Burger speelt voor agent met politieapp
De app ”Mijn onderzoek”, die politie en het openbaar ministerie op 1 juni lanceren, moet ervoor zorgen dat de politie meer zaken oplost. Dat zegt Arnout de Vries, als onderzoeker maatschappelijke veiligheid bij TNO betrokken bij de ontwikkeling van de politieapp.
Burgers kunnen met de app helpen de dader van een misdrijf op te sporen. In eerste instantie zal het gaan om een proef waarbij slachtoffers van diefstal meehelpen bij het vinden van de dader.
Volgens De Vries, die eerder onderzoek deed naar burgeropsporing, is de app onderdeel van een belangrijke trend. „Burgers zoeken uit zichzelf al. Via sociale media ligt informatie op straat.” De app „democratiseert” het speurwerk. „De politie reikt professionele zoekmethodieken aan.”
Bij de proef van twee maanden in Oost-Nederland, Oost-Brabant, Noord-Nederland en Rotterdam is bewust voor „eenvoudige diefstal zonder geweld” als testcase gekozen. „Bij diefstal is het niet moeilijk om zelf te zoeken”, aldus De Vries. „Gestolen spullen kan de burger vaak op Marktplaats terugvinden. Een gesprek met de buren, wat veel mensen zullen voeren als er iets gestolen is, vormt bijvoorbeeld het begin van een buurtonderzoek.”
Camerabeelden
Het dossier dat burgers maken in de app noemt De Vries een „rijke aangifte.” „Het is nog steeds aan de politie om de aangifte al dan niet op te pakken, maar de extra informatie kan ervoor zorgen dat een zaak die in eerste instantie geen opsporingsindicatie heeft, die toch krijgt. Bijvoorbeeld als een slachtoffer van diefstal met camerabeelden en buurtinformatie komt.”
Hebben mensen met genoeg tijd en zoekvermogen voordeel ten koste van mensen die minder thuis zijn op het internet? De Vries erkent dat dit risico er is. „Mensen die hun netwerk goed weten in te zetten, slim zijn met internet of geld voor hun zoektocht over hebben, kunnen waarschijnlijk meer met de app dan mensen die minder zelfredzaam zijn. De politie kan bij veel acties van burgers de eigen inzet tijdelijk terugschroeven, zodat meer zaken voortgang boeken.”
Een ander risico is dat burgers in hun zoektocht het recht in eigen hand nemen. Volgens De Vries kan dit niet helemaal worden voorkomen. „Er is kans op tunnelvisie. Als bijvoorbeeld bekend is dat de mogelijke dader een gele jas droeg, is iedereen met een gele jas verdacht. Zo kan een hetze ontstaan.” De app speelt op dit risico in, vertelt De Vries. „Er verschijnen berichten over privacy en veiligheidsadviezen in de app. Als een burger al veel informatie heeft verzameld, krijgt hij vanzelf een melding dat hij moet stoppen met zijn zoektocht.”
Bevalt de proef, dan wordt de app in de toekomst mogelijk gebruikt voor ernstiger misdrijven als vandalisme en stalking. Geweldsmisdrijven lenen zich volgens De Vries niet voor de app. „Als de dader nog vrij is, loopt de burger die onderzoek doet risico.”