De stichting, die inmiddels twintig jaar bestaat, steunt niet-geregistreerde christenen in China. Initiatiefnemer was ds. J. M. Kleppe, emeritus predikant van de Gereformeerde Gemeenten, nu erevoorzitter. De eerste tien jaar vormden de pioniersfase, zegt Van den Berg. Daarna volgde er een tijd van „uitbouw en stabilisatie.” Intussen werden ook zusterstichtingen in Amerika, Canada en Schotland opgericht.

Ter gelegenheid van Van den Bergs afscheid had vrijdag een besloten symposium plaats, waarop hij de voorzittershamer overdroeg aan David van As, die al bestuurslid was. Tien jaar hanteerde Van den Berg die hamer. Vele malen was hij in China, doorgaans één keer per jaar. De voormalig SGP-politicus kwam in de meest uiteenlopende delen van het immense land, met zijn 1,4 miljard inwoners.

De Hudson Taylor Stichting werkt naast Beijing vooral in het noordelijke deel van China, grenzend aan Rusland. Maar ook in het zuiden is ze actief. De stichting heeft hoofdzakelijk contact met niet-geregistreerde christenen. Van den Berg: „Zij willen zich absoluut niet registreren. Dat is voor hen een principiële zaak. Christus is de Koning van de kerk, zeggen zij. De officiële, geregistreerde Drie-Zelfkerk staat behoorlijk onder staatscontrole, ressorterend onder een overheidsbureau.”

De stichting heeft zich vooral ingezet voor lectuurwerk, „zowel boven- als ondergronds.” Het Matthew Henry Study Bible project, de vertaling van Henry’s commentaar op het Oude en Nieuwe Testament in het Chinees, is nu afgerond. Verder werden er veel werken van puriteinen uitgegeven, alsook de Westminster Confessie en Heidelbergse Catechismus. „Er is veel vraag naar de Redelijke Godsdienst van Wilhelmus à Brakel. Omdat de druk vanuit de overheid groter wordt, worden er nu weer meer boeken ondergronds gedrukt, via ondergrondse drukpersen, zoals dat ooit in Rusland het geval was.”

Met grote regelmaat belegt de stichting ook toerustingsconferenties. „De behoefte aan vorming is groot. Ook in China is er allerlei wind van leer. Maar er is een grote opening voor de reformatorische leer. We vliegen predikanten van buiten af in, maar dat is illegaal en dus voor de mensen daar gevaarlijk. Er zijn in het verleden meerdere malen conferenties onderbroken door politiecontrole. We moeten dus voorzichtig opereren gezien de risico’s voor de voorgangers en deelnemers.”

De stichting is verder actief op het terrein van diaconale hulpverlening. „De tegenstelling tussen rijk en arm wordt steeds groter. In de steden is veel rijkdom, maar op het platteland heerst er nog veel armoede.”

Er wordt wel gezegd: alles wat je zegt over China is waar: aan de ene kant zijn er delen waar vrijheid van godsdienst is; aan de andere kant voorbeelden van repressie. Klopt dat beeld?

„Dat beeld begrijp ik. Lokaal kan de situatie soms behoorlijk verschillen. De mate van vervolging hangt af van tijd en plaats. Toch is de algemene lijn dat het overheidsbeleid de laatste jaren sterk is aangescherpt. De eerste jaren van mijn bestuursperiode was er een periode van verruiming voor de huisgemeenten. Er kwam meer vrijheid. Maar de laatste jaren is dat echt anders, juist vanwege de sterke groei van het aantal christenen. Er worden allerlei beperkende maatregelen uitgevaardigd. Chinese universiteiten zijn weer verplicht om het confucianisme te doceren. De regering wil hen laten terugkeren tot hun Chinese wortels. Ook zijn er stringentere eisen voor ngo’s.”

Gesteld wordt ook dat de weg naar meer vrijheid en democratie onomkeerbaar is.

„Dat heb ik ook geloofd en gedacht, maar de huidige lijn is echt een andere. Ik verwacht ook dat China op de ranglijst van Open Doors weer hoger zal uitkomen. De regering staat steeds negatiever ten opzichte van christelijke organisaties. Wij merkten het ook bij ons laatste bezoek. Christenen waarschuwden ons zelfs om maar niet naar hun huisgemeente te komen omdat het te gevaarlijk is.”

Bent u ontmoedigd na tien jaar?

„Integendeel! De Heere gaat door met Zijn werk. We kunnen niet meer doen dan wat onze hand vindt om te doen. De vruchten mogen we zeker zien en daarvoor doe je het ook. Het is ontroerend als je in de verre bergdorpjes komt en je ziet daar de honger naar het Woord. Ik heb het werk altijd met veel genoegen gedaan, maar ik ben nu 75 en dan mag het tijd zijn voor een ander.”

Lees ook in Digibron:

Geroepen tot de politiek : Koos van den Berg: „Je worstelt wel eens met de vraag wat de weg van de Heere is” (Terdege, 12-10-2011)

Ds. Kleppe stopt als voorzitter Hudson Taylor (Reformatorisch Dagblad, 14-12-2007)