De nieuwe Vereniging De Moeflon luidt de noodklok. Want het oerschaap staat niet alleen op het menu van de wolf, ook het gebrek aan status vormt een bedreiging.

Hoewel het halfwilde haarschaap al honderd jaar rondscharrelt in met name Gelderse natuurgebieden, hoort het dier officieel (nog) niet thuis in ons land, vertelt voorzitter Cees Krijger van de onlangs opgerichte vereniging. „Het is eigenlijk een soort asielzoeker met verblijfsvergunning die gedoogd wordt. Begin twintigste eeuw werden moeflons geïntroduceerd voor de jacht. Inmiddels zijn ze in de streek waar ze vandaan komen, Sardinië en Corsica, beschermd.

Ook in ons land nemen de aantallen sterk af. De kudde van vijftig stuks op de Noord-Veluwe is inmiddels verdwenen. Boswachters hebben daar zeven karkassen van moeflons gevonden. Het is voor 99,9 procent zeker dat deze door een wolf zijn gedood.”

Krijger en zijn medebestuurslid Leida van den Brink haasten zich te benadrukken dat ze geen antiwolvenclub zijn. „Evenmin zijn we een jagersvereniging. Wat we willen is een beschermde status voor de moeflon. Het is raar dat een wolf die anderhalve eeuw niet meer voorkwam in ons land, meer rechten heeft dan de moeflon. In Noord-Duitsland is het schaap vrijwel geheel verdwenen als gevolg van de herintroductie van de wolf. En waar ze weg zijn, komen ze niet meer terug.”

Maar is er op de Veluwe voor de wolf geen voedsel genoeg? „Wolven grijpen ook kalveren van reeën en herten of jonge biggen, maar moeflons zijn net zo’n makkelijke prooi.”

Goedkope grasmaaier

De moeflon is ook niet zomaar een schaap, verduidelijken de beide bestuursleden. „Een goedkopere grasmaaier bestaat er niet. Een schaapskudde die de heide kaal houdt kost gemiddeld 65.000 euro per jaar. Moeflons grazen eveneens in een kudde, maar hebben geen herder nodig, geen schaapskooi en je hoeft ze niet bij te voeren. Meer nog; ze vreten zelfs de grove den en voorkomen daarmee dat heide en stuifzanden dichtgroeien. Goed voor de biodiversiteit dus.”

Kortom, erkenning van de waarde van dit oerras in het Nederlands landschap biedt het gehoornde schaap een beschermde status, vindt de vereniging. Maar niet alleen behoud van de huidige aantallen, maar waar mogelijk en waar het kan, ook het uitbreiden van de populaties.

Momenteel zijn er op de Veluwe moeflons op het Wekeromse Zand (50), het Landgoed Hoog Deelen (60) en het Nationale Park de Hoge Veluwe (250). Ook zijn er moeflons te vinden in Limburg (natuurgebied De Maashorst; aantallen onbekend) en in de Achterhoek (5). „In sommige provincies wordt de nuloptie gehanteerd. Dat betekent dat als ze daar worden gesignaleerd, afschieten is toegestaan.”

De moeflon wordt in Nederland met uitsterven bedreigd. Dat is de reden voor het oprichting van de Vereniging De Moeflon. „Het dier past eigenlijk in geen enkele andere vereniging of stichting. Wil je hem dus behouden voor het landschap, dan moet je zorgen voor een achterban.”

Grootste probleem

Maar een schapenras meer of minder in ons land, is dat nu zo’n ramp? „Het antwoord is ja, maar dat begrijp je pas als je ze een kudde ziet staan in de verte. Een geweldig gezicht.” En dat is misschien wel het grootste probleem van de vereniging. Het schuwe dier laat zich maar zelden zien. En dat wordt alleen maar minder naarmate de aantallen afnemen.