Rutte wijst op belang van samenbinding
Mooi dat bijna iedereen er volgend jaar in koopkracht op vooruitgaat, maar dat is niet genoeg. Nederland heeft ook samenbinding nodig. Religie helpt daarbij.
Dat is de boodschap van premier Rutte tijdens een persgesprek in zijn kantoor, het Torentje, net na het voorlezen van de Troonrede en de presentatie van de rijksbegroting voor 2019.
Rutte is –als altijd– optimistisch. Nu is daar ook reden voor: „Het gaat goed met Nederland. We zijn een van de weinige landen in Europa met een begrotingsoverschot. We hebben te maken met een groeispurt. Die lijkt meerjarig. Misschien niet op dit hoge niveau, maar wel boven het Europees gemiddelde. We zijn nu een van de best presterende economieën in de EU.”
Mensen gaan volgend jaar echt merken dat het goed gaat. Rutte denkt dat de loonstijgingen doorzetten. Maar de premier weigert uitspraken te doen over de looneis van 5 procent van de vakbond FNV. „Dat moeten werknemers en werkgevers samen bepalen.”
Toch is Rutte niet helemaal zonder zorgen: „De algehele situatie zou ik nu een 7 geven. Voor Nederland alleen zou het een 8 zijn. Het is een 7 vanwege de internationale instabiliteit. Als er over de brexit geen goede afspraken over komen, heeft dat effect op Nederland.” Om daar direct op te laten volgen: „Mijn taak is niet om bang te zijn, maar om risico’s te verminderen. Ik ben eeuwig optimistisch. En never contemplate (nooit lang nadenken over, GV) een slechte uitkomst.”
De kritiek van de Raad van State en het Centraal Planbureau dat Nederland te veel geld uitgeeft, kent hij. „Daar liggen zeker uitdagingen, zeker als het bijvoorbeeld gaat over de zorgkosten van de ziekenhuizen. We werken daaraan.”
Dividendbelasting
Hoe kan het dan toch dat het kabinet weinig populariteit geniet? Rutte: „We zijn het erover eens dat de afschaffing van de dividendbelasting niet bijdraagt aan de populariteit van dit kabinet. Als we dit plan morgen schrappen, groeien we ongetwijfeld in populariteit. Maar als multinationals daarna uit Nederland vertrekken, is dat weer niet goed voor de populariteitscijfers.”
Volgens Rutte is er in Nederland meer nodig dan gezonde overheidsfinanciën: „In de samenleving zijn er zorgen over immigratie, over integratie, het klimaat. We hopen dat mensen onze inzet op deze punten waarderen. Je moet in ieder geval oprecht zijn en geloven in wat je doet.”
Het punt van de integratie werkt Rutte vragenderwijs uit: „Zijn we wel voldoende duidelijk geweest voor de nieuwkomers over wie wij zijn en welke normen en waarden we hier hebben zoals de scheiding van kerk en staat, vrijheid van meningsuiting, vrijheid van godsdienst en de gelijkheid van man en vrouw, blank en zwart en die van homo en hetero?”
Religie en kerken spelen wat Rutte betreft een belangrijke rol bij de integratie: „In de jaren 80 van de vorige eeuw gold dat de verschillende culturen naast elkaar konden bestaan; een soort nieuwe verzuiling. Daar heb ik nooit heil in gezien. De verzuiling heeft Nederland veel goeds gebracht, maar bij de islam gaat dat niet werken. Als het gaat om de integratie hebben we de hele samenleving nodig. Daar spelen kerken een rol in, maar ook maatschappelijke organisaties en individuen.”
In de Troonrede staat dat het belangrijk is dat we weten waar we vandaan komen. Hoe belangrijk is dan Prinsjesdag? Rutte: „Prinsjesdag is een prachtig ritueel en de samenleving heeft behoefte aan rituelen. Je ziet wat er in Syrië gebeurt als historische stadscentra verdwijnen door bombardementen. Je haalt de herinnering weg. Rituelen horen bij mystiek. Daar hebben veel mensen behoefte aan. Ik ook. Zo’n ritueel op Prinsjesdag draagt bij aan het gevoel: Dit zijn we als Nederland. Dat is een gezond stukje nationalisme.”