Jan Noordam deed de lagere landbouwschool. Zijn ouders hadden een boerderij in Delfgauw. Mede doordat hij op de jeugdvereniging in Delft in aanraking kwam met leeftijdgenoten die theologie studeerden –de huidige predikanten R. van Kooten en A. J. Zoutendijk– ontstond bij hem ook het verlangen om predikant te worden. Maar hoe zou dat moeten? Hij had geen immers geen goede opleiding.

Chemische onbalans

Jan Noordam ging studeren, eerst de avondmavo in Delft en daarna de vwo-deeltijdopleiding te Den Haag. De studie kostte hem veel inspanning. „Ik moest er echt hard voor werken. Ik heb geen talenknobbel, maar moest wel talen kiezen, omdat die belangrijk zijn voor de studie theologie. Ook vond ik het vaak moeilijk om mij op de studie te concentreren. Pas vele jaren later kwamen we erachter dat ik ADD heb, een kleine chemische onbalans in de hersenen die zorgt voor concentratiestoornissen. Hierdoor heb ik goedbeschouwd mijn hele leven op mijn tenen moeten lopen”, zegt hij in zijn woning in het Noord-Brabantse Nieuwendijk.

Ook de studie theologie kostte Noordam veel energie. Het predikantschap vroeg eveneens veel van hem. „De zondagavond na de preek was eigenlijk mijn enige rustmoment in de week. Een van de moeilijkste dingen voor mij is dat ik me maar op een ding tegelijk kan richten. Als predikant is multitasken soms nodig, omdat er veel dingen op hetzelfde moment op je afkomen. Dat was echt lastig. Ik kon me maar op één ding richten. Het lukte me bijvoorbeeld niet om de preek voor de komende zondag alvast voor te bereiden als er op de zaterdag daarvoor een begrafenis was. Ik was dan eerst dáármee bezig.”

Auto-ongeluk

De laatste tijd dat ds. Noordam in Drachten en Kollum stond, kreeg hij naast zijn vele stressmomenten ook lichamelijke klachten, onder andere aan zijn hart. Eind 2016 werd hij volledig afgekeurd. „Ik voelde me op dat moment een uitgeknepen citroen. De arts zei: Dominee, het is bijzonder dat je het nog zo lang hebt volgehouden.”

Die woorden waren wel een geruststelling voor ds. Noordam. „Op dat moment begreep ik dat de moeite om het vol te houden al veel langer een geestelijke worsteling voor mij was geweest. Maar ik begon me toen wel af te vragen of mijn roeping tot het predikantsschap wel waar was geweest. Een ongeluk met de auto in oktober 2016, waarbij mijn vrouw en ik wonderlijk gespaard werden, betekende een keerpunt voor me. Toen heb ik ervaren dat de Heere helpt en dat Hij redt. Zo heb ik het feit dat ik als gemeentepredikant volledig was afgekeurd aan de Heere mogen overgeven.”

Er zijn nog steeds momenten waarop de gedachte weer even de kop opsteekt dat hij in zijn leven te weinig gedaan heeft. „Dan voel ik me een onnutte dienstknecht. Toch is er nu meer rust. Ik weet dat ik het niet meer kan. Ik moet denken aan het borduurwerk dat Corrie ten Boom tijdens haar lezingen vaak liet zien. De onderkant ervan liet een wirwar van draden zien, de bovenkant vormde een prachtig borduurwerk. Wij snappen niet wat God doet. Ons leven is een wirwar van gebeurtenissen. Toch komt de Heere met ons leven tot Zijn bestemming. Daar zal Hij Zelf voor zorgen.”

Twintig mensen

Ds. Noordam is dan wel afgekeurd, maar hij heeft zijn ambtelijke bevoegdheden behouden. Hij preekt nog regelmatig, vooral in het noorden van het land, al is het soms maar voor een groepje van zo’n twintig mensen. Dat had hij vroeger niet kunnen denken, preken voor twintig mensen. Zijn leervicariaat deed hij nota bene in Amsterdam.

Toch is er een belangrijke overeenkomst tussen gemeenten in het hoge noorden en gemeenten in de grote stad, aldus de predikant. „Zowel in de grote steden als in het noorden gaat het steeds meer om kleine groepen christenen. Daardoor ga je vanzelf om je heen kijken en dan ontdek je medegelovigen in andere kerken met wie je je verbonden voelt. In gesprekken heb ik ook wel gezegd tegen ambtsdragers die het moeilijk hadden in hun eigen kerk, dat ze trouw op hun post moesten blijven. Het gaat niet om ons groepje of om onze kerk, maar om het Koninkrijk van God.”

Getrouw woord

Op zondag 18 maart hield ds. Noordam naar aanleiding van zijn 25-jarig jubileum een herdenkingsdienst in Kollum. Hij preekte over de tekst waarmee hij 25 jaar geleden ook intrede deed: 1 Timotheüs 1:15. „Dit is een getrouw woord en alle aanneming waardig, dat Christus Jezus in de wereld gekomen is om de zondaren zalig te maken, van welke ik de voornaamste ben.”

Het gaat hier niet om woorden van Paulus, zegt ds. Noordam, „maar om het Woord van God en om Zijn genade. Die genade is er voor de grootste van de zondaren. Bij alle falen in mijn persoonlijke leven is het die genade die me steeds gedragen heeft.”

Ds. J. Noordam

Johannes Noordam werd op 11 september 1956 in Delfgauw geboren. Hij studeerde theologie in Utrecht en werd in 1993 hervormd predikant in Nieuwerkerk aan den IJssel (van 1998 tot 2002 gecombineerd met Capelle aan den IJssel). Daarna stond hij in de Kapelgemeente te Drachten en in De Kandelaar te Kollum. In 2017 ging hij met vervroegd emeritaat. Hij was voorzitter van de Hemelvaartontmoetingsdagcommissie. Ook was hij als docent en studieleider verbonden aan de cursus Theologische Vorming Gemeenteleden te Drachten. Het echtpaar Noordam woont in Nieuwendijk (Noord-Brabant).