De agenda van de ‘gele hesjes’ lijkt geen duidelijk profiel te hebben. Waar de occuppybeweging vooral woedend was over de macht van de banken en de uitwassen van het kapitalisme, lijken de ‘gele hesjes’ overal tegen te zijn.

Ik denk dat de vorm van dergelijke protesten voortdurend zal veranderen, maar dat de onderliggende onvrede hetzelfde is. De ongelijkheid tussen mensen groeit wereldwijd. De ophoping van vermogen bij de rijken speelt daarbij een grote rol. De acht rijkste mensen op aarde bezitten samen bijvoorbeeld meer dan de armste helft van de wereldbevolking bij elkaar.

Armoede

Maar ook op kleinere schaal lijkt het voor steeds meer mensen moeilijker te worden om de eindjes aan elkaar te blijven knopen. Het is makkelijker om van rijk nog rijker te worden dan te ontsnappen uit armoede. Er is ook niet één oorzaak aan te wijzen voor de toenemende ongelijkheid. Het lijkt erop dat de maatschappelijke structuren het verschijnsel in de hand werken. Dit is denk ik ook de reden dat de agenda van de gelehesjesbeweging zo divers is.

In mijn werk krijg ik een enorme diversiteit aan mensen aan tafel. Dat varieert van mensen die moeite hebben om rond te komen tot mensen die veel verdienen of zeer vermogend zijn. Naarmate iemand meer te besteden heeft, heeft hij vaak meer adviseurs tot zijn beschikking die hem helpen om nog rijker te worden. Denk aan advocaten, accountants, belastingadviseurs, vermogensbeheerders, enzovoorts.

Drempel

Des te rijker iemand is, des te goedkoper is zo’n adviseur in verhouding. Voor mensen met een laag inkomen is er juist een hoge financiële drempel om advies in te kopen. Zulke mechanismes werken ongelijkheid in de hand.

Verder zie ik dat veel mensen echt betrokken zijn op de wereld. Ze bekommeren zich om het klimaat, om discriminatie, om armoede. In dat opzicht begrijp ik premier Rutte als hij stelt dat we allemaal een geel hesje aan hebben. Maar als je een klein inkomen hebt, ben je vooral met overleven bezig. Iedere maand zien dat je rondkomt, is dan belangrijker dan ergens ver weg in een grote oceaan wat plastic opruimen.

Keuzes

Ook maken rijke mensen heel andere keuzes dan mensen die weinig inkomen genieten of een klein vermogen hebben. Mensen die ruimer bij kas zitten vinden sporten, gezond eten, studeren, niet roken en sparen belangrijk. Dit zijn op microniveau ook langetermijnkeuzes die goed voor je zijn.

Zowel in het klein als in het groot lijkt er een spanningsveld te bestaan tussen korte- en langetermijnkeuzes. Maatschappelijke structuren zoals globalisering en digitalisering lijken dit te versterken. Ik denk niet dat je kunt zeggen dat we allemaal een geel hesje aan hebben. Wel zullen veel mensen aanvoelen dat er gezocht moet worden naar oplossingen om tot een rechtvaardigere verdeling te komen.

De auteur is Master of Financial Planning. Reageren? financieel@refdag.nl