„Vriendjespolitiek”: zelden was het Europees Parlement zo eensgezind als maandag over de benoeming van Martin Selmayr tot secretaris-generaal van de Europese Commissie.

De bliksemcarrière van de Duitse Selmayr, tot voor kort kabinetschef van Commissie-voorzitter Jean Claude Juncker, ontlokte maandag in Straatsburg van links tot rechts felle kritiek.

De Selmayr-affaire begon op 21 februari tijdens een vergadering van de Europese Commissie. Selmayr had gesolliciteerd naar de vrijgekomen post van adjunct-secretaris-generaal van de Europese Commissie. Toen de Nederlander Alexander Italianer tijdens die vergadering zijn vertrek als secretaris-generaal aankondigde wegens pensionering, stelde Juncker voor Selmayr direct tot secretaris-generaal te benoemen. Volgens ingewijden betrof het minutenwerk en protesteerde geen van de 28 Eurocommissarissen.

De jurist Martin Selmayr heeft zich in zijn laatste functie als kabinetschef behoorlijk laten gelden en wordt zowel bewonderd als gevreesd. Hij staat bekend als een briljant jurist, maar ook als een controlfreak die altijd gelijk wil hebben.

Als kabinetschef zocht hij nadrukkelijk de randen van zijn functie op. Zo schermde hij Commissievoorzitter Juncker intern zodanig af dat deze moeilijk bereikbaar was voor Eurocommissarissen. Hij staat ook bekend om zijn indiscretie. Selmaryr dankt er zijn bijnaam Raspoetin aan, naar de man die volgens velen schuldig is aan de val van het Russische tsarenrijk. De nieuwswebsite Politico portretteerde hem als het ”monster van Berlaymont”. Berlaymont is het hoofdkantoor van de Europese Commissie in Brussel.

In het Europees Parlement liepen de gemoederen over de kwestie maandagavond hoog op. Eurocommissaris Günther Oettinger, verantwoordelijk voor Begroting en Personeelszaken, vertegenwoordigde daarbij de Europese Commissie. Hij bond de kat op het spek door te stellen dat de procedure „volgens het boekje” was verlopen.

Europarlementariër Sophie in ’t Veld (D66) trok daartegen fel van leer. „De benoeming van Selmayr was een ernstige fout en moet worden teruggedraaid. Dat is een voorwaarde voor de continuering van onze steun aan deze Commissie”, stelde ze.

De grootste fractie in het parlement, de christendemocratische Europese Volkspartij, bestempelde de benoeming als een schijnvertoning. „De instellingen zijn geen eigendom van de ambtenaren. De instellingen zijn eigendom van de burgers”, zei de Franse christendemocrate Françoise Grossetête.

De Britse Europarlementariër Nigel Farage (UKIP) sprak van nepotisme en toonde zich gelukkig dat zijn land de Europese Unie gaat verlaten. Peter van Dalen (ChristenUnie-SGP) liet zich eveneens in duidelijke bewoordingen uit. „Selmayr is nu aangebrand Brussels lof en iedereen weet dat dat niet te verteren is.” Van Dalen riep de Commissie daarom op een nieuwe procedure te starten voor de opvolging van Italianer.

Het Europees Parlement gaat de komende periode doen wat in zijn macht ligt door een onderzoek in te stellen naar de benoeming van de topambtenaar. Er komt een onderzoek van de parlementscommissie voor begrotingscontrole Ook de Europese ombudsman buigt zich over de affaire.

Als Selmayr niet aftreedt, is een motie van wantrouwen tegen de Commissie een optie. Daar ziet het nu echter nog niet naar uit.