De avontuurlijke reis van de Mayflower
Op 6 september 1620, dit jaar 400 jaar geleden, vertrokken de ideologische aartsvaders van de Verenigde Staten met de Mayflower vanaf het Engelse Plymouth. Jan Beens schreef er een jeugdboek over.
De gepensioneerde inwoner van Genemuiden laat in zijn woning de uitgave zien die op 31 augustus is uitgekomen. ”De avontuurlijke reis naar de Nieuwe Wereld” staat er op de omslag, waarop verder afbeeldingen te zien zijn van de Mayflower, een indiaan en knielende Pilgrim Fathers. Beens toont een model van de Mayflower dat zijn zoon gemaakt heeft en een paneel met een afbeelding van het schip dat hij geschilderd heeft.
Met zijn boek staat hij behoorlijk vooraan in de rij van bijdragen aan de herdenking van de reis van de Mayflower, het schip dat op 6 september precies 400 jaar geleden vanaf het Engelse Plymouth koers zette naar de Verenigde Staten.
Het verhaal van de pilgrims –met wie Beens zich verbonden voelt– begint veel eerder en zijn boek ook. Het start in het jaar 1603 in het Engelse dorp Scrooby. Hoofdpersonen zijn de jongens Jonathan en Marc. Hun ouders besluiten Engeland te verlaten omdat er voor hun geloofsrichting, het puritanisme, buiten de Anglicaanse Kerk geen plaats is.
Ze vertrekken samen met anderen naar Nederland, waar ze zich eerst in Amsterdam vestigen en later in Leiden. Uiteindelijk verlaten ze Nederland omdat ze vinden dat er te veel getolereerd wordt. Vanuit Delfshaven vertrekken ze met de Speedwell naar de Engelse havenplaats Southampton. Samen met een andere groep zetten ze op 6 september 1620 met de Mayflower koers naar Amerika. Na een avontuurlijke en moeilijke reis komen ze aan in de Nieuwe Wereld, waar ze een gemeenschap met zelfbestuur stichten. De Pilgrim Fathers worden gezien als de stichters van de Verenigde Staten.
Bent u zelf bekend met de zee?
Beens: „Toen ik vijftien jaar was, ging ik varen op een kustvaarder. Daarna heb ik jarenlang met een binnenvaartschip de Franse wateren bevaren. In het boek komen nogal wat nautische termen voor.”
Wat is feit en wat is fictie?
„Bij de voorbereiding van het schrijven heb ik gebruikgemaakt van wetenschappelijk historisch materiaal in boeken en op internet. Dat heb ik in een verhaal gegoten zodat het voor kinderen spannend is om te lezen.
De oversteek over de Atlantische Oceaan was moeilijk omdat het al laat in de tijd was. Het is echt gebeurd dat John Howland tijdens een storm door een golf overboord sloeg toen hij zich op het kuildek waagde, waar hij niet mocht komen. In het verhaal is Marc degene die dat het eerste opmerkt, maar dat is fantasie.
Francis Billington werd echt opgesloten omdat hij een ontploffing veroorzaakte. Het is niet zeker dat die jongen daar een lied zingt over een vader die zich ontfermt over zijn kinderen, waardoor ouderling Brewster medelijden kreeg en hem losliet.”
Waarom hebt u het boek geschreven?
„Mijn vrouw is hugenootse van afkomst. Ze heette Jumelet van haar achternaam. Ik heb eerder een jeugdboek geschreven over de vervolging van de hugenoten, die vanwege hun geloof uit Frankrijk moesten vluchten: ”Lelie onder de doornen”. Dit verhaal gaat over de vervolging van de Engelse puriteinen die naar Amerika gaan. Ik bewonder de puriteinen en schrijf over hun Godsvertrouwen. Ze wisten dat ze in de grootste moeilijkheden bij God terechtkonden. Dat kan ook nu. Diezelfde God leeft nog.”
Wat vindt u van de puriteinen?
„Ik houd van puriteinse schrijvers zoals die onder ons gelezen worden, maar soms waren ze al te streng. Zo kregen ze het in Amsterdam met elkaar aan de stok over het nauwgezet naleven van de Bijbelse regels. Niets menselijks was hun vreemd. Er waren overigens avonturiers met de puriteinen meegetrokken, waardoor de groep als geheel een minder goede naam kreeg bij sommigen.”
Gaat u nog meer boeken schrijven?
„Ik ben al bezig met een verhaal over de hugenoten, opnieuw over vervolging, inderdaad.”
Boekgegevens
De avontuurlijke reis naar de Nieuwe Wereld, Jan Beens; uitg. Om Sions wil; 160 blz.; € 14,95