Vrijwel alle gemeenten hebben koopzondag
Vrijwel alle Nederlandse gemeenten hebben 52 koopzondagen per jaar. Dat blijkt uit een onderzoek dat het Reformatorisch Dagblad de afgelopen maanden uitvoerde. Het aantal is in vijf jaar tijd gestegen van 64,9 naar 90,7 procent. Corona had slechts beperkt invloed op de verschuiving.
Het RD deed de afgelopen tijd onderzoek onder alle 355 gemeenten. Daarbij werd de openstelling in één branche, zoals de levensmiddelenhandel, evengoed aangemerkt als koopzondag als de openstelling van alle winkels.
Van de 355 gemeenten kennen er 322 een wekelijkse openstelling voor minstens één branche. Vijf gemeenten hebben een beperkt aantal koopzondagen, variërend van 6 tot 24 zondagen. In 28 gemeenten is winkelen op zondag niet mogelijk. Opvallend is dat het percentage gemeenten met gedeeltelijke openstelling in vijf jaar tijd daalde van 19,3 naar 1,4 procent. Het aantal gemeenten zonder koopzondagen daalde minder snel, van 15,8 naar 7,9 procent. Dat lijkt er op te duiden dat gemeenten nauwelijks meer kiezen voor een tussenoplossing.
Corona had een beperkte invloed op de zondagsopenstelling. In veel gemeenten werden alleen de bestaande openingstijden op zondag met enkele uren verruimd. Slechts in een enkele gemeente, zoals Woudenberg, mochten de supermarkten voor het eerst tijdelijk op zondag open.
„We leven in een samenleving die de waarde van een collectieve dag van rust steeds meer laat verdwijnen”, constateert RMU-bestuurder Jan Kloosterman. „Het hoofdargument is dat het mogelijk moet zijn zelf te kiezen wanneer je wel en wanneer je niet naar de winkel gaat. Maar waarom is het nodig om zeven dagen per week te kunnen kopen en verkopen? De Heere gaf ons uit genade een ritme van werken en rust. En wij verkwanselen het. En dat terwijl onderzoeken ook laten zien dat een weekritme met een vaste rustdag goed en zelfs nodig is in een arbeidzaam leven.”
Kloosterman zegt dat het niet buigen voor God en het niet gehoorzaam volgen van Zijn leefregels de echte crisis is onder de ontwikkeling die dit onderzoek laat zien. „Wij willen heerser zijn over ons eigen leven en dulden geen macht boven ons. God roept ons op om op zondag Hem te dienen.” De RMU-voorman zegt dat christenen steeds meer wennen aan een land waarin een seculier leven gewoon is. „We mogen niet wennen aan situaties waarin Gods goede geboden en leefregels overtreden worden. De zondag is bedoeld om God te dienen, de naaste te dienen en te rusten van het werk.”
Het gebod van God is tijdloos en van blijvende waarde, zegt Kloosterman. „Ik denk dat een heldere vertaling naar vandaag nodig is. De RMU pleit daarom voor een open gesprek over wat wel en niet valt onder noodzakelijk werk op zondag, zonder elkaar op een verkeerde manier de maat te nemen. Zo’n gesprek is ook nodig als er meer dilemma’s ontstaan wanneer een werkgever vraagt „in geval van nood” of „af en toe” op zondag te komen werken.”
Hij geeft ook aan dat het voor gemeenten zonder koopzondagen steeds moeilijker zal worden om die lijn te handhaven. „Voor de winkelier betekent een zondagsopenstelling meer kosten terwijl de totale omzet vaak niet stijgt. Ook is de rust voor de winkelier en zijn personeel lastiger te organiseren. Kleine winkeliers kunnen het vaak moeilijk opnemen tegen grote winkelketens. Het gevolg kan zijn dat kleine bedrijven moeten sluiten.”