Eigenlijk weet niemand dat, het is wat de gek ervoor geeft. „Speculanten kopen in afwachting van verdere stijgingen. Het enige doel is hopen dat de bitcoin nog meer waard wordt. Je bent gek als je bitcoins nu uitgeeft. Waar zijn we dan mee bezig? Wat is de toekomst van de munt, behalve enthousiasme?” zegt ING-econoom Teunis Brosens.

De bitcoin is eigenlijk een soort commune. Miljoenen gebruikers hebben hun computers aan elkaar gekoppeld. In een gezamenlijk logboek houdt iedereen bij wie welk bedrag overmaakt naar wie. Weg met de banken en de overheden, was het idee.

De technologie achter de bitcoin, de blockchain, staat tot nu toe als een huis. Maar de kracht van het systeem is tegelijk zijn zwakte: er ligt geen fundering onder en er staat geen leiding boven. „Je moet iedereen afzonderlijk overtuigen van een verandering. Bovendien zie je nu al kampen ontstaan, sommige mensen achter de schermen kunnen niet met elkaar overweg. De bitcoin dreigt een slachtoffer van zijn eigen succes te worden.”

Brosens vergelijkt de bitcoin met revoluties van vroeger, zoals de auto, de telefoon en internet. „Toen kregen we iets wat we nog niet hadden. We werden bereikbaar, we konden overal naartoe gaan.” Maar de bitcoin is in de eerste plaats een manier om elkaar te betalen „en we hebben al een goed en snel betaalsysteem. Je kunt gewoon overal met je pinpas wapperen. Je kunt met euro’s veel meer kopen dan met bitcoins. Wat voegt de bitcoin nou toe? En een wereldmunt voor wereldburgers, maar de gewone Nederlander is daar helemaal niet in geïnteresseerd.”

Brosens denkt dat de bitcoin voorlopig wel blijft stijgen. „Bij 10.000 krijg je misschien een kleine terugval, door mensen die hebben beloofd dan hun winst te verzilveren en ermee te stoppen. Maar daarna zal het weer stijgen, we zijn nog niet aan het einde van het enthousiasme.” De stijging houdt zichzelf in stand. Verhalen over de groei van de bitcoin lokken nieuwe gebruikers, die snel rijk worden, waardoor anderen geïnteresseerd raken, waarna de vraag toeneemt en de prijs verder stijgt.

Brosens: „Het probleem met een bubbel is dat het ooit omdraait.” En die klap is volgens de econoom een kwestie van tijd. Niemand weet echter wanneer en hoe. „Het kan zijn dat iemand verkoopt om de winst te innen. Dan daalt de prijs even en wil plotseling iedereen naar de uitgang, wil niemand kopen en gaat de prijs onderuit. Dat kan volgende week gebeuren of over tien jaar. En of het dan naar 1000 of 100 of 10 of 1 dollar gaat, durf ik niet te zeggen.”

Wat is de bitcoin

Een munt die eigenlijk niet echt bestaat, is bezig aan een ongekende opmars. De bitcoin, een virtuele munt, breekt mijlpaal na mijlpaal en nadert nu een mythische grens. Eén bitcoin is net geen 10.000 dollar waard. Vijf vragen over de munt.

Hoe werkt de bitcoin?

De bitcoin is een munteenheid, net als de euro of de dollar. Maar anders dan bij de euro en de dollar zijn er geen fysieke munten en biljetten. Bitcoins zijn eigenlijk niet veel meer dan regels computercode. Die staan in een groot digitaal logboek, waarin de gebruikers samen bijhouden wie welk bedrag overmaakt naar wie. Dat gaat op basis van wiskundige formules, waar niet mee te sjoemelen valt. Iedereen houdt iedereen eerlijk, is het idee. De bitcoin is overigens de grootste virtuele munt, maar niet de enige. De ethereum, de ripple, de litecoin, de dash en tientallen anderen werken op ongeveer dezelfde manier.

Kan iedereen in bitcoins handelen?

Ja. Mensen hoeven alleen een account aan te maken bij een handelsplatform. Dat maakt een zogeheten wallet, een digitale portemonnee. Er zijn een paar varianten met verschillende beveiligingsniveaus. Gebruikers kunnen bitcoins kopen, in ruil voor bijvoorbeeld euro’s of dollars. Ook kunnen ze bitcoins overmaken naar de wallet van een ander om te betalen. Wie bitcoins wil verzilveren, biedt ze te koop aan en laat de waarde in bijvoorbeeld euro’s overmaken op een reguliere bankrekening.

Worden bitcoins overal geaccepteerd?

Nee. Bij sommige winkels kunnen mensen met de munt betalen. Maar het is niet overal een wettig betaalmiddel, er zijn geen centrale banken, er is geen leiding en de bitcoin heeft eigenlijk geen regels.

Wie zitten achter de bitcoin?

Dat weet eigenlijk niemand. Het systeem is in 2008 bedacht door ene Satoshi Nakamoto. Vermoedelijk is dat een schuilnaam, maar het is nooit duidelijk geworden van wie.

Is de bitcoin anoniem?

Ja en nee. Iedere gebruiker heeft een eigen ‘rekeningnummer’ voor zijn of haar wallet. Maar alle transacties van zo’n wallet zijn voor iedereen te zien. Dat is nodig om misbruik te voorkomen, alle deelnemers houden elkaar eerlijk. En als iemand weet wie de persoon achter de code is, is meteen duidelijk wat diegene heeft gekocht en verkocht.