BewustGezin.nu, een vereniging van ouders die terughoudend willen zijn in het bezit en gebruik van de smartphone door hun kinderen, belegde dinsdagavond in Gorinchem een symposium met prof. dr. Harold Bekkering. Zo’n 200 belangstellenden waren gekomen om het betoog van de hersenwetenschapper van de Radboud University in Nijmegen te horen.

Slecht in multitasken

Een smartphone heeft drie nadelen, aldus de hoogleraar. „We kunnen geen twee dingen tegelijk doen. Mensen zijn heel slecht in multitasken.” Bekkering vergelijkt smartphonegebruik met het lezen van boeken. „Als mijn moeder vroeger vroeg of ik kwam eten, kwam ik niet omdat ik een boek las en haar niet hoorde.”

Ook worden jongeren van een smartphone passief, constateert Bekkering. „Ouders waren blij met Pokémon GO; hun kinderen gingen toen tenminste bewegen.”

Een derde nadeel is dat de smartphone kan leiden tot verslaving. „Wij mensen zijn enorm verslavingsgevoelig. De smartphone werkt daar sterk op in. We zijn gevoelig voor beloningen. Uiteindelijk is het in je handen hebben van een smartphone al een beloning.”

Bekkering schoffelt een studie onderuit waaruit zou blijken dat de geheugenfunctie van de hersenen achteruitgaat door het gebruik van smartphones. „Daar klopt niets van. Je onthoudt geen kennis die je niet gebruikt. Je moet wel apps en wachtwoorden onthouden. Ons geheugen wordt niet slechter, het wordt anders. Onze hersenen worden absoluut niet minder in capaciteit, blijkt elke keer weer.”

De neurowetenschapper haalt studies van Patti Valkenburg, hoogleraar media, jeugd en samenleving, aan. Uit onderzoek onder tienduizenden jongeren concludeert zij „dat de nadelen van de smartphone niet opwegen tegen de voordelen. Internet vergroot hun zelfvertrouwen en verbetert de vriendschappen.”

Weerstand

De weerstand in de zaal wordt voelbaar. „In hoeverre maakt smartphonegebruik socialer? Ik hoor juist van veel problemen”, zo luidt een vraag. Bekkering: „Veel kinderen zijn druk met zich verdiepen in hun vrienden. Hun gedrag wordt er niet minder sociaal door. Valkenburg ziet vooral voordelen. Het gaat erom wat je met de smartphone doet.”

Valkenburg belicht geen ethische en religieuze aspecten, luidde een tegenwerping. „Zij laat die inderdaad buiten beschouwing”, aldus de wetenschapper.

Kunnen we niet beter de smartphone wegdoen? Bekkering: „Als jij in een beschermde wereld bent, kan het. Maar je maakt wel deel uit van een grotere wereld. De rest van de wereld zal zich niet aan de Gorkumse regels houden. Als er informatie beschikbaar komt en je leert er niet mee om te gaan, kun je er ook niet mee omgaan.”

Algemene regels

Bekkering noemt een aantal algemene regels voor gebruik van het mobieltje. „Grenzen stellen is van alle tijden. Bij ons thuis moeten de smartphones ’s avonds worden ingeleverd. Sluit de buitenwereld buiten als je deadlines moet halen. Ouders zijn er om grenzen aan te geven, pubers om er tegen aan te botsen. Wilt u dat uw kinderen zo worden zoals u bent? U bent hun rolmodel. Daarin zullen uw kinderen wel of niet meegaan.” Herman van Beijnum van BewustGezin.nu constateert aan het einde van de avond: „Wij hebben een morele vraag willen stellen en u hebt hem technisch beantwoord.”