Iets later dan gepland arriveert de drukbezette VU-student culturele antropologie bij Dwaze Zaken. In dit eetcafé tegenover Amsterdam Centraal Station voert hij vaker gesprekken. Aan een tafeltje voor het raam bestelt de oprichter van de stichting Syrische Vrijwilligers Nederland (SYVNL) een kop muntthee.

Nadat hij de eerste vragen in vlot Nederlands heeft beantwoord, geeft Badran aan dat hij graag op Engels overschakelt. „Op de universiteit praat ik Nederlands, maar de plannen voor mijn organisatie zitten in het Engels in mijn hoofd”, verklaart hij.

Badran groeide op in Damascus, waar zijn vader een juwelierszaak had en zijn moeder in een apotheek werkte. Al jong was hij op meerdere terreinen actief. Zo combineerde hij zijn universitaire studie binnenhuisarchitectuur en interieurdesign met humanitair werk voor een Syrische hulporganisatie.

Deze ngo verspreidde via de UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties, voedsel en hygiënepakketten aan Syriërs die vanwege de oorlog naar een ander deel van hun land waren gevlucht. Ook nam Badran het initiatief om kinderen uit diverse delen van Syrië samen in een koor te laten zingen.

Turks restaurant

Nadat hij meerdere keren door vijandige groepen werd bedreigd, ontvluchtte hij in augustus 2013 zijn land en kwam hij „toevallig” in Nederland terecht. „Het was de keus van de smokkelaar.” In november 2013 vroeg hij asiel aan. Een paar maanden later kreeg hij een verblijfsvergunning.

Het eerste jaar verbleef Badran in diverse asielzoekerscentra: Ter Apel, Almelo, Wageningen, Arnhem, Nijmegen en Utrecht. „Het was een tijd van veel stress.” Nu woont hij in Weesp. Na een jaar Nederlandse les te hebben gevolgd en te hebben gewerkt in een Turks restaurant, begon hij de studie culturele antropologie. „Omdat mijn diploma’s uit Syrië hier anders worden gewaardeerd, kon ik mijn oude studie niet vervolgen. Ik besloot een andere richting te kiezen, die aansloot bij het werk dat ik had gedaan.”

Nadat Badran in Nederland arriveerde, vluchtte zijn vader eveneens hierheen. Deze liet later zijn vrouw en twee dochters in het kader van gezinshereniging overkomen. „Zij wonen in Maurik, bij Tiel. Mijn vader is daar op zoek naar werk. Mijn derde zus woont in Zweden, waar ze is getrouwd.”

Bureaucratie

Badran wil graag iets betekenen, zowel voor Nederland als voor zijn landgenoten hier of elders. Pogingen om een project voor vrijwilligerswerk onder te brengen bij een bestaande organisatie strandden. „Ik verbaas me over de bureaucratie”, zegt Badran. Uiteindelijk richtte hij met vier vrienden in februari vorig jaar stichting SYVNL op. In hun logo verwerkten ze –typisch Nederlandse– rode tulpen, met op de achtergrond de kaart van Syrië.

De stichting wil integratie bevorderen door vluchtelingen via maatschappelijke projecten in contact te brengen met Nederlanders. Ook beoogt SYVNL stereotypen over en weer te doorbreken. In de toekomst hoopt zij te kunnen bijdragen aan de wederopbouw van Syrië, al gaat Badran ervan uit dat de vrede in het land nog ver weg is.

Inmiddels heeft SYVNL 600 vrijwilligers –vooral hogeropgeleiden in de leeftijd van 15 tot 35 jaar– in zijn bestand staan. Deze vormen een netwerk waarin ze elkaar helpen hun vaardigheden te ontwikkelen en doen mee aan projecten in met name Amsterdam en Utrecht. Als voorbeeld noemt Badran het Green Team in de hoofdstad. „We werken daarin samen met de Academie van de Stad, een stichting die onder meer studenten met de samenleving verbindt. Syrische en Nederlandse vrijwilligers onderhouden samen tuinen van mensen die dat zelf niet kunnen.”

Andere Syriërs zetten zich het afgelopen jaar via het Leger des Heils in als vrijwilliger in een locatie voor noodopvang. Ook noemt Badran een project dat hulp biedt aan vluchtelingen die een woning krijgen toegewezen die aan een opknapbeurt toe is. „Professionele Syrische schilders helpen nieuwkomers en gaan samen met hen aan de slag om het huis vanbinnen te schilderen.”

VN-top New York

Op 19 september mocht de oprichter van SYVNL in New York drie minuten spreken op een VN-top over vluchtelingen en migranten. Gestoken in een grijs T-shirt met het logo van zijn organisatie pleitte de Syriër ervoor vluchtelingen zo snel mogelijk toegang te geven tot onderwijs. „Als kinderen in bijvoorbeeld Libanon of Turkije niet naar school gaan, kunnen ze zich niet ontwikkelen. Dan krijg je een verloren generatie.”

Badran vond het een bijzondere ervaring zijn speech op de top te houden. „Ik was de enige Syriër die daar sprak, de enige vluchteling en de enige die uit Nederland kwam. Minister Ploumen en minister Koenders waren er ook. Zij zeiden dat ze trots waren dat ik vanuit hun land het woord voerde. Zelf vond ik het vooral belangrijk door mijn bijdrage vluchtelingen het gevoel te geven dat hun stem wordt gehoord.”

