Kamer bezorgd over Friese taal
De Tweede Kamer zit vol vragen over de toekomst van de Friese taal. Kamerleden willen weten of de positie van het Fries in het onderwijs en de rechtspraak, en de zichtbaarheid van het Fries voldoende worden gewaarborgd met de nieuwe Bestjoersôfspraak Fryske Taal en Kultuur (BFTK).
Frank Futselaar (SP) was woensdag vooral bezorgd over de toekomst van de leerstoel Fries aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) en de Fryske Akademy binnen de Koninklijke Nederlandse Academie voor Wetenschappen (KNAW). „De Fryske Akademy verkeert financieel in zwaar weer en de toekomst van de Akademy is vaag omschreven in de BFTK.”
Over de Fryske Akademy komt volgens verantwoordelijk minister Kajsa Ollongren binnenkort meer duidelijkheid. „In de zomer wordt de relatie tussen de Fryske Akademy en de KNAW besproken. Vervolgens moeten we de financiële consequenties bespreken met het ministerie.”
De financiering van de leerstoel Fries van de RUG is met de BFTK tot en met 2023 gegarandeerd. Futselaar is bezorgd over de periode daarna vanwege het advies van de commissie-Van Rijn om op de geesteswetenschappen te bezuinigen. „In de BFTK wordt 2030 als stip op de horizon genoemd. Als je dan echt wat wilt bereiken moet je ook voor een langere termijn de financiering regelen. Het kan niet zo zijn dat de Friezen om de vier jaar voor het voortbestaan van dergelijke instituties moeten vechten.”
Harry van der Molen (CDA) wilde graag dat de provincie betrokken wordt bij de onderwijsinspectie als het om het Fries gaat. „We hoeven niet de taken van de inspectie ergens anders neer te leggen”, antwoordde Ollongren. „De inspectie heeft al toegezegd de komende vier jaar twee themaonderzoeken te doen naar de stand van het Fries in het onderwijs.”
Dergelijke onderzoeken zijn volgens Van der Molen onvoldoende. „Als je iets wilt bereiken, moet je meer doen.”
Ollongren zegde toe om deze zorgen te delen met het ministerie van Onderwijs. Ook de zorgen over het gebruik van het Fries in de rechtspraak gaat Ollongren met de desbetreffende ministeries bespreken.
Politiepak
Actiegroep Sis Tsiis bood voorafgaand aan de vergadering een Friestalig politiepak aan met het opschrift ”plysje”. Diverse commissieleden brachten het onderwerp ter sprake. Minister Ollongren zegde toe om ook dit onderwerp te bespreken, maar gaf al aan dat een Friestalig politie-uniform lastig kan worden omdat de politie nationaal georganiseerd is.
Ollongren benadrukte tijdens de vergadering er trots op te zijn dat ze minister van Friese zaken is. Er werden echter weinig harde toezeggingen gedaan. Adviesorgaan Dingtiid kan wel iets extra’s verwachten.
De minister zegde toe om de rijksvergoeding niet meer te baseren op een vast bedrag, maar –net als de provincie– het te laten stijgen met de inflatie.