Het is een beetje een luguber verhaal maar het moet even. Een al wat oudere vrouw ging met haar dochter en schoonzoon op vakantie naar Spanje. Geheel onverwachts blies ze daar haar laatste adem uit. De dochter en haar man voorzagen een grote bureaucratische rompslomp als ze zich bij de autoriteiten zouden melden. Daarom legden ze hun dierbare op de achterbank en koersten ze op huis aan. Maar onderweg moest er toch gegeten worden. Ter hoogte van Parijs maakten ze een stop bij een wegrestaurant. Het stel meende terug te gaan naar de auto maar dat was plotseling een probleem geworden. De auto stond er niet meer. Gestolen. De twee hebben de auto nooit meer teruggezien, net zo min als hun oude moeder.

Volgens de overlevering heeft dit verhaal zo rond 1960 in diverse bladen gestaan. Dan weer in de ene, dan in de andere. Het was een eigen leven gaan leiden en op zeker moment kwam het journalisten net iets te bekend voor. Het werd niet meer geplaatst. Het moest verzonnen zijn. Het was zoals dat heet een broodje aap.

Het broodje is weer helemaal terug van weggeweest, zij het onder een andere naam: nepnieuws. Er is de laatste weken veel over te doen. Dat komt vooral door het bericht dat tijdens de Amerikaanse verkiezingen circuleerde over de paus die Trump zou steunen. Daar bleek naderhand geen snars van te kloppen maar toen had het fabeltje zijn wereldwijde weg via internet al gevonden.

Een ander nepnieuwtje was dat Clinton als minister van Buitenlandse Zaken wapens had verkocht aan IS.

Ook in reformatorische kring doen of deden verhalen de ronde die bij nadere beschouwing als nepnieuws moeten worden betiteld. Ik kan me nog levendig het verhaal herinneren over een lifter die aan eenieder die hem meenam het einde van de wereld voorspelde. Hij was verdwenen voordat verbouwereerde autorijders zijn naam hadden kunnen vragen. Hij loste in het niets op. Voor wie het geloven wilde, was het een engel.

Een ander hardnekkig nepverhaal heeft betrekking op de engelenwacht van oudvader Smijtegelt. Hij zou in het holst van de nacht door engelen zijn beschermd tegen snode lieden. Hij heeft er zelf echter nooit melding van gemaakt en de anekdote begon pas eeuwen na zijn dood te circuleren.

Gevestigde media moeten niet denken dat zij van het verschijnsel nepnieuws zijn vrijgesteld. De afgelopen decennia moesten de Volkskrant en Trouw diep door het stof vanwege journalisten die hun zeer dikke duim hadden gebruikt. Tja, nepjournalistiek is een monster in vele gedaantes. Nog even en je kunt ook columnisten niet meer vertrouwen.