Autisme en corona: „Als ik buiten wandel, valt de spanning van me af”
Mensen met autisme hebben structuur en vastigheid nodig om hun dagen goed door te komen. Wat gebeurt er als dit wegvalt? Ischa Bijl (28) vertelt in deze Autismeweek over zijn dagelijks leven in de coronacrisis. „Ik probeer het nieuws te vermijden.”
Elke dag gaat hij een stuk lopen. Waarheen, dat maakt niet uit. Zolang hij maar buiten is. „Wandelen zorgt ervoor dat ik in deze hectische periode bij zinnen blijf”, zegt Ischa. „Als ik buiten ben, valt de spanning van me af. Normaal loop ik vier keer per dag een stukje; na elke maaltijd en nog een keer voor ik ga slapen. Maar de laatste weken heb ik zo veel gelopen dat mijn voet overbelast is. Bij hoogteverschillen moet ik nu voorzichtig zijn, zodat mijn achillespees het niet te zwaar te verduren krijgt.”
Ischa woont in een appartement in Veenendaal, in een begeleide woonvoorziening. Hij werkt twee dagen per week als redacteur en tekstschrijver bij omroep RN7, de streekomroep van Nijmegen en omgeving. „Wel vrijwillig, want vanwege mijn autisme heb ik een uitkering.”
Op Twitter noemt hij zichzelf „een overenthousiaste spring-in-’t-veld met een onuitputbare dosis positieve energie.”
Die energie is nu even wat minder, want Ischa mist zijn werk. De redactie van RN7 zit al een paar weken dicht. „Een groot zwart gat. Ik mis mijn collega’s enorm.”
Hij had net een paar producties voorbereid. Alle teksten voor de verslaggevers geschreven, de research gedaan… En toen gingen de opnames voorlopig niet door.
Nu werkt hij thuis, maar veel te doen is er niet. „Ik mis het zo. Media zijn mijn grote hobby. Ik vind het heerlijk om alles wat in je hoofd zit kwijt te kunnen op je werk. Niets leukers dan manieren te bedenken om een verhaal op een leuke en interessante manier aan te kleden en dat bij het publiek te laten binnenkomen.”
Gelukkig heeft hij nog een hobby: onderwerpen bedenken voor andere programma’s. Neem Checkpoint van de EO, een testprogramma waar op een geheime locatie allerlei experimenten worden uitgevoerd. „Ik bedenk daar ideeën voor en stuur ze naar de redactie van de EO. Ik krijg leuke reacties, ze zijn er blij mee.”
Hij heeft al een hele lijst met tips opgestuurd. „Even kijken hoor… het zijn er 57. Ik ben ook weleens bij de opnames van het programma geweest, geweldig!” Dan: „Die liggen nu natuurlijk ook stil…”
Achtbaan
Ischa probeert zo veel mogelijk structuur in zijn dag te houden. Hij doet boodschappen, gaat wandelen, maakt schoon, leest een boek en kijkt filmpjes op YouTube. Twee keer per dag heeft hij contact met de begeleiding. „Dan is er een officieel momentje, en die tijd pak ik altijd. Ze vragen of alles goed gaat en of ze iets voor me kunnen doen. Soms gaan we ook een stukje lopen, op 1,5 meter afstand van elkaar uiteraard. De begeleiding helpt mij ontzettend veel.”
Hij probeert het nieuws zo veel mogelijk te vermijden, maar dat is lastig. „Als ik op YouTube zit, krijg ik ineens zo’n melding op mijn scherm van de RIVM. Dan word je er toch weer mee geconfronteerd.”
Wat Ischa het allermoeilijkst vindt: dat je niet weet waar je aan toe bent. „Het is een emotionele achtbaan. De wetenschap dat er voorlopig geen einde aan komt, maakt me wanhopig. Ik vind het lastig om positief te blijven. Mensen zeggen tegen me dat het straks weer over is. Maar ik hoor ook dat er misschien een financiële crisis komt. Met zware bezuinigingen, en de VVD kennende zal de zorg niet gespaard blijven. O zie je, daar ga ik alweer. Lastig.”
Heeft hij tips voor anderen om deze tijd door te komen? „Zorg voor uitlaatkleppen.” Dan, lachend: „Ik ben helemaal niet de juiste persoon om tips te geven, ik vind het zelf ook moeilijk allemaal. Misschien moet je die vraag nog een keer stellen, over een paar maanden. Doen we een tweede interview als dit allemaal afgelopen is.”