Luther is voorbereid
Nederlanders worden gemiddeld erg oud. Maar sterven moeten we toch, allemaal. Misschien aan corona, of aan kanker. Door een ongeluk of door een hartaanval. En met alle medemensen vrezen wij de onbekende dood.
Als monnik was Luther doodsbang voor de dood. Maar Christus bevrijdde hem van deze angst, zozeer dat hij in 1519 een boekje over stervenskunst kon schrijven. Luther begint met praktische aanwijzingen: verdeel je spullen zodat daarover geen ruzie komt, geef en vraag vergeving. Als dat is gebeurd, richt dan de blik op de eeuwigheid. Want sterven is als een geboorte, aldus Luther. De weg is smal, maar daarachter wacht een grote wereld.
Discussiëren
De duivel zal de stervende aanvallen door dood, zonde en hel voor ogen te stellen. Maar de kunst is, aldus Luther, om die list te doorzien. Als wij midden in het leven staan, dán moeten we ons bezinnen op dood, zonde en hel. Dan worden we er niet door overweldigd. Maar als we stervende zijn, hebben we daarvoor geen tijd meer. Toen Christus aan het kruis werd aangevochten, heeft Hij niet gediscussieerd maar gezwegen. Dat voorbeeld moeten wij volgen. Hoe meer we bij het sterven de dood vrezen, hoe gevaarlijker het is. We zouden onwillig worden om te sterven!
Als het sterven vlakbij is, moeten wij ons richten op leven, vergeving en hemel. „Je moet de dood bekijken in het licht van het leven, de zonde in het licht van de genade, de hel in het licht van de hemel.” Dat doen we door te zien op wat Christus heeft gedaan. Onze dood is immers door Hem verslagen, onze zonden zijn aan het kruis gewurgd, en Jezus is voor ons in de hel geweest. Wie dood, zonde en hel overdenkt zonder Christus is verloren; wie ze ziet in Christus, is gered.
Uitverkoren
Maar niet iedereen is toch uitverkoren? Luther kent deze tegenwerping: „Met deze gedachte oefent de duivel zijn laatste, grootste en listigste kunstgreep uit.” Wie dat niet doorziet, gaat God verdacht maken en zou zich een andere God wensen. Pas op, je zou God haten en lasteren: „Want als ik wil weten of ik uitverkoren ben, wat is dat anders dan dat ik alles wil weten wat God weet? Dan zou Hij niet meer weten dan ik.”
Er zullen lezers zijn die vlakbij de dood zijn. De woorden van Luther mogen hen helpen door de nauwe poort naar de ruime eeuwigheid. Er zullen ook lezers zijn die voorlopig nog niet zullen sterven. Laten zij nu, midden in het leven, denken aan zonde, dood en hel. Het is een kwestie van timing. Wie het nu doet met Christus, hoeft het straks niet meer te doen. Wie het dan doet zonder Christus, maakt een onvergeeflijke fout.
Dr. G. A. van den Brink is vertaler bij de Luther Heritage Foundation in Veenendaal. In deze tweewekelijkse rubriek brengt hij Luther en zijn werk voor het voetlicht.