Badran wilde mensen die hun land zijn ontvlucht, niet als slachtoffers voor het voetlicht brengen. „We vragen anderen niet om iets voor ons te doen, maar willen zélf iets doen. Je kiest er niet voor om vluchteling te zijn, maar kunt er wel voor kiezen een actieve vluchteling te zijn.”

Islamisering

De gedachte dat vluchtelingen hulpbehoevend zijn, komt Badran regelmatig tegen. Het is een van de stereotypen die vorig jaar aan de orde kwam tijdens een interculturele dag die SYVNL samen met de Universiteit van Amsterdam organiseerde. „Sommige Nederlanders vinden dat vluchtelingen lui zijn. Anderen zeggen juist: Ze pikken onze banen in. Ik wil laten zien dat veel vluchtelingen graag een bijdrage willen leveren aan de samenleving, onder meer door vrijwilligerswerk.”

Badran kent de geluiden van Nederlanders die vrezen dat de komst van grote aantallen vluchtelingen leidt tot de islamisering van hun land. „Mensen die hierheen komen, zijn de oorlog ontvlucht en willen een nieuw leven opbouwen. Ze komen hier niet naartoe om van Nederland een islamitisch land te maken. Velen staan juist open voor nieuwe ideeën.”

In SYVNL zijn onder anderen moslims en christenen actief. „Religie is voor ons geen item. Ik respecteer elk geloof. In Syrië ging ik elke vrijdag naar de moskee. Dat hoorde erbij. Hier doe ik dat niet. Ik beschouw mezelf niet als gelovig.”

Optreden kinderen

Voor dit jaar heeft SYVNL diverse plannen op stapel staan. Zo is er eind deze maand een bijeenkomst waarop grote bedrijven vluchtelingen informeren over de situatie op de Nederlandse arbeidsmarkt.

SYVNL bedenkt niet alle projecten zelf, maar moedigt Syriërs aan met ideeën te komen. „We gaan elk kwartaal een workshop organiseren waarin mensen een plan kunnen presenteren. Daarvan kiezen we er steeds drie uit. We bieden begeleiding en een startbedrag van 1000 euro om die plannen te kunnen uitvoeren.”

Door crowdfunding hoopt Badran genoeg geld bij elkaar te krijgen om zijn eigen idee handen en voeten te geven. Hij wil dertig Nederlandse kinderen en dertig kinderen uit vluchtelingengezinnen wekelijks bijeenbrengen om samen muziek te maken. Na acht maanden moeten ze met elkaar een muzikaal optreden verzorgen.

„Dit idee, dat ik al had voordat ik SYVNL oprichtte, sluit aan bij wat ik eerder in Syrië heb gedaan. Ik hoop dat het lukt om hiermee bij te dragen aan integratie van vluchtelingen in Nederland.”

„Dit land doet veel voor vluchtelingen. Ik doe graag iets terug”

Lui zijn ligt niet in zijn aard. Bovendien wilde hij graag contact met Nederlanders. Dit bracht vluchteling Ahde Abbas (32) ertoe actief te worden voor de stichting Syrische Vrijwilligers Nederland, SYVNL. Zijn ervaringen met een kook- en een tuinproject zijn positief.

Abbas is afkomstig uit de Syrische stad Homs. Na zijn studie administratie en economie verliet hij zijn land negen jaar geleden. Jarenlang werkte hij als regiomanager bij een retailbedrijf in Qatar. Toen hij vorig jaar zijn baan verloor, liep zijn visum af en mocht hij niet langer in de golfstaat blijven. Terugkeer naar Syrië was voor hem vanwege de oorlog geen optie. Hij kwam naar Nederland en vroeg hier in mei asiel aan. Een maand geleden kreeg hij woonruimte in Weesp. Binnenkort start zijn opleiding Nederlandse taal.

Toen hij nog in een asielzoekerscentrum verbleef, hielp Abbas onder meer als tolk Engels-Arabisch bij de informatiebalie van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers en bij de uitgifte van goederen. Via Mohammed Badran, oprichter van de SYVNL, hoorde hij van de mogelijkheid als vrijwilliger buiten het azc aan de slag te gaan. Hij zette zich eerst in voor het project Green Team. „We werkten in de tuin bij mensen die dat zelf niet kunnen, vaak ouderen. Het was leuk contact met hen te hebben.”

Nu is Abbas vooral actief voor Havendiners. De naam verwijst naar een voormalige noodopvang voor asielzoekers aan de Havenstraat in Amsterdam. Het project brengt elke maandagavond zo’n 120 vluchtelingen en Amsterdammers met elkaar in contact rond een diner. „Vaak komt er een groep van een bedrijf of organisatie, zoals een gezelschap advocaten.”

Abbas is een van de koks. „Koken is een hobby van me. We kiezen voor een mix van gerechten, bijvoorbeeld uit de Syrische, Italiaanse, Nederlandse en Spaanse keuken. Ik vind het leuk dit samen met Nederlanders en vluchtelingen, onder wie ook Iraniërs, te doen. Zo krijg ik contacten en maak ik kennis met de Nederlandse cultuur. Dit land doet veel voor vluchtelingen. Ik doe graag iets terug. Het is goed als vluchtelingen zich op een positieve manier laten zien in de samenleving.”

syvnl.nl