Aan het begin van de avond inventariseert Gerliene van Olderen, jeugdwerker in de hervormde gemeente te Eemnes, welke vragen de jeugdleiders hebben. „Wat kunnen we voor deze jongeren betekenen als ze zelf geen contact zoeken of lijken te willen?” vraagt iemand. „Hoe ga je als leider van een jeugdclub om met kinderen die zich moeilijk gedragen vanwege een scheiding?” wil een ander weten.

Van Olderen, die afgestudeerd is op het thema kinderen en echtscheiding, gaat eerst in op een aantal onderzoeksresultaten. Zo blijkt dat zo’n 66 procent van de kinderen van gescheiden ouders de scheiding na tien jaar heeft verwerkt. „Deze kinderen pakken de draad redelijk goed weer op. Kinderen die een zogeheten vechtscheiding hebben meegemaakt, hebben het moeilijker dan kinderen van wie de ouders op een ‘rustige’ manier gescheiden zijn. Het is goed om te bedenken dat een scheiding, hoe heftig ook, verwerkt wordt. Er is dus een begrenzing aan het heftige verdriet van het begin.”

Bindingsangst

Een van de aanwezigen geeft aan dat er toch telkens weer pijnpunten komen, bijvoorbeeld wanneer de kinderen zelf een huwelijk aangaan. „Dan is er bindingsangst. Je moet van iemand gaan houden die je kunt verliezen.”

Het Godsbeeld van kinderen van gescheiden ouders kan ook een stevige deuk oplopen door de scheiding, vertelt Van Olderen. „Hun gebed dat hun ouders samen blijven wordt niet verhoord. Kun je wel op God aan? De duivel maakt het huwelijk kapot. Het ultieme beeld van de trouw van God raakt beschadigd.”

Toch mogen we volgens haar in de kerk steeds laten zien dat God trouw blijft. „De doop, het teken van Gods verbond, laat ook deze kinderen zien dat God voor hen heeft gekozen en voor hen blijft kiezen. Ook jeugdwerkers hebben de taak om dit door te geven. Durf jij te laten zien dat jij God afgewezen hebt, maar dat God jou vasthield en vasthoudt? Dat vraagt kwetsbaarheid en eerlijkheid.”

Ervaringsdeskundige

Van Olderen is in haar eigen familie en vriendenkring nooit in aanraking gekomen met echtscheiding. Juist daarom wilde ze in haar theologiestudie meer over dit thema te weten komen. „Welk verschil maakt het of je ervaringsdeskundige bent op dit gebied?” vraagt ze aan de aanwezige jeugdwerkleiders en pastoraal werkers. „Als je weinig of niet met scheiding te maken hebt gehad, kun je beter onbevooroordeeld luisteren”, antwoordt iemand. „Maar als ervaringsdeskundige kun je de ander misschien beter begrijpen”, schat een ander in.

Van Olderen ontdekte zelf dat ze door haar onervarenheid met het thema gemakkelijker durfde door te vragen en dat er geen verdriet was dat haar in de weg stond. Tegelijk had ze soms schroom. „Kan ik deze pijn voldoende meemaken? Het is goed om je te realiseren welke bagage je meeneemt in zo’n gesprek met kinderen of tieners. Je bent je dan bewust van de valkuilen, maar je weet ook waar je kracht ligt.”

Wanneer de problematiek van een jongere te groot of te ingewikkeld is voor een jeugdwerkleider, raadt Van Olderen aan om jongeren naar een psycholoog door te verwijzen. „Dat betekent niet dat je als kerk dan klaar bent. Blijf er voor ze. Je hebt als jeugdwerker iets anders te bieden dan een psycholoog.”