De 78-jarige Belgische nobertijn praat gedreven en overtuigd, maar komt niet radicaal over – ook al neemt hij bepaald geen blad voor mond. Hij was woensdagavond even in Tilburg in verband met de presentatie van zijn boek ”Hoe een paus gelijk kreeg. Nieuwe perspectieven na een halve eeuw contraceptie” (uitg. De Blauwe Tijger, Groningen, 399 blz.; 25 euro). Donderdag vloog hij weer naar Syrië, waar hij sinds 2010 woont. In zijn boek komt Maes op voor de rijkdom en schoonheid van de kerkelijke leer over het huwelijk en wijst hij anticonceptie scherp af.

Als een bom

Het leek allemaal zo mooi te beginnen met het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965). De kerk opende haar vensters naar deze wereld en een frisse wind waaide door de Rooms-Katholieke Kerk. Er was meer aandacht voor het persoonlijk geloof, het lezen van de Bijbel en actieve participatie in de eredienst. Totdat paus Paulus VI zijn encycliek ”Humanae vitae” (1968) publiceerde, waarin hij de traditionele leer van de seksuele eenwording in het huwelijk en voortplanting intrinsiek met elkaar verbond en –als gevolg daarvan– de pil afwees.

De encycliek is volgens Maes een boodschap van de menswaardige beleving van de seksualiteit, gebaseerd op de Gods vrije liefde in Zijn Zoon, de totale gave van Zichzelf in vrijheid en liefde. Anticonceptie is precies het tegendeel: de weigering zich totaal te geven aan de ander. „Anticonceptie tast daarom de fundamenten van het leven en de waardigheid van de mens aan door de eenheid van de integrale liefde te verbreken. Zij is de weg van een vrijheid zonder verantwoordelijkheid.”

De encycliek sloeg in als een bom. De paus werd gezien als een spelbreker, niet alleen in de kerk maar ook in de samenleving waar de pil juist toegejuicht werd als verworvenheid van de vrije seksuele moraal en bevrijding van de vrouw. Heftige en afwijzende reacties waren het gevolg.

Pater Maes moet na vijftig jaar constateren dat de encycliek helemaal gelijk had. „Wetenschappers ontdekken nu dat de pil de meeste voorkomende en agressieve kankerwekkende stoffen bevat en geleid heeft tot grote gezondheidsproblemen bij de vrouw, zowel fysiek als psychisch. Ik hoorde pas een arts in Vlaanderen zeggen: „Ik ben het spuugzat. Zeventig procent van mijn consultaties heeft te maken met de kwalijke bijwerkingen van de pil.”

Anticonceptie is volgens de pater een revolte tegen de menselijke vruchtbaarheid door de eenheid van seksualiteit en voortplanting te verbreken. „Zij is gebaseerd op ontkenning van de rijkdom van de schepping, het verwerpen van de vruchtbaarheid, van de liefde en het leven. Uiteindelijk lijkt anticonceptie op ziek maken wat gezond, mooi en vol leven is. Dit maakt de seksualiteit los van alle persoonlijke verantwoordelijkheid. Anticonceptie is een rechtstreekse uitnodiging tot onverantwoord gedrag en betekent een radicale breuk met het leven van alle voorgaande generaties en beschavingen. Wettige abortus werd sindsdien ingevoerd, het aantal echtscheidingen steeg spectaculair, euthanasie werd bepleit als het leven niet meer zinvol werd ervaren. Het gezin als basiscel van kerk en maatschappij is verbrokkeld tot allerlei vormen van vrijblijvend samenleven.”

Kerkelijke leer

Daartegenover bepleit Maes de kerkelijke leer over leven en liefde, huwelijk en gezin. Die is gebaseerd op de gedachte dat elke mens een persoon is en een intrinsieke waardigheid heeft. Maes vult dat christelijk in door de mens te zien als een weerspiegeling van de Drie-eenheid, die een gemeenschap is. Hij bepleit oerwaarden als de vruchtbaarheid, de sacrale betekenis van huwelijk en seksualiteit en het streven naar blijvende echtelijke trouw. „Iedere beschaving is gebouwd op religieuze en morele fundamenten die altijd bronnen van het geluk zijn geweest. Hierbij horen vooral de eerbied voor de heiligheid van het leven, de kostbare gave van de vruchtbaarheid en de centrale plaats van het huwelijk en het gezin.”

Hoe komt het dat de pil zo kritiekloos, ook door christenen, is geaccepteerd?

„Ik denk dat hier een soort collectieve verblinding speelt. De ontdekking van de pil was een geweldige revolutie. Voor het eerst in de geschiedenis van de mensheid konden eenwording en voortplanting technisch en kunstmatig gescheiden worden. Aanvankelijk wilde geen farmaceutisch bedrijf de pil verkopen omdat iedereen voelde dat het onethisch was. Toen Searle er toch aan begon, was het hek van de dam. Het enorme commerciële succes was verblindend, zowel voor de geneeskunde als voor de theologie. En iedereen trachtte de ander te overtreffen in het geven van een goede verantwoording voor de anticonceptie.”

U gebruikt stevige woorden over anticonceptie. Kunt u zich voorstellen dat echtparen in gewetensproblemen komen als ze uw boek lezen?

