Om hoeveel probleemgevallen het precies gaat, is niet duidelijk. Deze week maakte incassobureau Omnicas bekend dat 80 procent van alle zzp’ers met wanbetaling kampt. Uit onderzoek van ZZP Barometer, een informatieplatform voor zelfstandigen, blijkt dat een op de zes zzp’ers langer dan 45 dagen op betaling moet wachten. Ruim 60 procent van de bijna 1000 ondervraagden moet minstens 30 dagen wachten voor de factuur is voldaan.

Hoe de percentages ook precies liggen, feit is dat wanbetaling juist bij zzp’ers veel voorkomt. Een van de redenen is dat ze liever met hun vak bezig zijn dan met papieren rompslomp. Ook de angst om klanten te verliezen speelt een rol.

Bellen

Henk Vos uit Staphorst, zzp’er in de bouw, herkent het te laat betalen van facturen, vooral door bedrijven. „Op mijn facturen staat dat er binnen twee weken betaald moet worden. Als het geld na een week nog niet binnen is, ga ik bellen. Ik vraag of het werk in orde is en of de factuur is aangekomen. Meestal is het geld er na een weekje dan wel.” Zijn advies is dan ook: „Blijf erbovenop zitten en houd contact met je klant.”

Vos werkt voor zo’n 80 procent van zijn tijd voor particulieren. Die betalen over het algemeen netjes op tijd, is zijn ervaring. Maar dat gaat niet zonder goede voorbereiding, aldus Vos. „Bij een klus vanaf 5000 euro maak ik altijd een uitgebreid document met wat er precies gebeuren moet. Eventuele onderaannemers krijgen een kopie. Als ik oplever, gaan we met de klant het document langs en vinken we het werk af. Zodra de klant een handtekening heeft gezet voor goedkeuring, heb je daar geen discussie meer over en kan de factuur de deur uit.”

Als voormalig werkvoorbereider is Vos wel gewend aan het nodige papierwerk. „Daar doe ik nu mijn voordeel mee. Het is heel belangrijk dat je afspraken vastlegt, zeker als het gaat om meerwerk.”

Kostwinner

Volgens het onderzoek van ZZP Barometer zijn veel zelfstandigen zonder personeel kostwinner. Wanbetaling zorgt dan ook relatief snel voor financiële problemen bij deze groep arbeiders. Ook Vos is volledig kostwinner, maar kan naar eigen zeggen wel „een tikkie” hebben. „De afgelopen jaren hebben we goed gedraaid. We hebben dus wel wat vet op de botten.”

Van collega-ondernemers hoort hij soms andere verhalen. Zoals zzp’ers die ermee moeten stoppen omdat facturen niet worden betaald, bijvoorbeeld na een faillissement van een bedrijf waar een grote klus is uitgevoerd.

Met incasso’s heeft Vos zelf nog niet te maken gehad. Mocht dat ooit het geval zijn, dan kan hij juridische ondersteuning krijgen bij een vakvereniging waar hij lid van is. „Maar je hoopt natuurlijk dat het nooit zover komt.”

Wanbetalingen zullen voor Vos nooit een reden zijn om zijn bedrijf op te doeken en weer in loondienst te gaan. „Zeer zeker niet. Als ik het geld niet krijg, ga ik er gewoon achteraan. Tot nu toe heeft dat altijd gewerkt.”

Tips tegen wanbetaling

Zelfstandigen zonder personeel kunnen zelf het nodige doen om wanbetalingen tegen gaan. Enkele tips.

● Leg alle afspraken schriftelijk vast, ook (of zelfs met name) als het om meerwerk gaat.

● Ga je in zee met een nieuwe klant, probeer dan vooraf de kredietwaardigheid te bepalen. Kan de klant de rekening straks wel betalen?

● Zorg voor een strak debiteurenbeheer. Stuur facturen op tijd, bel er binnen een week achteraan met de vraag of het werk naar tevredenheid was en of de factuur is binnengekomen. Dat is een herinnering in de vorm van extra service en klantcontactmoment.

● Betaalt de klant niet, durf dan tijdig externe hulp in te schakelen.