In zijn boek ”In duistere tijden” –dat ook is verfilmd– beweert Anthony McCarten echter dat het antwoord ja is. Het boek beschrijft mei 1940. In die maand waren drie belangrijke gebeurtenissen: de Duitsers vielen Nederland, België en Frankrijk binnen; de wankelende premier Chamberlain viel eindelijk; iedereen wilde Hogerhuislid Lord Halifax als opvolger, maar dat werd Lagerhuislid Churchill. Halifax stelde echter als minister van Buitenlandse Zaken voor om via Italië de diplomatie met Duitsland op gang te brengen.

Churchill wist dat hij Halifax te vriend moest houden, want anders zou hij veel steun in de Conservatieve Partij verliezen. In dat debat lijkt Churchill soms open te staan voor vrede met Hitler. Het meest uitgesproken is dit citaat: „Als Herr Hitler bereid was vrede te sluiten op voorwaarde van de teruggave van de Duitse koloniën en de heerschappij over Midden-Europa, dan was dat één ding…” Deze zin is de hoeksteen van McCartens boek.

Die uitspraak van Churchill valt ook andersom te lezen: omdat „Herr Hitler” niet bereid was vrede op die basis te sluiten, kon Churchill zoiets makkelijk zeggen. De politicus Churchill buitte de taal ten volle uit.

Los daarvan is het gedetailleerde verslag van mei 1940 in Londen boeiend om te lezen.

Boekgegevens

In duistere tijden, Anthony McCarten; uitg. Spectrum, Houten, 2018; ISBN 978 9000 359 561; 288 blz.; € 15,-.