Aan de steekproef deden 3833 leerlingen van alle 25 Zeeuwse scholen voor voortgezet onderwijs mee. Het ging hierbij om derdeklassers van 14 en 15 jaar oud. De leerlingen kregen een lijst van twaalf gedragingen voorgelegd, variërend van iemand lastigvallen of uitschelden tot inbreken, beroven, dealen in drugs en dwingen tot seks. Van de ondervraagden gaf 70 procent toe zich schuldig te hebben gemaakt aan een of meer misdragingen.

Ten minste 37 procent gaf aan wel eens fysiek geweld gebruikt te hebben en 10 procent had wel eens iets gestolen zonder in te breken. Eenzelfde percentage perste wel eens iemand af. Vijf procent zei in drugs te hebben gehandeld, 4 procent heeft ergens ingebroken en 2 procent heeft iemand beroofd of tot seks gedwongen.

De enquête is een onderdeel van het themarapport ”Criminaliteit en veiligheid” van de Jeugdmonitor Zeeland. Doel is informatie te vergaren en met de uitkomsten met overheden en maatschappelijke instellingen om de tafel te gaan zitten om, waar nodig, het jeugdbeleid aan te passen.

Ankie Smit, projectleider Jeugdmonitor Zeeland, zegt dat er geen duidelijk verschil is tussen de verschillende regio’s. „Problemen met opgevoerde brommers komen bijvoorbeeld vaker op het platteland voor, maar van een structureel verschillend gedragspatroon is geen sprake.”

Tussen de verschillende typen onderwijs is wel duidelijk verschil. Vmbo-scholieren maken zich meer schuldig aan lastig of strafbaar gedrag dan vwo’ers, zegt Smit. Zo zegt de helft van de vmbo’ers wel eens iemand lastig te vallen, terwijl dit bij het vwo om een op de drie leerlingen gaat. Vooral bij de grotere delicten lopen de cijfers tussen de onderwijstypen behoorlijk uiteen. Smit noemt het opmerkelijk dat havo-scholieren in hun gedrag dichter bij vmbo’ers liggen dan bij vwo’ers.

Niet eerder werd het gedrag van de Zeeuwse jeugd op deze schaal onderzocht. Smit: „Er valt dus niet te zeggen of het criminele gedrag de laatste jaren erg is toegenomen. Maar als 37 procent zegt wel eens geweld gebruikt te hebben, dan vind ik dat best veel. Eenderde van de leerlingen gaf aan wel eens te worden lastiggevallen. Dat is de andere kant van dit plaatje.”

Smit gaat de komende dagen bij alle gemeentebesturen langs om het rapport te bespreken. In samenwerking met de regiopolitie en bureaus zoals Halt moet er gewerkt worden aan een programma om lastig en strafbaar gedrag terug te dringen.