De geestelijke, hoofd externe relaties van de kerkprovincie, stelde dat onlangs op Romfea, een Grieks mediaplatform. Een vertaling van het artikel verscheen recent op de website van het Moskouse patriarchaat.

De uitlatingen van Hilaron hebben alles te maken met het conflict tussen Rusland en Oekraïne. Dat wordt niet alleen uitgevochten aan de grenzen van de zelfverklaarde volksrepublieken van Loegansk en Donetsk, maar ook in de Orthodoxe Kerk. Oekraïne kent twee hoofdstromingen in de orthodoxie. De ene heeft zijn zetel in Kiev en handelt onafhankelijk van het patriarchaat van Moskou. De andere schaart zich onder het Russische patriarchaat.

Canonieke kerk

Hilarion beschuldigde de Oekraïense autoriteiten van het politiseren van het orthodoxe geloof. „In Oekraïne zijn er gedwongen pogingen om de canonieke kerk, die vanuit Moskou wordt geleid, te verenigen met de schismatische kerk uit Kiev. De Oekraïense overheid probeert deze vereniging te legaliseren door het wijzigen en aannemen van wetten.”

De orthodoxe stroming die vanuit Moskou wordt geleid, is in Oekraïne groter dan de groep die vanuit Kiev wordt aangestuurd. Volgens Hilarion houdt de kerk zich niet bezig met politiek en ondersteunt ze geen van beide zijden in het conflict. De Russische kerk echter staat duidelijk achter het deel van de kerk dat valt onder het patriarchaat van Moskou.

De metropoliet meent dat de Oekraïense vleugel van de kerk uit is op toetreding tot de Grieks-Orthodoxe Kerk. De afstand tussen de kerk van Kiev en de kerk van Moskou zou daarmee nog groter worden. Hilarion verwees naar een ontmoeting van het Oekraïense parlement met de patriarch van Constantinopel, Bartholomeüs. Daarin zou gesproken zijn over de erkenning van de Oekraïens-Orthodoxe Kerk als onafhankelijke denominatie.

Patriarch Bartholomeüs zou volgens Hilarion hebben gezegd dat dergelijke verenigingen niet op politiek niveau zouden moeten worden besproken, maar door de kerken zelf. „Die houding heeft de Russische kerkleiding ook. Wij spreken onze steun uit voor de Oekraïens-Orthodoxe Kerk die valt onder Moskou”, aldus metropoliet Hilarion.

Provocerend

De metropoliet staat in Oekraïne bekend om zijn provocerende uitspraken. In 2014 mocht hij om die reden het land niet inreizen. De Russische kerk sprak over een „provocatieve en een ongehoorde daad.”

In 1992, vlak na de val van de Sovjet-Unie, scheidde de Oekraïens-Orthodoxe Kerk onder het patriarchaat van Kiev zich af van het patriarchaat van Moskou. Deze heeft zo’n 5000 kerken in het land. Het deel van de kerk dat valt onder het patriarchaat van Moskou telt zo’n 12.000 parochies.