In de stadskerk zijn Luther en de Reformatie nadrukkelijk present. Vader en zoon Cranach, gerenommeerde schilders, portretteerden de hervormer boven het altaar, dicht bij „zijn lieve Heere Jezus.” Naast hem de vriend van de Bruidegom, Johannes de Doper. Evangelieverkondiging in verf, hout en steen.

Op de Marktplatz, tegenover het imposante raadhuis, Cranachs woning. En hotel Elephant. Hitler kwam er graag. Weimar omarmde het nationaalsocialisme. Bij verkiezingen in 1932 behaalde de nazipartij de helft van de uitgebrachte stemmen. Hier stond ook de wieg van de Hitlerjugend.

In 1937 werd strafkamp Buchenwald gerealiseerd, bedoeld voor wie niet paste binnen de nazi-ideologie. Jehova’s getuigen, homoseksuelen, Roma’s, Sinti’s klaarden de klus. Gedwongen.

Neringdoenden uit de buurt leverden de materialen, zowel voor de bouw van de barakken, kantoren en omrastering als voor de verbrandingsovens. De eerste gedetineerden arriveerden op 16 juli 1937. Duizenden zouden er volgen.

Aanvankelijk stopte de trein in Weimar. Gevangenen werden letterlijk naar Buchenwald geslagen. Tien kilometer lopen. Niet veel later verhardden zij de weg. Een spoor van bloed, zweet en tranen achterlatend. Bloedstraat – Blutstrasse, heette de route algauw. In totaal werden er 238.979 mensen opgesloten in Buchenwald. Volwassenen en kinderen. Er stierven er 56.545 stierven. Vaak onder erbarmelijke omstandigheden, uitgeput en bezweken onder satanische wreedheden. Daaronder ook gruwelijke medische experimenten. Boven de toegangspoort de hatelijke slogan: ”Jedem das Seine”, ieder het zijne.

Dominee Paul Schneider was een van de slachtoffers van het nationaalsocialisme. Hij ontmaskerde reeds vroeg de duivelse geest ervan. Buigen voor de Führer, reïncarnatie van Nebukadnezar, weigerde hij. Dit jaar schenkt Buchenwald veel aandacht aan deze geloofsheld. Eerder deed Weimar-stad dat al, onder het motto ”Men moet Gode meer gehoorzamen dan de mensen”. De ”prediker van Buchenwald” kon niet anders. Hij volhardde in trouw aan God en roeping en troostte en bemoedigde velen.

Op de Ettersberg botsten Gods werk en mensenwerk frontaal. Schepping en vernietiging, leven en dood. De Heidelberger is zo gek nog niet. Van nature geneigd God en de naaste te haten. In Buchenwald gingen etters als duivels te keer. En niet alleen daar en toen. Buiten God en Christus wordt het gevaarlijk. Nog steeds.