Choptiany (34) was de organisator van de conferentie die drie weken geleden georganiseerd werd door RefoRC aan de Universiteit van Warschau. Centraal stond het thema Reformatie en onderwijs. Tijdens de conferentie werd gesteld dat de Reformatie vanaf het begin nauw verbonden was met de renovatie van onderwijsmodellen. Men kwam met nieuwe pedagogische oplossingen, vroeg-moderne wetenschappers en leraren schiepen een confessionele identiteit en bereikten een universele religieuze vrede door het bevorderen van het leren.

In zijn lezing ging dr. Choptiany in op de geschiedenis van het onderwijs in Polen. Daarbij gebruikte hij het concept van ramisme, een van de vroegmoderne pedagogische stromingen –nauw verbonden aan het calvinisme– als een lakmoesproef om te laten zien hoe het was opgenomen in de Pools-Litouwse gemeenschap. Choptiany besprak onder meer de verschillende houdingen van rooms-katholieken ten opzichte van het ramisme.

Dr. Choptiany vindt de situatie van de christenen relatief goed omdat alle christelijke denominaties betrokken zijn bij een oecumenisch dialoog, die opereert op verschillende niveaus: van de academische theologie tot aan gedeelde deelname aan initiatieven voor goede doelen.

Choptiany: „Er is ook ruimte voor dialoog met andere religies en met agnosten en atheïsten. Belangrijk is de positie van de Rooms-Katholieke Kerk in Polen. Het landschap van het christendom in Polen is grotendeels dat van de Rooms-Katholieke Kerk. Wel zijn er traditionele minderheden, zoals de Orthodoxe Kerk en de Grieks-Orthodoxe Kerk in het Oosten en de lutherse en reformatorische gemeenschappen verspreid over het land. De Rooms-Katholieke Kerk speelt een belangrijke rol in het publieke debat over religie in Polen.”

Choptiany werkt aan een van de jongste faculteiten van de Universiteit van Warschau, de faculteit ”Artes liberales”. Hij is er assistent professor. Binnen de onderzoeksgroep waar hij werkt, worden verschillende onderzoeken uitgevoerd, zoals naar de antitrinitariërs in de Pools-Litouwse gemeenschap en thema’s als ”Research Infrastructure on Religious Infrastructure” (onderzoeksinfrastructuur in religieuze infrastructuur) en ”Religious Tolerance and Peace” (religieuze tolerantie en vrede). Dankzij RefoRC en Refo500 kan dit onderzoek plaatsvinden.

Choptiany focust zich momenteel zich op wetenschappers in Silezië en hun positie in de zestiende en zeventiende eeuw. „Ik bestudeer debatten tussen antitrinitariërs, protestantse en rooms-katholieke theologen”. In december heeft Choptiany samen met een professor een tijdschrift uitgegeven met daarin onderwerpen als antitrinitariërs, hun dialoog en hun controversen in de rest van Europa.

Gevraagd naar wat Choptiany vindt van de Reformatie, houdt hij zich op de vlakte. „Ik bestudeer de Reformatie als een historisch verschijnsel, ik geef er geen waardeoordeel aan. Ik ben wel onder de indruk van de complexiteit van de debatten. Tegelijkertijd schrik ik van het geweld dat plaatsvond tijdens de Reformatie, zoals bijvoorbeeld tijdens de Dertigjarige oorlog.”

In Polen heeft de Reformatie slechts enkele decennia doorgewerkt, aldus Choptiany. Daarna kwam er een sterke contrareformatie, die ervoor zorgde dat een groot deel van Polen tot op de dag van vandaag nog rooms-katholiek is. Choptiany vertelt dat ongeveer 90 procent van de bevolking room-katholiek is. „Al gaat lang niet iedereen van hen iedere zondag naar de kerk.”