Onverwacht nemen twee JSF’s Vlieland onder vuur. De Nederlandse jagers komen regelrecht vanuit de VS vliegen om gronddoelen op het Waddeneiland te bestoken. Met oefenbommen. Missie geslaagd. Maar wel kantje boord.
De komst van de twee F-35’s –JSF’s in de volksmond– geldt min of meer als een verrassing. Twee weken geleden wilde de luchtmacht het invliegen van de twee niet bevestigen tegenover deze krant. Het nieuwe, geavanceerde jachtvliegtuig treedt pas 31 oktober officieel in dienst.
De twee Nederlandse F-35’s –de F001 en de F008– zijn vrijdag en zaterdag te bewonderen tijdens de Luchtmachtdagen op de Vliegbasis Volkel. Mooie pr-stunt. De luchtmacht verwacht dik 250.000 bezoekers. Nu misschien ietsje meer mét F-35.
Toch heeft het invliegen van de high-tech toestellen ook een serieus karakter. De missie moet aantonen dat de luchtmacht in staat is razendsnel covert long range strike-missies, verrassingsaanvallen op lange afstand, uit te voeren. Verplichte kost in de testfase. Besluit het kabinet tot actie, dan moeten de jagers binnen 24 uur in de lucht zijn. Met bommen en boordwapens.
Eventueel ver van huis, diep in vijandelijk gebied. De F-35’s kunnen daarbij optimaal gebruik maken van hun stealth-eigenschappen, waardoor ze vrijwel onzichtbaar zijn voor radar. Israël voert in Syrië veelvuldig dergelijke operaties uit. De langste bombardementsvlucht staat sinds 1991 op naam van een Amerikaanse B-52G: 22.500 kilometer, non-stop heen en weer naar Irak.
In het oefenscenario van de luchtmacht vallen de F-35’s vanuit Californië gronddoelen aan op schietbaan de Vliehors. „Mooie samenwerking met onze special forces ter plekke”, glundert Dennis Luyt, de hoogste baas van de luchtmacht. Kolonel Bert de Smit en majoor Pascal Smaal moeten, samen met een Nederlandse KDC-10, de Atlantische Oceaan oversteken. Het vliegende tankstation voorziet de F-35’s elke 2000 kilometer van kerosine. Een Amerikaanse C-17-vrachtkist vliegt mee met reservebanden.
De tocht over de plas dreigt echter in het water te vallen. De hoogbejaarde KDC-10 weigert dienst. De stress slaat toe. De luchtmacht besluit in allerijl een tweede tanktoestel vanuit Frankrijk in te vliegen. Een dag vertraging blijkt net genoeg om de problemen op te lossen.
Na een monstervlucht hangen de F-35’s donderdag om half tien boven hun doel. Vlieland trilt als vier 500 kilo zware bommen –gevuld met beton– vallen. Het eerste F-35-wapenfeit in Nederland.
Rond tienen zetten de toestellen hun wielen aan de grond op Volkel. Door de vertraging halen ze de aankomsttijd van 19.00-21.00 uur. Weer niet. Ook bij de allereerste landing medio 2016 op Leeuwarden miste de luchtmacht door vertraging z’n geplande prime-time tv-momentje.
Kerosinesnuivers malen er niet om. Twee dagen lang staan zij te likkebaarden bij de F-35 op Volkel.
