In Nederland kies je je partner zelf. Dat is de rode lijn in de vorige week gestarte campagne in Rotterdam. „Jouw vriend, jouw vriendin, jouw man, jouw vrouw, helemaal jouw keuze”, stelt de site zelfgekozen.nl achter de campagne.

Sinds vorige week staan er in de Maasstad vijftig billboards met stellen die elkaar op de mond kussen. Zo zoent een Joodse man met een keppeltje een moslima met hoofddoek. Of twee vrouwen kussen elkaar op de mond. Achter de campagne zitten de gemeente Rotterdam, Femmes voor Freedom (een organisatie die zich beijvert voor vrouwenrechten), Veilig Thuis (die slachtoffers van huiselijk geweld helpt) en Dona Daria (een kenniscentrum met betrekking tot emancipatie). De borden zullen twee weken te zien zijn. Op 15 juni is er een debat over de thematiek.

De campagne richt zich met name op groeperingen, onder meer binnen de islam, waarin vrije partnerkeuze problematisch kan zijn, aldus Theo Breimer dinsdag. Hij is woordvoerder van wethouder Schneider (Integratie) van Leefbaar Rotterdam (14 van de 45 raadszetels).

Begeeft de gemeente zich zo achter de voordeur van burgers?

Breimer: „Nee. De overheid is er om mensen te beschermen. Die bescherming geldt ook voor een meisje dat de keuze van een partner door familieleden krijgt opgelegd. In onze samenleving hoort zo’n meisje vrij te zijn om zelf een beslissing te nemen. We krijgen via hulporganisaties signalen dat dat soms niet het geval is, al hebben we geen concrete cijfers.”

Kunt u zich voorstellen dat bijvoorbeeld gelovigen moeite hebben met de poster met zoenende vrouwen?

„Zo’n afbeelding zou volstrekt normaal moeten zijn. Iedereen mag vinden wat hij wil, maar het gaat niet aan om te zeggen: Ik heb hier moeite mee, dus jij mag dit niet doen.”

Wellicht zetten sommige moslims nu de hakken in het zand en gaan ze door om meisjes tot een huwelijk te dwingen?

„Dat zou des te meer reden zijn om het debat hierover te voeren. Of de gemeente haar liberale wil aan anderen oplegt? Nee. We verplichten niemand een bepaalde partner te kiezen.”

Beledigd

Setkin Sies, CU-SGP-raadslid in Rotterdam, heeft gemengde gevoelens bij de campagne. „De boodschap is: je bent vrij om je partner te kiezen. Te vaak hebben meisjes uit Afrikaanse en Arabische milieus te maken met huwelijksdwang. In het ergste geval worden ze tijdens een vakantie in het land van herkomst gedwongen te trouwen.” Toch heeft hij moeite met de vorm van de campagne. „Doordat op verschillende billboards moslima’s staan, voelen moslims zich aangevallen en beledigd. Terecht of niet. Een imam zei: Dit is geen bruggen bouwen, maar kloven slaan. De campagne leidt ertoe dat moslims in de verdediging gaan en zich terugtrekken. Daardoor komt het niet tot een open gesprek en lossen we het probleem van huwelijksdwang niet op. Sommige islamitische ouders willen met de beste intenties een partner voor bijvoorbeeld hun dochter kiezen. Maar met de beste intenties kun je verkeerde dingen doen.”

Legt de gemeente Rotterdam haar moraal op aan de burgers?

„Dat vind ik wel. Het baart mij zorgen dat de overheid steeds meer de rol van opvoeder op zich neemt en een liberale moraal verkondigt. Bij campagnes om seksueel overdraagbare aandoeningen te voorkomen, is de teneur van de overheidsadviezen altijd: Vrij veilig. Woorden zoals trouw en onthouding komen bij de voorlichting niet voor.

Tegelijk zeg ik dat de christelijke politiek op dit terrein slechte papieren heeft. De historie wijst uit dat christelijke politici ook probeerden anderen hun moraal op te leggen. Christenpolitici waren aan het begin van de twintigste eeuw geen voorstander van vrouwenkiesrecht. Of neem het thema zondagsrust. In plaatsen met een christelijke meerderheid zijn winkels op zondag gesloten. Dan legt een raadsmeerderheid de heersende christelijke moraal op aan andersdenkenden. Dat vind ik bezwaarlijk.”

Sies kan zich „heel goed” voorstellen dat moslims en christenen moeite hebben met een billboard met elkaar op de mond zoenende vrouwen. „Ik heb alle begrip voor zo’n standpunt. De vraag is wel of je anderen kunt verbieden hun eigen keuzes te maken. Nee, zelf vind ik zo’n poster niet ongemakkelijk. We leven in een pluriforme samenleving. Ik ken christenen die worstelen met homoseksuele gevoelens en die niet in praktijk brengen. Ik ken ook homoseksuele christenen die wel een stabiele homoseksuele relatie aangaan, in de overtuiging dat God hun die ruimte geeft. Wie ben ik om daar mijn afkeuring over uit te spreken?”

In bijvoorbeeld christelijke kring willen de meesten graag een levensgezel met hetzelfde geloof.

Sies: „Zolang iemand in vrijheid zijn of haar keus kan maken, is dat prima. Feit is dat we communicatie tussen verschillende culturen lastig vinden. Pas zag ik een komische film over een katholiek echtpaar met drie dochters. De ene kwam met een moslim thuis, dat gaf veel spanningen. De tweede ging een relatie aan met een communist – ook veel spanningen. De derde kreeg een katholiek aan haar zij. Dat was een Afrikaan. Toch konden ze het met z’n achten goed met elkaar vinden.”

„Billboard-campagne Rotterdam stigmatiseert islam”

ROTTERDAM. „Stigmatiserend en etnocentrisch”, noemt Nourdin el Ouali, voorman van de islamitische partij NIDA in Rotterdam, de campagne met zoenende stellen.

Het stoort de leider van NIDA (2 van de 45 zetels) dat de campagne de schijnwerpers op moslimvrouwen richt. „Huwelijksdwang komt niet alleen in islamitische kring voor. Als een vader die sympathiseert met Leefbaar Rotterdam merkt dat zijn dochter verkering heeft met een Marokkaanse jongeman, heeft die vader daar vaak problemen mee.”

Moslima’s hebben doorgaans toch minder vrijheid dan bijvoorbeeld christelijke vrouwen?

„In islamitische kring komen problemen voor rond partnerkeus. Maar in andere milieus is dat niet anders. Ook bij jodendom en christendom horen bepaalde regels. Als in reformatorische kring een meisje een relatie heeft met een getatoeëerde atheïst, geeft dat toch problemen? En ik weet niet of seculiere ouders staan te juichen als zoonlief thuiskomt met een mooi meisje van christelijken huize. Ik keer me tegen het wij-zijdenken achter de campagne. Wij is dan de smetteloze, westerse, joods-christelijke cultuur. Zij is de islam vol gebreken. De campagne heeft een antireligieuze insteek. De samenleving problematiseert religie, of het nu de islam, het christendom of het jodendom is. Religie is achterlijk, in het beste geval geschikt voor thuis. Tegen die gedachtegang verzet ik me. Hypocriet vind ik dat een partij als Leefbaar Rotterdam niet wil dat vrouwen op school een hoofddoek dragen. Dan heeft de moslima ineens geen vrije keus. Terwijl ze kennelijk wel weer mag zoenen met wie ze wil.”