Wit-Russen gunnen hun president derde termijn
De kiezers in Wit-Rusland hebben voor het schrappen van een grondwetsartikel gestemd waarin het aantal ambtstermijnen dat een president mag dienen tot twee wordt beperkt. Van de geregistreerde kiezers voor de volksraadpleging schaarde 77,3 procent zich achter een grondwetswijziging die Loekasjenko de gelegenheid biedt langer dan twee termijnen aan te blijven.
Dat heeft de voorzitter van de Wit-Russische kiesraad zondagavond op grond van de voorlopige uitslagen bekendgemaakt. De uitslag van het referendum baant de weg voor een derde ambtstermijn van Aleksandr Loekasjenko. De oppositie en verscheidene waarnemers bij de verkiezingen stellen dat de uitslag het gevolg is van grootschalige fraude ten behoeve van de autoritaire Loekasjenko. De uitslag van de tegelijkertijd gehouden parlementsverkiezingen is nog niet bekend. Aan de verkiezingen van het door Loekasjenko vrijwel monddood gemaakte parlement mocht een groot aantal leden van de oppositie niet meedoen.
Onafhankelijke opiniepeilingen voorafgaand aan het referendum onthielden Loekasjenko, die wel de laatste dictator van Europa wordt genoemd, de meerderheid die hij nodig heeft om te kunnen aanblijven. Maar volgens de voorzitter van de kiesraad, Lidiya Ermoshina, heeft ongeveer driekwart van de bevolking voor het wijzigen van de grondwet gestemd.
De Europese Unie en de Verenigde Staten hebben ernstige twijfel laten horen over het democratisch gehalte van het referendum en gewaarschuwd dat Wit-Rusland hierdoor verder geïsoleerd zal raken van zijn Europese buren.
Loekasjenko heerst sinds 1994 over Wit-Rusland. Door de autoritaire regeerstijl van ”de snor” raakt het land, dat grenst aan de nieuwe EU-landen Polen, Litouwen en Letland, meer en meer geïsoleerd.
Drie politieke jongerenorganisaties hebben zondag bij de ambassade van Wit-Rusland in Den Haag een protestactie gehouden tegen de in hun ogen massale verkiezingsmanipulatie. Tientallen demonstranten van de Jonge Socialisten in de PvdA (JS), de Jonge Democraten (JD) en de Jongeren Organisatie Vrijheid en Democratie (JOVD) plakten hun mond dicht als protest tegen het monddood maken van vrije pers en oppositie.
De ambassade weigerde een brief aan de ambassadeur in ontvangst te nemen. Wit-Russen die kwamen stemmen, reageerden volgens de jongeren wel positief op de actie, evenals de Wit-Russische politieke zusterorganisaties. De JS willen de situatie in Wit-Rusland hoog op de agenda van de Europese Unie krijgen.
De 50-jarige Loekasjenko wilde niets weten van de kritiek. „Bemoei je met je eigen problemen en ga die eerst maar eens oplossen”, zei hij tegen buitenlandse verslaggevers bij het stembureau. „Je hoeft je over ons heus geen zorgen te maken.”
