Het grootste deel van het boek, meer dan tweederde, is gewijd aan de laatste twaalf jaren van Bonhoeffers leven. Het jaar 1933 vormt een scharnierpunt; dan komt het nationaalsocialisme op en begint de kerkstrijd in Duitsland, die al snel escaleert.

De biografie bevat foto’s van Bonhoeffer zelf –op een van de eerste is hij als peuter te zien in een badkuip– maar ook van plaatsen die in zijn leven een grote betekenis hadden. In het eerste hoofdstuk gaat het bijvoorbeeld over de universiteit en de villa in Berlijn, de stad waar Bonhoeffer vanaf 1912 woonde.

Enkele paragrafen gaan over de Eerste Wereldoorlog, een strijd die door de Duitsers werd verloren. In april 1918 moest Dietrichs broer Walter naar het front in Frankrijk. Daar zou hij na twee weken strijd omkomen. „Walters dood was een keerpunt voor Dietrich”, aldus auteur Eric Metaxas. Zijn ouders hadden het zwaar. Dat merkte Dietrich persoonlijk.

Hoe Bonhoeffers studententijd eruit heeft gezien, blijkt uit foto’s van de steden die hij bezocht –in kleur en zwart-wit–, ansichtkaarten die hij verzamelde en afbeeldingen van affiches met propaganda die Bonhoeffer zomaar op de hoek van de straat kon zijn tegengekomen. Een afbeelding uit 1929 met Adolf Hitler op de vierde rijkspartijdag van de nazi’s in Neurenberg wijst al vooruit naar de tijd die komen zou.

Bonhoeffer bezocht ook Amerika. In een apart hoofdstuk gaat het over die reis „met grote gevolgen.” De tekenen in Duitsland werden slechter, toen de partij van Hitler na verkiezingen de een na grootste werd. Toch had Bonhoeffer dat volgens Metaxas niet door. „[Hij golfde] onbezorgd met de kinderen van het gezin Boericke.”

Na zijn reis naar Amerika keerde Bonhoeffer terug naar Berlijn. Daar preekte hij in 1932 in de Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche. „Misschien zaten de bejaarde president Hindenburg en zijn gevolg ook wel in de banken”, vertelt Metaxas. Dat Bonhoeffer anders ging preken, meer als iemand die zich van God geroepen voelde en met meer nadruk op het Evangelie, kwam volgens de auteur waarschijnlijk door het bezoek aan de ‘negerkerken’ in Amerika.

In de dertiger jaren preekte Bonhoeffer niet alleen, maar bracht hij ook tijd door met zijn studenten en zijn catechisanten. Bijvoorbeeld op een retraiteweekend, waarvan een grote afbeelding is opgenomen.

Drie hoofdstukken maken in woord en beeld duidelijk welke spanningen er heersten in Duitsland. Hitler kwam aan de macht en er ontstond een strijd in de kerk. Zag men Hitler nu als leider, of als misleider? Bonhoeffer dacht dat laatste.

De oorlog brak uit. In het boek worden prachtige platen van sneeuwwitte bergtoppen afgewisseld met ijzingwekkende beelden van besneeuwde begraafplaatsen.

Bonhoeffer werd gearresteerd. Vijf dagen voor de arrestatie was hij vastgelegd op een groepsfoto ter ere van de verjaardag van zijn vader, Karl Bonhoeffer. De blijde gezichten staan in schril contrast met de strenge hoofden van militairen en de wanhopige blikken van gevangenen in Buchenwald op de beelden die volgen.

Het boek eindigt met de bevrijding in 1945. Bonhoeffer zou de Amerikaanse troepen echter niet zien. Op 9 april 1945 werd hij –enkele dagen later dan gepland– geëxecuteerd. Maar de executie was, aldus Metaxas, ook een bevrijding. In een gedicht omschreef hij de dood als „de deur naar ons Thuis, naar de tabernakel van vreugde, naar het eeuwige vrederijk.”

Zo stierf de man die op zijn gedenksteen wordt omschreven als „getuige van Jezus Christus onder zijn broeders.” Met een afbeelding van die gegraveerde woorden eindigt de beeldende beschrijving in dit boek.

Bonhoeffer beeldbiografie, Eric Metaxas, vert. Carola van der Kruk-de Boer; uitg. Royal Jongbloed, 352 blz.; € 39,95.