Wankel bestand Idlib biedt vluchtelingen nog weinig hoop

Een staakt-het-vuren valt doorgaans toe te juichen. En zeker in Idlib. Daar liep de situatie de afgelopen weken steeds verder uit de hand. Syrische regeringstroepen en rebellen waren er in bloedige gevechten met het Turkse leger verwikkeld, met tientallen doden aan beide zijden tot gevolg. Bovendien dreigde een rechtstreekse militaire confrontatie tussen Ankara en Moskou, dat de Syrische president Bashar al-Assad sinds jaar en dag steunt.

Die dreiging is voorlopig afgewend, na spoedoverleg donderdag in Moskou tussen de Russische president Vladimir Poetin en zijn Turkse ambtgenoot Recip Tayip Erdogan. En dat is maar goed ook, want een confrontatie tussen Turkije en Rusland zou in elk geval de NAVO voor een levensgroot dilemma hebben geplaatst. Hoe moet het bondgenootschap reageren als een lidstaat in een gewapend treffen met de Russische strijdkrachten verzeild raakt?

Het overleg over een wapenstilstand had in Moskou plaats. En dat was niet voor niets. Het laat eens te meer zien dat er maar één persoon aan de touwtjes trekt in het Syrisch conflict: niemand minder dan Poetin zelf. Damascus speelde niet eens een rol in de onderhandelingen.

Turkije heeft de deal dan ook vooral op Russische voorwaarden moeten sluiten. Dat wil niet zeggen dat Erdogan helemaal ontevreden hoeft te zijn. Er is een staakt-het-vuren en er komen gezamenlijke patrouilles van het Russische en Turkse leger in een brede veiligheidscorridor langs een belangrijke snelweg in Idlib. Dat moet de rust de komende tijd waarborgen.

Twee essentiële punten haalde Erdogan echter niet binnen. Dat voorspelt weinig goeds. Het Syrische leger trekt zich niet terug uit terrein dat het de afgelopen weken in Idlib –tegen de voorwaarden van een akkoord uit 2018 in– veroverde. En er zijn geen afspraken gemaakt over het instellen van bufferzones waar de honderdduizenden vluchtelingen een veilig heenkomen kunnen zoeken. Dat laatste is vooral belangrijk voor Turkije, omdat het die ontheemden koste wat kost buiten de eigen grenzen wil houden.

Voeg dat bij de vastbeslotenheid van de Syrische president Assad om elke vierkante centimeter Syrisch grondgebied weer onder zijn controle te brengen –met Russische steun welteverstaan– en het recept voor nieuw geweld en menselijk drama ligt weer klaar.

Het gaat niet aan om daar op voorhand al over te somberen. Maar het is tekenend dat zes uur praten in Moskou nauwelijks een lichtpuntje voor de vluchtelingen heeft opgeleverd. Zij staan intussen wel opnieuw aan de poorten van Europa te kloppen.

Wankel bestand Idlib biedt vluchtelingen nog weinig hoop

Opinie

RD.nl in uw mailbox?