Er komen regelmatig nieuwe woorden en begrippen onze Nederlandse taal binnen. ”Ontspullen” is er één van. Er zijn zelfs opruimgoeroes die men kan inhuren. Zij zorgen dan voor legere kamers en volle afvalbakken.

Weg is weg en het komt nooit meer terug. Er is al te veel weggegooid wat latere generaties nu zouden koesteren. Denk alleen al aan archieven bijvoorbeeld. Ds. K. de Gier, die binnen de Theologische School van de Gereformeerde Gemeenten onder andere kerkrecht doceerde, heeft zich ingezet voor het behoud van kerkelijke archieven. Onder zijn bezielende leiding kwam er rond 1983 zelfs een ”synodale sectie” tot stand, die zich beijverde voor archiefbeheer en -behoud.

Overigens was er niets nieuws onder de zon; reeds in de eerste besprekingen binnen het kersverse kerkverband in 1907 werd archiefzorg aan de orde gesteld. Heel veel is inmiddels herontdekt, opgeslagen, ontsloten, gedigitaliseerd en gedigibrond. Dat alles wat er geweest is boven water zal komen, is een utopie. Zo vertelde ds. De Gier over een notulenboek in een gemeente. Bij geschiedschrijving werd geconstateerd dat er zomaar een aantal bladzijden aan ontbrak. Bij navraag wist een hoogbejaarde ambtsdrager zich te herinneren dat er ooit een fors meningsverschil flink uit de hand was gelopen. Na enkele weken werden over en weer gelukkig broederhanden geschud. Daarmee was de kou uit de lucht. Een van de broeders stelde toen voor om die bladzijden vol onheil dan maar uit het notulenboek te scheuren. Dat gebeurde. Waar de onenigheid over ging? Niemand die het meer weet. Misschien maar goed ook…

In de Kruisgemeente van ds. C. van den Oever in Rotterdam schreef deze predikant vele jaren zelf de notulen. Soms besloegen die slechts enkele regels: „geopend, gelezen, gebeden, werd nog gesproken over aanschaf nieuwe Bijbels, verder niets meer, geëindigd door ouderling X.” Maar soms ging het er heftig aan toe. Gelukkig zijn de notulen compleet bewaard gebleven. Als men daar ook zo gehandeld zou hebben en bladzijden vol onenigheid maar verscheurd waren geworden, zou er een uitgekleed notulenboek zijn overgebleven!

Kan er ook te veel worden genotuleerd? Dat gevaar is aanwezig. Dan komt ds. W. C. Lamain in mijn herinnering. Ooit was hij afgevaardigd op een generale synode namens de overzeese zustergemeenten. In de pauze stond er algauw een groeiend groepje mannen om hem heen. Hem werd de vraag gesteld of er in Amerika ook zo’n papierwinkel was als daar de synode bijeenkwam. Hij pakte een rapportenboek. Met zijn basale stem klonk het: „Deputaatschap Jeugdzorg… hebben we niet. Stichting De Berenbos… hebben we niet. Deputaatschap voor militairen… hebben we ook niet. We hebben alleen onszelf.” Ik denk ook aan een ouderling die kinderloos overleed en vele jaren scriba van de classis was geweest. Toen ik de nabestaanden naar het archief vroeg, werd verteld dat dit een goede bestemming had gekregen. „Welke?” waagde ik te vragen. „Naar het oud papier voor onze reformatorische schoolvereniging!”

Iets uit mijn huis wegdoen wat mogelijk enige historische waarde heeft? Ik kan er niet toe komen. Zelfs niet voor een schoolvereniging. Wat dat betreft zit ik nog steeds in een huis van bewaring. Ik kom er rond voor uit!