Dat meldt internist-oncoloog in opleiding en klinisch farmacoloog dr. Eric Geijteman. Hij promoveerde woensdag aan het Erasmus MC in Rotterdam op onderzoek naar het handelen van artsen bij patiënten in hun laatste levensfase.

Geijteman onderzocht onder meer 179 dossiers van patiënten die waren overleden in ziekenhuizen, hospices of thuis. Gemiddeld slikten zij in de laatste 24 uur voor hun overlijden nog zes medicijnen, waaronder veel pijnstillers. Een kwart van hen gebruikte ook nog preventieve middelen, zoals cholesterolverlagers. Uit ander onderzoek, bij terminale kankerpatiënten, bleek dat de helft in de laatste drie dagen van hun leven nog onderzoeken onderging, zoals bloedafname en echo’s, ook al ging de arts er al van uit dat de dood nabij was, zo meldt de Volkskrant woensdag.

Moeite

De cijfers laten volgens Geijteman zien hoeveel moeite artsen hebben om in de laatste levensfase te stoppen met behandelen, terwijl minder medisch handelen juist kan leiden tot optimale zorg. „Als de werking van een medicijn niet meer relevant is, blijft alleen het risico van de bijwerkingen over. Zeker in de laatste levensfase, wanneer de organen heftiger op medicatie kunnen reageren. Daarom moet je stoppen met elk middel en met elke handeling die geen nut meer heeft.”

Volgens Geijteman behandelen artsen vaak door omdat duidelijke richtlijnen ontbreken. „Artsen mogen af van het credo dat ze er alles aan hebben gedaan om overlijden te voorkomen. In plaats daarvan zou het streven mogen zijn dat ze niet te ver zijn gegaan om het onvermijdelijke sterven te voorkomen.”

Palliatieve zorg

De praktijk loopt nog achter bij de kennis over wat goede palliatieve zorg is, zegt Cees Hertogh, hoogleraar ouderengeneeskunde en medische ethiek in Amsterdam UMC. „Het lastigste voor artsen is het inschatten van het juiste moment voor een kritische medische evaluatie over wat nog nuttig en nodig is.”