Er is een grote behoefte aan lotgenotencontact. Men zoekt erkenning en herkenning bij mensen die hetzelfde hebben meegemaakt. Duidelijk is dat professionele hulp nodig is, maar dat die niet altijd biedt wat lotgenoten elkaar onderling kunnen geven. Professionals hoeven zich daarbij niet gepasseerd te voelen; ze kunnen hier vaak veel van leren en worden erdoor ontlast.
Wat is het mooi wanneer dergelijk lotgenotencontact in de eerste plaats binnen de christelijke gemeente, als het lichaam van Christus, volop ruimte krijgt. Juist daar kan het zo heilzaam zijn. De hulp en aandacht van ambtsdragers zijn onontbeerlijk. Maar de onderlinge hulpverlening tussen gemeenteleden met een vergelijkbaar kruis verdient voluit stimulans. Behalve dat het in een grote behoefte voorziet, kan het ook de werkdruk van kerkenraadsleden en predikanten helpen verlichten.
De auteur is hoogleraar kinderlongziekten.