„Het pijnlijke is dat er over contraceptie niet kan gesproken worden zonder dat vele echtparen zich beschuldigd voelen. De discussie gaat dikwijls gepaard met enorme emotionele reacties terwijl een rustig rationeel redeneren nauwelijks een kans krijgt, noch een bezinning op natuurlijke methoden van geboorteregeling. Het radicaal verwerpen van de pil was door Paulus VI in geen enkel opzicht een verwijt aan echtparen maar een waarschuwing voor het verborgen kwaad, zoals achteraf ook ten overvloede is gebleken. We moeten er alles aan doen om persoonlijke beschuldigingen en verwijten te vermijden.”

U bent ook kritisch over de teloorgang van de plaats en roeping van de moeder. Wat is er gebeurd met de gezinnen?

„De „moord op de moeder” lijkt mij in het Westen ook een bewuste actie om het gezin te ontwrichten en alle mogelijke andere perversiteiten in te voeren en aanvaardbaar te maken.”

Vrouwen zullen zeggen: betaald werk is niet meer weg te denken in de samenleving.

„We hoeven niet terug naar een eeuw geleden. Er zijn echtgenoten met kleine kinderen die beiden een baan hebben maar hun werk zo weten te regelen dat altijd een van twee thuis is. Er is veel creativiteit mogelijk indien men maar het doel voor ogen houdt: zelf zo veel mogelijk zorgen voor de kinderen thuis.”

Syrië

De pater woont sinds 2010 in de Syrië. Het eerste jaar heersten er vrede en harmonie in deze rijke en ontwikkelde staat. „Toen doken er ineens tienduizenden zwaar bewapende strijders op in mijn omgeving, als uit het niets. Ze waren soms zwaar gedrogeerd en schoten op iedereen, ook op elkaar. Het is een wonder dat we in ons klooster het er levend van afgebracht hebben.”

Zoals Maes de triomftocht van de pil terugvoert op mediamanipulatie, zo verwijt hij de media manipulatie van de gebeurtenissen in Syrië. „Het feit dat Syrië een soeverein, onafhankelijk land blijft met een onafhankelijke bank en grondstoffen die voor het volk zijn en niet voor de grote wereldheersers, is voor de westerse machthebbers onaanvaardbaar. Een onbekende, rustige oogarts in Londen die omwille van de dood van zijn broer verplicht wordt president te worden, wordt nu plots afgeschilderd als de meest gruwelijke dictator van wie iedereen vertelt dat hij heel de dag niets anders doet dan zijn eigen mensen vermoorden. Dat geldt ook van de vermeende gifgasaanvallen. Kinderen worden bedekt met poeder, en camera’s van hoge Hollywoodkwaliteit filmen situaties die in scène zijn gezet. Waar zijn echter de moeders bij de kinderen, die toch typerend zijn voor het Oosten? Gewone Syriërs plakken foto’s van Assad of Poetin op de achterruit van hun auto, denkt u nu dat de Syriërs zelf niet weten wie hun redders en wie hun moordenaars zijn? Poetin is degene die opkwam voor het internationale recht en zorgvuldige aanvallen deed. Hij steunde daarmee Assad, natuurlijk ook uit eigen belang om het terrorisme te bestrijden dat onder meer via de Kaukasus het Russische rijk binnendringt. Ik heb mijn leven te danken aan Poetin en Assad.”

Verwacht u ooit een einde aan de burgeroorlog in Syrië?

„Er is geen sprake van een burgeroorlog, want de rebellen kwamen van buitenaf. Je kunt beter spreken van een burgeroorlog in het Pentagon, waar men niet weet wie van de rebellen men moet steunen en ook niet weet wat de rebellen precies doen. Alle oorlogen eindigen, maar met grote hardnekkigheid blijft de zogenaamde internationale gemeenschap zo lang mogelijk proberen de onafhankelijkheid van Syrië te breken. Nu is het relatief veilig. Er wordt gewerkt aan de materiële en geestelijke heropbouw. In onze streek trachten we zo veel mogelijk mensen aan te sporen om kleine bedrijfjes op te zetten zodat ze zelf de kost kunnen verdienen. De toekomst blijft echter spannend. Duizenden rebellen verblijven in het onherbergzame noorden van Syrië en kunnen zomaar opduiken zoals in het verleden gebeurde. Het land is echter niet kapot krijgen en heeft nog steeds de wil om als één familie in harmonie en vrede samen te leven.”

Daniël Herman Maes

Daniël Herman Maes werd in 1938 geboren in het Belgische grensdorp Arendonk en is nobertijn van de abdij van Postel in België. Hij behoort tot de orde van Prémontré. Maes is doctor in de theologie. Twee decennia doceerde hij moraaltheologie op de priesteropleiding van de Vlaamse norbertijner abdijen en in het Sint-Janscentrum te ’s-Hertogenbosch. Hij was de eerstverantwoordelijke voor de Katholieke Charismatische Vernieuwing in Vlaanderen, werd de geestelijke leider van de experimentele katholieke gemeenschap Ster van David en bracht de internationale oecumenische beweging Towards Jerusalem Council II naar België. Sinds eind 2010 is hij in het zesde-eeuwse klooster Mar Yakub in Qâra (Syrië) verantwoordelijk voor de priesteropleiding. Dit jaar publiceerde hij zijn boek ”Hoe een paus gelijk kreeg”, waarin hij de volgens hem desastreuze gevolgen van de pil en de anticonceptie beschreef. Maes raakte bekend door zijn ferme uitspraken over de rebellen in Syrië, volgens hem buitenlandse criminele bendes die met steun van de internationale coalitie het land ontwrichten. „Ik heb mijn leven te danken aan Assad en Poetin.”

Lees ook:

Pater Maes: Pil verwoest huwelijk en seksualiteit (RD.nl, 14 juni 2017)