Vrouw verdient erepositie
De kersverse premier van Finland, Sanna Marin, is met haar 34 jaar de jongste vrouwelijke wereldleider ter wereld. Op het verjaardagsfeestje van de sociaaldemocratische partij lanceerde ze een opmerkelijk voorstel: breng de gangbare 40-urige werkweek terug tot een vierdaagse werkweek van 24 uur.
Het voorstel riep meteen allerlei vragen op, met name omdat Marin daarbij niet aan de salarissen wil tornen. Maar wat vooral opvalt, is het motief dat Marin noemt: „Volgens mij verdienen mensen het om meer tijd door te brengen met hun familie, naasten, vrienden, hobby’s en andere aspecten van hun leven, zoals cultuur.”
Dat klinkt heel aantrekkelijk, maar er zit wel een addertje onder het gras. Het vraagt niet veel economisch inzicht om te begrijpen dat zo’n vierdaagse werkweek alleen mogelijk is wanneer mannen en vrouwen zich maximaal inzetten. Juist in Scandinavische landen is dat mogelijk, omdat de arbeidsdeelname van vrouwen daar het hoogst is, circa 80 procent. Dat wordt gestimuleerd door een ‘gezinsvriendelijk’ beleid: veel verlofregelingen, voorschoolse voorzieningen en kinderopvang.
Onder christenen zijn de meningen verdeeld over de werkende moeder. Dat bleek onder meer uit een recent onderzoek en een reeks artikelen over tweeverdieners. In de discussie hierover komen allerlei goede argumenten aan de orde, maar het is niet eenvoudig om die eerlijk af te wegen ten opzichte van Bijbelse richtlijnen. En –eerlijk is eerlijk– in christelijke kring is de Bijbel, in reactie op een halve eeuw feminisme, niet altijd zorgvuldig gehanteerd bij uitspraken over de positie van de vrouw.
Te vaak is het beeld van onderdanigheid gebruikt om de vrouw een ongelijkwaardige positie toe te bedelen. Dat God Eva aan Adam gaf als een helper veronderstelt geen rangorde of minderwaardigheid maar juist de onvolkomenheid van een man zonder vrouw. Tegelijkertijd laat God zien hoe belangrijk het huwelijk en de kinderzegen zijn om Zijn Koninkrijk te bouwen. Daarbij is er een duidelijke rolverdeling en heeft de vrouw de roeping om gezin en samenleving te dienen. Waar die taak het uitgangspunt is en het gezin centraal staat, blijft er ook ruimte voor de werkende vrouw.
In de huidige geïndividualiseerde samenleving wordt deze roeping van de vrouw echter sterk ondergewaardeerd. Christenen hebben daarom de taak de vrouw de erepositie te geven die haar, Bijbels gezien, toekomt. Die bestaat niet in genderneutraliteit of maximale economische zelfstandigheid. Moederschap was in het oude Israël zo’n belangrijke genade dat Eva de hoogste erenaam kreeg: moeder der levenden, schrijft Kohlbrugge in een preek over de verhouding van man en vrouw. „Wij mannen, zijn erbuiten gezet.” Want op dat ene punt heeft de Finse premier in elk geval gelijk: mannen en vrouwen verdienen het om meer tijd door te brengen met hun familie.
