Dat is wat drie journalisten van het tv-programma Keuringsdienst van Waarde besluiten te doen. Teun van de Keuken, Roland Duong en Maurice Dekkers willen de wereld van de chocolade verbeteren. Want er is iets grondig mis met de sector, vinden de drie.

Er werken namelijk miljoenen kindslaven op de plantages waar de cacaobonen vandaan komen. En dat moet anders. Teun van de Keuken gaat zo ver dat hij zichzelf in 2004 bij de politie aangeeft als chocolade-eter. Van de Keuken wordt echter niet vervolgd, ook niet in hoger beroep.

Dus blijft er niets anders over, zo lijkt het, dan zelf ”100 procent slaafvrije chocolade” te gaan maken. En dát idee is de geboorte van wat nu een miljoenenbedrijf is: Tony’s Chocolonely.

De ontstaansgeschiedenis wordt uitvoerig uit de doeken gedaan in het boek ”Het wereldschokkende en onweerstaanbaar lekkere verhaal van Tony’s Chocolonely”, geschreven door auteur en journalist Jeroen Siebelink. Hij schrijft alsof hij steeds bij het drietal aanwezig is: laat Teun zwaar zwetend door de rimboe van Afrika lopen, doet Maurice zuchten en nog een shagje opsteken. Als lezer zit je er met je neus bovenop.

Maar, zo laat Van de Keuken recent in enkele interviews weten, Siebelink ís er helemaal niet bij geweest. En hij is nog dik betaald ook door Tony’s Chocolonely om dit boek te schrijven. Dat geeft het geheel een toch wat vreemde bijsmaak. Is het niet gewoon een publiciteitsstunt?

Fair trade

Het boek over Tony’s is in drie delen opgebouwd. Het eerste deel –verreweg het leukst om te lezen– gaat over de pioniersfase. Neem de naam. Tony komt van Teun. En Chocolonely omdat ze zich alleen voelen staan. Alleen in hun zoektocht naar echte fairtradechocolade en naar de herkomst van cacaobonen. Ze bezoeken fairtradeboeren in Ghana, die hun administratie niet bijhouden en dus geen bonus ontvangen.

De drie willen een 100 procent slaafvrije reep en dus is het noodzakelijk dat ze de herkomst van de bonen volledig achterhalen. Maar met de bestaande fairtradebonen is dat blijkbaar onmogelijk. Maar ja, er moet toch een reep komen. Dus gaan de drie toch maar voor fair trade. Met de conclusie: we hebben wel een toffe reep, maar de bonen zijn niet zo tof.

Met de komst van ondernemer Henk Jan Beltman –die grootaandeelhouder wordt– gaat het in deel 2 van het boek opeens hard. Het bedrijf wordt een serieuze onderneming die naar eigen zeggen dol is op chocolade en goed is voor mensen. Niet alleen voor de werknemers in Amsterdam –zogeheten Tony’s die in deel 3 vooral centraal staan–, maar ook en misschien wel vooral voor de boeren in Ghana en Ivoorkust. Daar werkt Tony’s, na jaren zwoegen, met eigen coöperaties waar boeren hun premies wel krijgen.

De doelstelling van Tony’s Chocolonely is absoluut te roemen. Evenals de smaak van de verschillende repen die na veel worstelingen in de supermarkten liggen. En wat te denken van de visionaire blik van Henk Jan Beltman, die het bedrijf maakte tot wat het is?

Het boek zelf levert nog wel een nare bijsmaak op. En dat is de schuttingtaal die vooral in het eerste deel behoorlijk veel voorkomt. Over smaak gesproken.

Boekgegevens

Het wereldschokkende en onweerstaanbaar lekkere verhaal van Tony’s Chocolonely, Jeroen Siebelink, uitg. Thomas Rap, Amsterdam, 2018; ISBN 978 94 004 0404 5; 393 blz.; € 19,99.